AKPM`in bu defaki oturumunda Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev konuşma yaptı. Cumhurbaşkanı konuşmasında bölgesel ve küresel jeosiyaset için güncel olan bir takım hususlara değindi. Örneğin, uluslararası hukukun normları ve ilkelerine uyulması gerekliliğini bir kez daha ortaya koydu. Çatışmaların çözümüne işte bu açıdan yaklaşımı doğru sanan İlham Aliyev dünya kamuoyunun dikkatini BM Güvenlik Konseyi’nin Dağlık Karabağ ile ilgili aldığı 4 kararın şimdiye kadar uygulanmamasına yöneltip. Azerbaycan Cumhurbaşkanı oluşmuş durumdan çıkış yollarını da gösterdi. Devlet Başkanı büyük dikkatle dinlenen konuşmasında Azerbaycan’da demokratik kurumların faaliyetleri, dini inanç özgürlüğünün sağlanması alanında yapılan çalışmalar, hoşgörü hakkında fikir söyledi, başkanlık seçimlerinin sonucunun objektifliğine şüphe edenlere karşı tutarlı argümanlar sundu.
Diplomasinin Başarısı: Avrupa Konseyi Etkinleşmelidir
Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in muteber uluslararası kuruluşta temkinli, mantıklı, sakin ve güvenli çıkışı katılımcıların dikkatini çekti. Hatta oturum salonuna Azerbaycan’dan olan küçük bir Azerbaycan karşıtı grubun kasten getirilmesi de Devlet Başkanını kızdırmadı. AKPM Başkanı “küçük bozguncu”ların zaldan çıkarılmasını talep edince, İlham Aliyev sükununu korudu. Bununla Sayın Başkan gerçek anlamda demokratik siyasetçi, ileri görüşlü devlet başkanı ve mahir diplomat olduğunu göstermiştir.
Aslında, o gün AKPM gündeminde Azerbaycan’ın dış politikada sıradaki başarısını belirten bir olay – Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi başkanlığının Azerbaycan’a geçmesi yer almıştı. Bu, sıradan olay değil. Çünkü uzun yıllardır, Ermenistan’ın Azerbaycan’a saldırısı sonucunda oluşmuş sorunları adil çözmek yönünde uluslararası kurumlar gerekli titizlik göstermiyor. AGİT Minsk Grubu etkinlik gorunumu verse de, gerçekte hiçbir somut sonuç yok. Eşbaşkanlar defalarca bölgeye seferler düzenledi, Azerbaycan ve Ermenistan yönetimi ile görüşmeler yaptı, fakat elde edilen anlaşma komusunda somut adım atılmadı. Uluslararası örgütler (BM, AGİT, Avrupa Konseyi, Avrupa Birliği vb.) işgalci ordunun Azerbaycan topraklarından çekilmesi hakkında bir sıra karar aldılar, ancak onların da hiçbirine uyulmamıştır.
Cumhurbaşkanı İlham Aliyev bu gerçekler hakkında oturuma katılanlara açık söyledi. Devlet Başkanı ona yöneltilen bir soruya verdiği cevapta söyledi: “Onlar (Ermeni tarafı öngörülüyor – Newtimes.az) düşünüyorlar ki, bu konuda Minsk Grubu formatı yeterlidir ve onlara göre, bu aracılık misyonuna alternatif yoktur. Ama bu format şimdilik hiçbir sonuç vermiyor ve Avrupa Konseyi bu konuda daha aktif çalışmalar yapmalıdırlar”.
Azerbaycan yöneticisinin bu görüşlerine uluslararası kamuoyu büyük dikkat etmelidir. Çünkü görüşmelerin perspektifi ile ilgili iyimserliğin yüksek olmaması kanaati somut olgulara dayanıyor. Diyelim ki, BM Güvenlik Konseyi sorunun çözümü hakkında 4 karar almış, ancak bunların hiçbiri uygulanmamıştır. AGİT Minsk Grubu Eşbaşkan Devletlerin başkanları birkaç kez sorunun çözümü ilkelerine ve yollarına ait beyanları vermiştir, fakat onlara Ermenistan tarafı uymamış, uyma niyeti de yoktur.
Erivan’ın şımarıklığı ise halen devam ediyor. Ermenistan ileri sürülen hiçbir yapıcı öneriye ciddi bakmıyor. Devlet Başkanı İlham Aliyev son olarak kendisinin S. Sarkisyan`la Viyana’da görüşünü hatırlattı. Orada elde edilen rıza öğelerinden de şimdi Erivan kaçıyor. Bu, ne demektir? İlham Aliyev’in bu bağlamda söylediği fikirler uluslararası kuruluşlar için bir örnek olmalıdır.
