2012 yılının Haziran ayında Kolombiya, Meksika, Peru ve Şili’nin bir araya gelerek oluşturdukları Pasifik İttifakı (Alianza del Pacifico) bu hafta Kolombiya’nın Cali kentinde 7. zirvesini gerçekleştirdi. Zirveye üye ülkelerin devlet başkanları Juan Manuel Santos, Ollanta Humala, Sebastian Piñera ve Enrique Peña Nieto’nun yanı sıra İspanya, Kosta Rika, Guatemala ve Panama devlet başkanları, Kanada başbakanı ve diğer gözlemci ülke temsilcileri de katıldı.
Zirvede ilginç ayrıntılar vardı. Devlet başkanları birliğin “ideolojilerden uzak”, “dinamik” ve “pragmatik” ruhunu yansıtmak adına zirveye kravatsız geldiler. Açılışı yapan Kolombiya Devlet Başkanı Manuel Santos, Pasifik İttifakı’nın Latin Amerika’nın kalkınması ve ekonomik büyümesinde “yeni motoru” olduğunu söyledi. Santos ayrıca birlik ülkelerinin bölgedeki en başarılı dört ekonomisi olduğunu da ifade etti. Santos sözlerine devam ederken Asya Pasifik bölgesinin dünyanın yeni gelişme kutbu olduğunu ve Latin Amerika’nın da bu gelişmeye ortak olmak istediğini belirtti.
Şili Devlet Başkanı Sebastian Piñera ise 200 yıldır bağımsız olan bir kıtanın hala az gelişmişlikle ve kabul edilemez seviyelerde yoksullukla mücadele ettiğini söyledi. Fakat öte yandan, “80’li yılların sonlarında sadece Berlin duvarıyla simgeleşen ve doğuyla batıyı ayıran duvarların değil aynı zamanda Latin Amerika’yı kuzeyin zengin ülkelerinden ayıran duvarların da yıkıldığını” belirtti. Piñera, Santos’un ticaret konusunda Asya Pasifik bölgesine ağırlık vereceklerine dair sözlerini de yineledi.
Peru Devlet Başkanı Ollanta Humala da “Latin Amerika’nın en yoksul değil ama en dengesiz gelir dağılımına sahip bölge” olduğunu belirterek öncelikli olarak bu soruna karşı mücadele edeceklerini söyledi. Humala eşitsizliğin üstüne gitmeyi bir yoksulluğu azaltma şekli olarak görev edineceklerini ifade etti. Humala’nın İttifak’a dair şu sözleri de dikkat çekiciydi: “Tek başına daha hızlı gidilebilir, ancak birlikte gidersek daha uzağa ulaşabiliriz.”
Meksika Devlet Başkanı Peña Nieto ise son yıllarda bu dört ülkenin bölge ve dünya ortalamalarından daha yüksek seviyelerde büyüme kaydettiğini ve makroekonomik istikrara sahip olduklarını belirtti. Üretim safhasında daha nitelikli bireylerin yer alması için eğitim kalitesinin artırılması Nieto ve diğer liderlerin ortak vurguladığı noktalardan birisi oldu.
Zirvede ekonomi, ticaret, turizm, eğitim ve çevre konularında önemli ve ilginç kararlar alındı:
– Gözlemci ülkelerden Kosta Rika’nın tam üyeliğe geçişi için gerekli olan serbest ticaret anlaşması imzalandı. Diğer gerekli işlemleri yerine getirmesi için de bir çalışma grubu oluşturuldu.
– Gözlemci ülkelere Avustralya, Guatemala, İspanya, Japonya, Kanada, Panama, Uruguay ve Yeni Zelanda’nın yanında, yedi ülkenin daha katılımı onaylandı. Bunlar: Dominik Cumhuriyeti, Ekvador, El Salvador, Fransa, Honduras, Paraguay ve Portekiz.
– Dört üye ülkenin Gana ve Singapur’da ortak büyükelçiliğe sahip olması kararlaştırıldı. Şu anda Vietnam, Cezayir ve Fas’ta dört ülke tek bir büyükelçiliği paylaşıyor. Pasifik İttifakı’nın İstanbul’da da daha önce açtığı bir ortak ticaret ofisi bulunuyor.
