İtalya’da son dönemde düzensiz göçmen akınları ciddi bir sorun haline gelmiş durumda. Başbakan Giorgia Meloni liderliğindeki sağ koalisyon hükümeti, bu sorunla başa çıkmak amacıyla ülke genelinde geçerli olacak şekilde 6 aylık olağanüstü hâl (OHAL) ilan etmişti. Bu karar, Akdeniz üzerinden İtalya’ya yönelik artan göçmen akınları ve ilk kabul merkezlerindeki aşırı yığılmalara ilişkin endişeler üzerine alındı. OHAL kapsamında, göçmen kabul merkezlerinin ihtiyaçlarına yanıt vermek ve iltica koşullarını karşılamayan göçmenlerin ülkelerine geri gönderilmesi gibi acil önlemlerin uygulanabilmesi amaçlandı.[1]
Özellikle Lampedusa Adası, Kuzey Afrika’dan gelen düzensiz göçmen akınına uğradı. Son 36 saat içinde adaya 6.000’den fazla göçmenin ulaşması üzerine yerel yetkililer tarafından “acil durum” ilan edildi. Göçmen akını, ada üzerinde ciddi bir baskı oluşturarak göçmen karşılama sistemini ve yardım imkanlarını zorladı. İtalyan hükümeti, göçmenlerin anakaraya taşınması için adımlar attı ve birkaç gün içinde binlerce göçmenin tahliye edilmesi planlandı.[2]
Bu süreçte, İtalya’nın yaşadığı zorluklar, Avrupa Birliği içinde daha geniş bir dayanışma ve ortak bir göç politikasının gerekliliğini bir kez daha gündeme getirdi. Göçmen akını, sadece İtalya’nın değil, tüm Avrupa’nın karşı karşıya olduğu karmaşık bir sorun olarak ortada duruyor. Bu durum, üye devletler arasında daha etkili bir iş birliği ve koordinasyonun önemini vurguluyor.[3]
İtalya’da göçmenlere yönelik yasal düzenlemelerde önemli değişiklikler yapılmıştır. Özellikle 2023 yılının başından itibaren artan düzensiz göçmen akınına yanıt olarak İtalya hükümeti, göçmenlerin haklarını sınırlayan ve sığınma yasalarını sertleştiren yeni yasaları kabul etmiştir. Yeni yasalar kapsamında, özellikle “özel koruma” olarak bilinen, sığınma başvurusu reddedilse dahi, insan haklarına dayalı riskler veya aile bağları gibi nedenlerle İtalya’da kalmalarına izin verilen geçici oturum statüsüne erişim önemli ölçüde kısıtlanmıştır. Bu değişiklik, göçmenlerin tehlikeli yolculuklara başlamasını caydırmak ve düzensiz göçü azaltmak amacıyla yapılmıştır. Ancak eleştirmenler, bu yasanın göçmen akınını durduramayacağını ve daha fazla göçmenin yasa dışı duruma düşmesine neden olacağını savunmaktadır.[4]
Ayrıca, sığınma talebinde bulunan göçmenlerin tutukluluk süreleri, mevcut üç aylık süreden başlangıçta altı aya çıkarılmış ve uluslararası koruma için uygun bulunmayanların sınır dışı edilme sürecinin tamamlanabilmesi için bu süre 18 aya kadar uzatılabilecektir. Bu yasalar, sığınma başvurularının değerlendirilmesi ve gerektiğinde geri gönderme işlemlerinin daha etkili bir şekilde yapılabilmesi amacıyla kabul edilmiştir. İtalya hükümeti, ayrıca, uzak bölgelerde daha fazla gözaltı merkezi kurulmasını onaylamıştır.[5]
İtalya’nın bu yasal düzenlemeleri, özellikle Avrupa Birliği’nin (AB) sığınma ve göç politikaları ile uyumlu olup olmadığı konusunda tartışmalara yol açmıştır. AB, göçmen ve sığınmacıların daha adil ve etkili bir şekilde yönetilmesi için yeni bir göç ve iltica paktı üzerinde çalışmaktadır; ancak bu konuda üye devletler arasında tam bir uzlaşı sağlanamamıştır. Bu durum, İtalya gibi ön cephede yer alan ülkeler üzerindeki baskıyı artırmakta ve ulusal düzeyde daha sert önlemler alınmasını teşvik etmektedir.
