Venezuela’da efsanevi lider Hugo Chavez’in ölümünün ardından 14 Nisan’da yeniden gerçekleşen seçimleri eski yardımcısı Nicolas Maduro kazandı. Biz de Venezuelalılara Chavez dönemi ve sonrası hakkındaki düşüncelerini sorduk ve ilginç cevaplar aldık.
José Luis Caballero, 23, Satış temsilcisi
Chavez döneminin artı ve eksi yanları vardı. Alt sınıftaki birçok Venezuelalıya yardım etti ve bence bu yüzden üst ve orta-üst sınıflardaki halkın çoğu onun yönetimine karşıydı. Ama bütün suçu Chavez’in üzerine atamayız, etrafındakiler yüzünden ülke için iyi sonuçlanmayan şeyler oldu. Ama onun haricinde, pek çok olumlu değişiklik ve mükemmel yapılan işler gördük. Şimdi Chavez’in ölümüyle yeniden seçimlere gittik. Ülkemiz şu anda maalesef ikiye bölünmüş durumda. Seçimlerden sonra ölümler yaşandı. Bence adayların her ikisi de bu ülkeyi yönetmeyi hak etmiyor. Ama şimdi pozitif olmak gerekiyor ve eğer bizler farklılıklarımızı bir kenara bırakırsak ülke daha iyiye doğru gidecektir. Siyasetle ilgili konuşmayı pek sevmiyorum ama benim düşüncem: Sıfır Şiddet.
Nicolas Maduro seçim kampanyası boyunca Chavezci söylemlerini kullanmaktan çekinmedi.
Maria Eugenia Fernandez, 21, Turizm personeli
Bu şekilde iki zıt tarafa bölünmüş olmamız gerçekten üzüntü verici. Bu seçimler bütün Venezuela’da çok fazla şiddete yol açtı, her iki tarafta da. Durumun değişeceğini veya iyileşeceğini zannetmiyorum.
Miguel Carrillo, 29, Eski komando subayı, iş güvenliği uzmanı
Ben hiçbir zaman Chavezci olmasam da, Başkan Hugo Chavez’in şahsiyetine, inançlılığıına ve kararlılığına saygı duymuşumdur. O son derece zeki bir insandı. Fakat her şeyden önce bilgisi ve tecrübesiyle yönünü iyi belirlemiş bir liderdi.
Chavez öldüğü için çok üzgünüm. Bizi cahil ve kaba birinin ellerine bıraktı. Nicolas Maduro şu an sahip olduğu hiçbir şeyi haketmiyor. Çok eksiği var ve hiçbir şey sunamıyor. Hugo Chavez, Maduro’nun hiçbir zaman sahip olmayı başaramayacağı üç şeye sahipti: Karizma, inanç ve hepsinden önemlisi irade.
Muhalefet adayı Henrique Capriles 14 Nisan’daki seçimleri çok az farkla kaybetti.
Gabriela Vargas, 37, Yerel işletme sahibi
Venezuela’da siyasetten konuşmak biraz güç bir mesele. Özellikle, 14 yıl önce Chavez Devlet Radyo ve Kanalı’nda “ya onunla ya da onun karşısında” olduğunuzu söylediğinden beri, onun politikalarına karşı olan herkes için bir tehdit olmuştur. Bu yüzden zor. Bilgi verme görevine sahip gazeteciler dahi bölünmüş ve fikirlerini açıkça beyan edemez durumdalar.
Başkan Hugo Chavez’in ölümünden sonra çok fazla şey değişmedi. Hükümetin görevde kalan temsilcileri dayandıkları duvarın artık var olmadığını söylüyorlar. İşlerin nasıl yürüdüğünü düşünebiliyorsunuzdur.
Hükümet seçimleri yeniden kazanınca benim CNE’ye (Ulusal Seçim Konseyi) karşı şüphelerim oluştu. Onun tarafsız olmadığı söyleniyor. Bana inanın ki öyle değil. Bütün kurumlarımız ele geçirilmiş durumda. TSJ (Yüksek Adalet Mahkemesi), Ombudsman vs. Burada yanlışları bildirmek için başvurabileceğiniz hiçbir yer yok. Kimse sizi kale almıyor. Fakat karşıt birilerini ihbar etmek istediğinizde, o zaman olur. Buna ekspres yargı derler.
Ben böyle siyaset yapma şeklini kabul etmiyorum. Siyasi konularda bir yorum yaparken de biraz ihtiyatlıyım. Belki inanmasanız da siyasi bir işkence var. Ve bütün bu petrole rağmen, bize yaklaşan şey hiç iyi değil: Daha önce hiç görmediğimiz siyasi ve ekonomik bir kriz.
Umarım bu naçizane söylediklerimle sizlere yardımcı olmuşumdur.