Sayın Cumhurbaşkanı AKPM toplantısında söyledi: “… biz yine de Ermenistan Cumhurbaşkanı ile ikili görüşmeler yapıyoruz ve son kez geçen Kasım Viyana’da görüşmüşük. Bu görüşmenin ardından herhangi iyimser fikirlere yol açılmıştı, biz de bu konuda kendi fikirlerimizi bildirirdik ve bu yönde çalışmalar yapıyorduk. Fakat bu yönde o kadar da büyük adımlar atılmadı, sonra ise sürecin ertelenmesi oluşuyor. Uluslararası toplumun aktif katılımı olmadan düşünüyorum, Ermenistan yine de şimdi yaptığı hareketleri sürdürmeye gayret gösterecek”.
Sorunun kökü buradadır. Ermenistan defalarca test ettiği yöntemi şimdi de kullanıyor. Erivan biliyor ki, onun bu tür davranmasına uluslararası alemden öylesine bir itiraz olmayacak. Dolayısıyla Aliyev uyarıyor. Şüphe yok ki, Azerbaycan AKPM Bakanlar Komitesi`nde başkanlığı döneminde bu yönde çalışmalarını daha da güçlendirecek.
Devlet Başkanının Ermenilerin işgal ettikleri bölgelerde vahşet yaptıklarını ve tarihi-kültürel anıtları tahrip ettiklerini oturum katılımcılarının dikkatine iletmesi bu anlamda özel bir önem taşımaktadır. Yirminci yüzyılın başlarında tarihi Azerbaycan toprağı olan Erivan’ın “Ermenistan’a başkent olarak verildiğini” Cumhurbaşkanı vurguladı. Somut değişle, işgal eylemi o zamandan başladı. Eğer yirminci yüzyılın başlarında Azerbaycan’ın tarihi topraklarında Ermeni devleti yaranmasaydı, şimdi dünya Karabağ’da Ermeni vahşiliğine tanık olmazdı. Çifte standart politikasının temeli bu aşamada atılmıştır.
İlham Aliyev: Uluslararası Hukuka Uyulmalıdır
AKPM`nin son toplantısında da bu husus kendini gösterdi. Azerbaycan Cumhurbaşkanına “siyasi tutuklularla” ilişkin soru yönetildir. Devlet Başkanı net ve tutarlı cevabı ile bu tür soruların hangi amaca hizmet ettiğini söyledi. Yıllardır ki, Ermenistan’a karşı hiçbir önlem almayanlar Azerbaycan’da her adımda sorun aramaya çalışıyor, aynı zamanda, “siyasi tutuklu” kavramını istismar ediyorlar. Bunları Azerbaycan tarafı iyi anlıyor.
İlham Aliyev tüm bunların arkasında hangi amaçların durduğunu şöyle ifade etti: “Bizim ülkemizde siyasi tutuklu yoktur. Sizin söyledikleriniz yalan ve asılsız bilgiler üzerine kurulu, ya da bizim ülkemize karşı önyargılı tutumunuzdan kaynaklanmaktadır. Siz yine de Azerbaycan’ı rencide etmek niyetindesiniz, ama bu, başarısız girişimdir … bir daha tekrar ediyorum, bizim ülkemize yönelik hamleler hiçbir sonuç vermeyecek”.
Tüm bu çelişkiler, genellikle, sorunların çözümünü, devletlerarası ilişkilerin gelişmesini sıkıntıya düşürüyor. Fakat durum hiç de umutsuz değil. Azerbaycan Cumhurbaşkanı bununla ilgili somut öneri de ileri sürdü. Aliyev uluslararası düzeyde kabul edilmiş kararların uygulanması mekanizmasının işlenip hazırlanması gerektiğini vurguladı. Burada dış politikanın özü açısından ince bir nokta vardır.
Azerbaycan sivil, demokratik kurallara uygun norm ve ilkelere öncelik veriyor. O, topraklarının uluslararası hukuk çerçevesinde işgalden kurtarılmasına çalışıyor. Bu, Azerbaycan’ın barışçı ve adil devlet olduğunu bir kez daha doğruluyor. Meselenin Ermenistan Cumhurbaşkanı’nın çatışma hakkında yanıltıcı görüntü yaratmak girişimi bağlamında de önemi büyüktür. S. Sarkisyan konuşmalarında bir yandan, Azerbaycan’ın sivil olmayan devlet imicini yaratmaya çalışıyor, diğer yandan ise, kendi yayılmacı politikasını dini çelişkilerle esaslandırmaya gayret ediyor.