İtalya’nın göçmenlere yönelik aldığı bu yeni tedbirler ve yasal düzenlemeler, göçmenlerin yasal hakları, uluslararası koruma talepleri ve entegrasyon süreçleri üzerinde önemli etkilere sahip olacak gibi görünmektedir. Bu gelişmeler, göçmen hakları ve uluslararası koruma standartları açısından önemli bir dönüm noktası oluşturabilir.
İtalya’yı bir turist olarak gezerken de düzensiz göçmen sorununun etkileri çeşitli şekillerde gözlemlenebilir. Özellikle Roma, Milano gibi büyük şehirlerde ve Lampedusa gibi göçmenlerin ilk ayak bastığı adalarda bu sorunun boyutları daha belirgin hale gelmektedir.
Kent Peyzajında Değişim: İlk olarak, şehir merkezlerinde ve bazı mahallelerde düzensiz göçmenlerin varlığı fiziksel olarak kendini gösterir. Sokaklarda uyuyan insanlar, geçici barınak arayışı içinde olan gruplar ve dilenci olarak çalışan göçmenler, sosyal ve ekonomik zorlukların bir göstergesidir.
Sosyal ve Kültürel Etkileşim: Düzensiz göçmenlerin kültürel etkileşimi de dikkat çekicidir. Birçok göçmen, kendi kültürlerinden izler taşıyan yiyecekler satan küçük işletmeler açar ya da sokaklarda el emeği ürünler satar. Bu durum, İtalyan kültürü ile kendi kültürlerinin bir arada yaşadığı bir çeşitliliği ortaya koyar. Ancak bazen bu durum, yerel halk ile göçmenler arasında çatışmalara da yol açabilir.
Yerel Halkın Tepkisi: Turist olarak şehirleri gezerken yerel halkın düzensiz göçmenlere karşı tutumu da gözlemlenebilir. Kimi zaman yardımsever ve hoşgörülü bir yaklaşım sergilenirken, kimi zaman da tedirginlik ve rahatsızlık hissedilebilir. Göçmen sorununa yönelik siyasi ve toplumsal tartışmalar, sokaklarda duyulan konuşmalardan veya yerel medyadan takip edilebilir.
Turizm Üzerindeki Etkileri: Düzensiz göçmenlerin varlığı, turistlerin deneyimlerini de etkileyebilir. Bazı turistler, göçmenlerin yoğun olduğu bölgelerde kendilerini güvensiz hissedebilir veya göçmenlerle karşılaşmanın duygusal etkileri ile başa çıkmak zorunda kalabilir. Öte yandan, bu durum, göçmenlerin yaşadığı zorluklara dair farkındalık yaratarak, turistlerin sosyal sorumluluk konularına daha duyarlı hale gelmelerine de katkıda bulunabilir.
Genel olarak, İtalya’da bir turist olarak düzensiz göçmen sorununu gözlemlemek, bu kompleks meseleye dair çeşitli perspektifler sunar ve ülkenin sosyal dokusunu anlamada önemli bir faktör olabilir. Bu gözlemler, sadece İtalya’nın güzelliklerini keşfetmenin ötesinde, küresel bir sorun hakkında derinlemesine düşünme fırsatı sunar.
Kapak fotoğrafı: https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-61689268
Sümer Esin ŞENYURT
DİPNOTLAR
[1] https://tr.euronews.com/2023/04/12/italyada-artan-duzensiz-gocmen-akinina-karsi-ohal-ilan-edildi.
[2] https://www.aa.com.tr/tr/dunya/duzensiz-goc-akinina-ugrayan-lampedusa-adasinda-acil-durum-ilan-edildi/2991531#:~:text=Bir%20grup%20Lampedusal%C4%B1n%C4%B1n%20g%C3%B6%C3%A7men%20ak%C4%B1n%C4%B1n%C4%B1,Belediye%20Ba%C5%9Fkan%C4%B1%20Filippo%20Mannino%20duyurdu.
[3] https://www.ensonhaber.com/dunya/italyada-duzensiz-gocmen-akini-ohal-devreye-girdi.
[4] https://www.dw.com/en/italy-new-law-curtails-migrants-rights/a-65552219.
[5] https://www.voanews.com/a/italy-toughens-asylum-laws-amid-surge-in-migrant-arrivals-/7273625.html.
