Moldova’da yapılan 30 Kasım tarihli seçimlerde halk, siyasi belirsizliklerin gölgesinde bir sonraki iktidarı seçmek için sandık başına gitti. Ukrayna’da gerilen ortam ve yaşanan iç çatışmalarla birlikte, önceki gün yapılan seçim ayrı bir önem ve gerginlik kazanmış durumdaydı. Doğu Avrupa’da yaşanan yüksek gerilim ve bu ülkede Moskova yanlısı bir partinin seçimlere katılmaktan men edilmesi, zaten gergin olan seçimleri daha da tehlikeli bir hale getirdi.
Transdinyester bölgesi dahil toplam 3,22 milyon seçmenin bulunduğu Moldova’da, Merkez Seçim Komitesi’nin açıklamasına göre; halkın % 55 civarında bir oranı oy kullandı. Oy pusulasına göre 20 siyasi parti, 1 blok ve 4 bağımsız aday ile seçime gidildi. Oy sayımı halen daha bitmedi, lakin oyların % 87,70 oranında sayılmasının ardından açıklanan sonuçlara göre; İgor Dodon liderliğindeki Moldova Sosyalist Partisi % 21,3 oyla seçimlerden birinci çıkarak, toplamda 26 sandalyeye sahip oldu. Eski Başbakan Vladimir Filat liderliğindeki Liberal Demokrat Parti oyların % 19,45’ini alarak 23 sandalye, Vladimir Voronin liderliğindeki Komünist Parti oyların % 17,95’ini alarak 21 milletvekili, Marian Lupu liderliğindeki Demokrat Parti oyların % 15,77’sini alarak 19 milletvekili ve Mihai Gimpu liderliğindeki Liberal Parti oyların % 9,27 alarak 12 sandalye ile meclise giren partiler oldular.[1] Burada şu tespit yapılabilir; AB yanlısı blok ile Rusya yanlısı blok arasında başabaş bir sonuç çıkması, bu ülkedeki derin siyasi bölünmelere gidilebileceği korkusunu daha da güçlendirdi.
Liberal Demokrat Partisi lideri Vlad Filat, Batı yanlısı liderlere güçlü işbirliği çağrısı yaparak: “Şimdi seçim sonrası bir uzlaşma yakalamak ve bunun içinde çok hızlı hareket etmek durumundayız. Seçimler bitmiş olsa da, Moldova üzerindeki baskının süreceğinin bilincinde olmalıyız. Bu baskı, ülkemizi Avrupa rotasından ayırmak için ekonomik ya da medya yoluyla olabilir.” ifadelerini kullandı.[2] Verilen bu demeçlere rağmen, olaya yakından bakıldığında Moldova’da hiçbir partinin ve bloğun tek başına hükümet kurmayı başaramadığı görülmektedir. AB kaynaklı kulislere göre ise; Moldova’nın Ukrayna gibi bölünebileceği ve hatta Moldova’ya bağlı özerk bölge olan Transdinyseter bölgesinde “Barış Gücü” sıfatıyla Rus ordusunun olmasının bunu tetikleyici gücü olabileceği görülüyor. Seçime katılımın düşük olması ise ilginç bir durum. Bunun temel etkeni olarak da, Transdinyester bölgesinin seçimleri boykot etmesi gösteriliyor.
Gün içerisinde seçimler sürerken, Türkiye’de yaşayan Moldova vatandaşları Gümüşsuyu’ndaki Moldova Konsolosluğu’nda oy kullanırken, buraya gelen bir Moldovalı grup, seçimlerin anti-demokratik olduğunu söyleyerek protesto gösterisinde bulundu. Oğlunun Moldova kimliği olduğu halde oy kullanamadığını öne süren Olga Mihailoca, “Ben kendim oy kullanabildim, ama oğlum kullanamadı. Oğlum Eskişehir’de üniversite okuyor. Ben özellikle oğlumun oy kullanmasını istedim. Pasaportu yanında yoktu ama Moldova kimliği yanındaydı. Moldova kimliği ile oy kullanmak istedik. Moldova Konsolosluğu’nda Moldova kimliği her işlemde geçerlidir. Her sorunumuzu çözebiliriz. Bize bugün Moldova kimliği ile oy kullanma hakkımızın olmadığını söylediler. Böyle bir şey önceden yoktu. Biz buraya oy kullanmaya geldik. Biz istiyoruz ki, demokratik bir seçim olsun ve bizim oylarımız geçerli olsun.” sözlerini kullandı. Popescu isimli diğer bir seçmen ise, “Biz Gagavuz Türküyüz. Biz Rusları destekliyoruz. Biz Avrupa Birliği’ni istemiyoruz. Burada seçimleri takip eden kimse yok. Burada bir sürü insan oy kullanmaya geldi. Kime oy verdiğimiz de belli değil.” diyerek tepki gösterdi.[3] Gagavuz Türkleri’nin Moskova yanlısı olduğu ve Rusya ile Gümrük Birliği’ne girmek istedikleri önceki dönemlerden de biliniyordu.
Sonuç olarak, Moldova’daki seçimlerin ülkeye istikrar getirmek yerine, mevcut kutuplaşmayı daha da arttıracağını öngörmek için kahin olmaya gerek yok.
Saltuk Buğra BOZKURT
KAYNAKLAR
[1] “Moldova election: Pro-EU parties edge Pro-Russian rivals”, BBC, Erişim Tarihi: 01.12.2014, Kaynak: http://www.bbc.com/news/world-europe-30265985.
[2] “Moldova pro-EU parties take narrow lead in elections”, Euro News, Erişim Tarihi: 01.12.2014, Kaynak: http://www.euronews.com/2014/12/01/moldova-pro-eu-parties-take-narrow-lead-in-elections/.
[3] “İstanbul’da Moldova Protestosu”, Hür Haber, Erişim Tarihi: 01.12.2014, Kaynak: http://www.hurhaber.com/istanbul-da-moldova-protestosu/haber-680826.