Güya Müslümanlar Hıristiyan Ermenileri sıkıştırıyor, onların haklarını ihlal ediyor, hatta onlara karşı terör uyguluyor. Burada Batı’da bazı çevrelerin İslam’ın düşman imicini yaratmak girişimlerinden Ermenistan politikacıların yararlandığını unutmamak gerekir. Ermenilerin bölgede vandalizminə kol kanat veren işte çifte standartlardır.
Bunların karşılığında Azerbaycan uluslararası hukuk kuralları ve ilkelerini öne çekiyor. Aynı husus Azerbaycan’ın iç ve dış politikasının içeriğine tam uygundur. Ülkede demokratik kurumlar tam kapasite ile çalışır. Cumhurbaşkanı İlham Aliyev AKPM`nde bu konuda geniş konuştu. İnsan haklarının sağlanması gerçekleştirilir. Söz ve basın özgürlüğüne hiçbir sorun yok. Devlet Başkanı medyaya karşı herhangi yasakların uygulanması konusunda görüşlerin saçma olduğunu söyledi. Çünkü Azerbaycan’da sansür çoktan kaldırıldı.
Ülkede her vatandaş mensup olduğu dini serbest yaşayabilir. Camilerle birlikte kiliseler, sinagoglar ve diğer ibadet yerleri de mevcuttur. Onlara daima devlet desteği vardır. Herkese Azerbaycan’da yüksek düzeyde hoşgörünün mevcut olduğu bilinmektedir. Burada kimse dini mensupluğuna göre takip edilemez, sıkıştırılmaz. Ülkede onbinlerce Ermeni serbest yaşıyor.
İlham Aliyev onu da vurguladı ki, Azerbaycan’da insanların toplaşma hakkına tam sayğı gösteriliyor. Cumhurbaşkanlığı seçiminden hemen sonra muhalefetin miting geçirmesine şehrin merkezinde izin verildi. Orada çok az sayıda insanların toplaşması seçimin nesnel göstergelerinden biriydi. Şimdi birilerinin AKPM`nde Azerbaycan’da başkanlık seçimlerinde hileye yol verilmesinden konuşması tam asılsızdır. Çünkü Avrupa Konseyi temsilcilerinin kendileri de bu sürecin şeffaf, demokratik ve adil geçirildiğini verdikleri bildiride göstermişti.
Bütün bunlar göstermektedir ki, Azerbaycan Cumhurbaşkanının AKPM`nde son oturumdaki konuşması tarihi niteliktedir. Dış politikada ileriye doğru sonraki büyük adım atıldı. Bakü Avrupa çapında sivil devlet olduğunu kanıtlıyor. Avrupa Birliği ile stratejik ortaklıkla ilgili yeni anlaşma imzalayan Azerbaycan sistemli ve düşünülmüş dış politika yürüttüğünü göstermektedir. Güney Kafkasya devletlerinin jeosiyasetteki konumlarına bakıldığında, sadece Azerbaycan’ın konumunun modern gereksinimlere tam cevap verdiğini görebiliriz.
AKPM`nin son oturumunda Devlet Başkanının ileri sürdüğü fikirler büyük devletlerin dikkatini çekti. Rusya Devlet Başkanı V. Putin Avusturya ziyareti öncesi yaptığı açıklamada bildirdi ki, Dağlık Karabağ sorununun adil çözümü için çalışmaya hazırdır. Tabii ki, Avrupa Konseyi ve Avrupa Birliği ile birlikte, Rusya gibi güçlü bir devletin de Azerbaycan’la işbirliğine bu tür ilgi göstermesi ciddi bir olaydır. Mesele şu ki, şimdi jeopolitik güçlerin çıkarlarını uyarlamak çok zor meseleye dönüşmüştür. Bakü’nün yürüttüğü dış politika ise bu amaca ulaşmaya olanak yarattı.
Ülke yönetiminin Strasbourg’da elde ettiği diplomatik başarıyı halk, tabii ki, takdir ediyor. AKPM Bakanlar Kurulu’na başkanlık sürecinde Azerbaycan attığı adımlarla uluslararası nüfuzunu daha da yükseltecek. Aynı zamanda, Ermenistan’ın gerçek yüzünü dünya kamuoyuna bir kez açıp gösterecek. Bunlar zaferi adım adım yaklaştıran etkenlerdendir.
Kaynak: Newtimes.az