Oscar Atencio, 32, Çiftçi
Ben şimdiye kadar seçimlerde oyumu hep Kumandan Chavez’e verdim. O gerçekten bizim için daha önce gelmemiş bir liderdi. Ama özellikle son seçimlerde gördüm ki PSUV (Chavez ve Maduro’nun partisi) halkta, işçi kitlelerinde, köylülerde bilinç oluşturma adına hiçbir şey yapmıyor. Yöneticilerinden epey bir kısmı oyuncularla, şarkıcılarla eğlence dünyası dalgasına kapılan, ama işçileri ve köylüleri bir kenara bırakan bir parti bunu nasıl yapabilir ki! Ama seçimleri onlar belirliyorlar. Bence bunun değişmesi lazım.
Üzerinde “önce Chavez, şimdi Capriles” yazılı tişört bulunan bir Venezuelalı
Juan Benito Álvarez, 33, Serbest meslek sahibi, amatör bisikletçi
Seçimleri biz kazandık. Fakat bu bence ilk defa tatsız ve gerçek bir yenilgiyle gerçekleşti. Sanıyorum Kumandan Chavez’in alıştığımız liderlik karizmasından sonra bazı oyların kaybedileceğini çoğumuz düşünüyorduk. Ama sanırım sağın adayının oylarını 1 milyona yakın artıracağını beklemiyorduk. Kişilik kalitesi ve seçimlerden önceki üç haftada yaptığı kampanyanın şekli göz önünde bulundurulduğunda bu sonuç bizi şaşırttı.
Ama bize ne oldu? Bence biz şimdi alarm verip bu sorunun cevabına göre hareket etmeliyiz.
Bizler ne devrimi ne de sosyalizmi, bir yandan yeni bir Venezuela inşa ettiklerini söyleyip bir yandan da devletin ve hepimizin sırtından ticari işler çeviren bir sürü bürokratla gerçekleştirebiliriz. Bu durum, devlet görevlerinin “halka hizmet” değil “cebime hizmet” anlayışıyla yapılmasına yol açıyor. Bence Chavizm tabanı, süreci içeriden yıkanların cezalandırılmasını bekliyor. Ama burada hep yanlış Chavezciler cezalandırılıyor.
Sürekli memurları yenilemeleri de yeter artık. “Çok çalışmaktan hasta oldular” diye görevden alıyorlar, bir süre sonra da, nasıl işe yaramaz ve tembel olduklarını yeniden gösterircesine şişmanlamış bir vaziyette görevlerine geri döndürüyorlar. Neden 14 yıldır hep bu rotasyonlar yapılıyor? Bu ülkede bu görevleri yapacak başka insanlar yok mu?
Başka sorun da, hükümet partisinde görevlerin üst üste gelmesi. Partinin yöneticileri bakanlar ve valilerin bizzat kendileriyse partinin hesap denetimi nasıl yapabilir? Kim kendi kendini ihbar edecek?
İşyerlerindeki insanlar “Chavez te juro, mi voto es pa’ Maduro” (Chavez sana yemin ederim, oyum Maduro’ya) diye yürüyüşlere katılmaya zorlanıyorlar ve işten çıkartılmakla tehdit ediliyorlar. Fakat bunu yapanlar o kadar cahiller ki, devrim davasına desteğin bunca kişiyi toplayarak yapılması gerektiğini haklı çıkartan hiçbir sebep öne süremiyorlar. Devlet dairelerinde sürekli tekrar edilen, tam olarak budur. Böyle hiçbir şeyi başaramayız.
Size benim bir yakınımın yaşadığı bir olayı anlatayım. Kendisi ev alacağı umuduyla bir gün sayım için Gran Mision Vivienda’ya (devletin yoksullara ücretsiz ev verdiği sosyal program) gitmişti. Ona çocuklarını da yanına alıp gelmesi söylenmiş. Orada çocuklarıyla birlikte bütün gün kuyrukta beklemiş. Sonunda onunla ilgilendiklerindeyse ona “kayıt için parti üyeliği karnesine sahip olması gerektiği” söylenmiş. Başkanın herkes için olduğunu söylediği bir programa katılabilmek için istenen şeye ve çocuklarıyla yaşadığı işkenceye bakın!
Comandante’nin yokluğunda devrimin geleceğinin belirsizliğine rağmen Maduro’nun elinde Büyük Lider’in yapamadığı veya yapmak istemediği bir fırsat var: kolektif bir liderlik oluşturmak ve muhalifler de dâhil diğer sektörleri kabul etmek. Ama gerçekten ülkesine sadık ve kendisini ülkeye adamış olanları. Devrim herkesin fikriyle ve herkesçe oluşturulmalı.
Biz artık çoğunluk değiliz. O yüzden bence şimdi uzlaşma gerekiyor. Bu uzlaşıyı Capriles’e oy veren 7 milyondan fazla insanla yapmalıyız. Biz demek ki onlara projemizle yeterince heyecan yansıtamamışız. Ama bunu onların adına konuşanlarla değil kendileriyle yapmalıyız.
Bana düşüncelerimi anlatma fırsatı verdiğin için teşekkür ederim. Ben ülkemi çok seviyorum. Venezuela’dan Türkiye’ye selamlar.
Kıvanç SAĞIR