– Peru, üye ülke vatandaşlarının iş vizesinden muaf olmasını onayladı. Kolombiya, Meksika, Peru ve Şili arasında turistik vizeleri kaldıran anlaşmalar 2012 yılının kasım ayında yürürlüğe girmişti.
– Üçüncü ülke vatandaşlarının tek bir vizeyle İttifak’ın dört ülkesine gidebilmesini sağlayan “Pasifik İttifakı Vizesi” oluşturuldu.
– İttifak ülkelerinin turistik destinasyon olarak canlanması için fon oluşturuldu. Bu dört ülke uluslararası alanda turizm tanıtımları için ortak hareket edecekler.
– Dört ülke arasındaki ticaretin önce % 90’ının ve daha sonra orta vadede geri kalan % 10’luk kısmın sıfır gümrükle serbest hale getirilmesi için anlaşmaya varıldı.
– Ticaret ve Gümrük İşbirliği başlığının müzakeresi tamamlandı. Böylece ticarette işlem ve maliyetler azaltılmış oluyor.
– Finans, telekomünikasyon, deniz ve hava ulaşımı hizmetlerinde işbirliğine ve yatırımların korunmasına dair müzakerelerin tamamlanması öngörüldü.
– Yolsuzlukla mücadele adına mali şeffaflığın sağlanmasına dair taahhütte bulunuldu.
– Şimdilik 1 milyon dolar tutarında İşbirliği Fonu oluşturulması kararlaştırıldı. Bununla iklim değişikliğiyle mücadele ve öğrenci değişim programları gibi temaların desteklenmesi amaçlanıyor.
– Dört ülkenin öğrencileri için ikinci kez burs duyurusu yapılması kararlaştırıldı.
– İklim değişikliği konusunda bilimsel araştırma ağı oluşturuldu.
– 19-20 Haziran tarihlerinde Birinci İş Görüşmeleri Toplantısı gerçekleştirilecek. İhracat yapmayı öğrenmeleri ve ittifak ülkelerinden başlayarak uluslararası iş bağlantıları kurmaları maksadıyla bu toplantıya özellikle KOBİ’lerin katılması isteniyor.
– Zirvede ayrıca gözlemci ülkelerle de akademik, doğal felaketler ve organize suç gibi konularda işbirliği yapılmasına dair girişimler gerçekleştirildi.
Zirveyle paralel olarak 14 ülkeden 400 işadamının katıldığı bir toplantı da gerçekleştirildi. Bu, Pasifik İttifakı’nın devletçi ve korumacı değil özel sektörü destekleyen tutumunu gösteren önemli bir etkinlik. Pasifik ülkelerinin, Mercosur’u oluşturan Atlantik ülkelerine göre serbest ticaretin çok daha güçlü savunucuları olduğunu söyleyebilmemiz mümkün.
İşadamları toplantısında ortaya sunulan stratejiler temel olarak şirketler arası anlaşmalar, uluslararası yatırımlar ve Asya’ya açılımdan oluşuyordu. Toplantı sonrasındaysa devlet başkanları ile işadamları ayrıca bir araya geldiler. Liderler konuşmalarında özellikle şu noktalar üzerinde durdular:
– Uluslararası piyasalar karşısında güçlerin birleştirilmesi,
– Sürekliliği olan büyümenin sağlanması,
– İş imkanları yaratılması,
– Eşitsizliğin azaltılması
– Sosyal kalkınma
– Enerji alanında bütünleşme
– KOBİ’lere kredi ve büyük firmalarla işbirliği desteği.
Pasifik İttifakı bölge için gelecekte önemli bir yere sahip olabilir. Bu ülkeler 210 milyonu aşan nüfusuyla Latin Amerika’nın toplam ticaretinin yüzde 50’sini karşılıyor. Kosta Rika, Panama ve Guatemala’nın da tam üye olma yönündeki arzuları Pasifik İttifakı’nın henüz bir yaşında olmasına rağmen şimdiden dikkat çeken bir momentum yakalayabildiğini gösteriyor.
Pasifik İttifakı ülkelerinin ekonomik verileri:
Pasifik İttifakı internet sayfası: http://alianzapacifico.net/
Kıvanç SAĞIR
