Kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s, geçtiğimiz günlerde Japonya’nın kredi notunu AA3’ten A1’e düşürdü ve görünümün durağan olduğunu belirtti. Moodys’in not indirimini diğer kredi kuruluşları da takip edebilir ve Fitch ya da S&P’dan not indirimi ya da görünümde değişiklik gerçekleşebilir.
Abenomics Hedefine Ulaştı mı?
Başbakan Abe’nin göreve gelmesi ile birlikte Abenomics olarak anılan politikalara ve hedeflerine bakmakta bu noktada fayda var. Başbakan Abe, göreve gelişi ile birlikte parasal teşviklerin sürdürülmesi konusunda BoJ ile fikir birliğine vardı. Bununla beraber, sürdürülebilir bir büyüme ve kamu açıklarını azaltmak için uygulanacak para ve maliye politikasının birlikte kullanımı Abenomics’i Keynes’in önerdiği politikaların güncel hali yapıyordu. Nisan ayındaki vergi artışı; kamu açıklarının azaltılmasında ciddi rol oynarken, Abe’nin ikinci vergi artışını ertelemesi sürdürülebilir kamu açığı hedefini riske atmakta. Vergi artışlarının etkisinden arındırılmış enflasyonun % 0,9 olduğu ekonomide, halen % 2,0 enflasyon hedefinden oldukça uzak kalınmış durumda. Son iki çeyrektir daralan ekonominin resesyona girmesi de, sürdürülebilir büyüme hedefinin önünde engel olarak durmakta.
Artan Kamu Borcu Abenomics’i Törpüledi
Japon Hükümeti’nin ve Merkez Bankası’nın sınırsız bir manevra kabiliyetinden söz etmek mümkün değil. Öncelikle Japonya’nın maliye politikasındaki açmazını (dilemma) değerlendirmek gerekiyor. Dünyanın en büyük kamu açıklarından birine sahip bir ülkenin, daraltıcı maliye politikası uygulamaktan başka şansı yokken, Nisan’daki vergi artışlarını eleştirmek çok doğru olmayacaktır. Tahminler, 2014 yılı bütçe açığının Gayri Safi Yurtiçi Hasıla’ya oranının % 8 olacağı yönünde ki 2013 yılı sonunda bu rakam % 9,01 olarak gerçekleşmişti.
Moody’s Neden Tahvil Faizlerini İşaret Ediyor?
Moodys’in not indirimi ile beraber yaptığı açıklamada dikkat çekmek istediği nokta da aslında tam bu. Bütçe açığını kapatmak amacıyla, daraltıcı maliye politikası uygulanacak. Fakat buna karşılık, büyüme zarar görmesin diye yıllık 80 trilyonluk varlık alımı ile ekonomi beslenecek. Para politikasının işlevselliği Avrupa’da olduğu kadar Japonya’da da sorgulanıyor. Tam bu noktada daraltıcı maliye politikasının negatif etkilerini genişleyici para politikası ile çözmeyi amaçlamak, Japonya’yı şu anki konumuna getirir. Son iki çeyrekte daralan ekonomide, rekor varlık alımlarına rağmen % 0,9 enflasyon ve ekonomideki açmazın anahtarı olan kamu borçları sorun teşkil ediyor.
Moody’s, Abe’nin ertelediği ikinci vergi artışının oluşturabileceği risklere dikkat çekiyor. Bunu da faiz oranları üzerinden vurguluyor. Japonya Merkez Bankası’nın enflasyonu % 2,0’ye yükseltme hedefi, nihayetinde devlet tahvili faizlerinde baskı yaratacak ve devletin borçlanma faizini artıracak.
Vahap TAŞTAN
