Petrol fiyatlarındaki düşüş konusunda, ABD’de artan kaya gazı üretimi arz tarafında önemli etkenlerden biri olarak öne çıkarken, Avrupa Birliği’nin Rusya’ya olan bağımlığını azaltacak bir formül olarak, kaya gazının LNG (sıvılaştırılmış doğal gaz) yoluyla Avrupa’ya taşınması fikri de tartışılıyor. Peki, ABD açısından Avrupa’ya LNG yoluyla gaz aktarımı ne kadar mümkün? Her ne kadar ABD ve Avrupa Birliği ekonomide stratejik iki ortak olarak bilinseler de, rakamlar, kaya gazının Avrupa’ya taşınmasının karlı olmadığını göstermektedir. Bununla birlikte, kaya gazı üretimindeki çevresel etkenler, Avrupa’daki kaynakların üretimde kullanılmasını engelliyor.
Avrupa Birliği Neden Kendi Kaynaklarını Kullanmıyor?
Avrupa Birliği içerisinde de şu anda kaya gazı konusunda ciddi rezervlerin olduğu biliniyor. Fakat üretim teknikleri açısından oluşan riskler, Avrupa’daki rezervlerin kullanımını engelliyor. Kaya gazı, doğal gazdan farklı olarak yatay sondaj tekniklerinin kullanıldığı bir üretim biçimine sahip. Kaya gazı, basınçlı su ve kimyasal maddeler ile içerisinde gaz molekülleri bulunan kayaların parçalanması ile elde edilmektedir. Kaya gazı üretiminde kullanılan kimyasallar, yer altındaki su kaynaklarını kirletmektedir. Bu noktada Fransa’nın kaya gazı üretimini askıya aldığı ve daha çevreci tekniklerin geliştirilmesi konusunda çalışmalar yaptığı biliniyor. Almanya ise hidrolik kırma tekniğine bir takım kısıtlamalar getirdi. Çevresel faktörler haricinde, hidrolik kırma yönteminin sismik hareketlere neden olup olmadığı konusunda net bilgi bulunmamakta. Sonuç olarak, Avrupa Birliği kendi rezervlerini kullanma konusunda çekimser davranıyor.
ABD ile Yapılacak LNG Ticareti Ne kadar Mümkün?
ABD’de üretilen kaya gazının, LNG yolu ile Avrupa’ya taşınması pek mümkün görülmemektedir. LNG’nin taşınması için, öncelikle ticareti yapan ülkelerde ihracat ve ithalat terminalleri gerekmektedir. Doğal gazın sıvıya dönüştürülerek taşınması ve tekrar gaza çevrilmesi, ciddi bir maliyet unsurudur. İkinci olarak, ABD’deki fiyatlara taşıma maliyetleri de eklendiğinde, Avrupa’ya gaz taşınması karlı olmayacaktır. ABD’den Avrupa’ya 1000 m3 gazın taşınması, sabit maliyetler hariç $140’a mal olmakta. 1000 metreküp doğalgaz fiyatının ABD’de $140, Avrupa’da ortalama $387 ve Asya’da ise $550 seviyelerinde bulunması, ABD açısından Asya piyasasını daha cazip kılmaktadır. Bu noktada, ABD’deki kaya gazı devrimi sonrası Avrupa’ya yapılacak LNG ticareti, hem maliyet, hem de teknik açıdan kısa vadede mümkün değildir.
Avrupa Birliği’nin Rusya’ya Bağımlılığı Devam Edecek
Tüm bu sonuçlar, Rusya-Ukrayna krizi sonrasında gerilen Avrupa Birliği-Rusya ilişkilerini yeniden gündeme getiriyor. Rusya, Avrupa Birliği’ne 160 milyar metreküp gaz ihraç ediyor ve bu da Avrupa’nın toplam tüketiminin % 40’ına denk geliyor. ABD’den LNG ticareti mümkün olsa da, bu rakamın orta vadede 25 milyar metreküp ile sınırlı kalacağı düşünüldüğünde, Avrupa’nın enerji konusunda Rusya’ya olan bağımlılığı kısa ve orta vadede devam edecek.
Vahap TAŞTAN
