2015 KKTC Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ilk turu 19 Nisan Pazar günü gerçekleştirilecek. Seçimlere az bir süre kala, adayların performansları ve son anket sonuçlarına göre şekillenen seçim analizlerimi bu yazıda sizinle paylaşacağım. Seçimlerde en dikkat çekici adaylar; mevcut Cumhurbaşkanı Sayın Dr. Derviş EROĞLU, mevcut KKTC Cumhuriyet Meclisi Başkanı Sayın Dr. Sibel SİBER ve eski Başbakan Yardımcısı, Lefkoşa Türk Belediyesi eski Başkanı Sayın Mustafa AKINCI şeklindedir. Adayları incelediğimizde;
İlk Aday Mevcut Cumhurbaşkanı Dr. Derviş EROĞLU:
Dr. Derviş EROĞLU, 1974’te Türkiye’nin Kıbrıs’a düzenlediği Kıbrıs Barış Harekatı sonrasında, rahmetli Rauf Denktaş’la beraber Kuzey Kıbrıs siyasi hayatını domine eden tecrübeli bir siyaset adamıdır. Yıllarca üstlendiği Parti Genel Başkanlığı ve Başbakanlık dönemlerinde halkın sevgisini kazanmıştır. Eroğlu, 2010 yılında gerçekleştirilen Cumhurbaşkanlığı seçiminde ilk turda % 50,4 oy almış ve KKTC’nin 3. Cumhurbaşkanı (Rauf Denktaş ve Mehmet Ali Talat sonrasında) olmuştur. Geçen sürede Eroğlu’nun, Kıbrıs müzakereleri konusunda hiç yol alamamış olması (burada elbette ipler sadece Eroğlu’nun elinde değildir) ve “çözümsüzlük çözümdür” ve “çözümün dışında başka alternatifler de vardır” söylemleri ile müzakere sürecinde ılımlı olmayan bir tutum sergilemesi, kimi kesimlerde hakkında olumsuz bir algı yaratmıştır. Derviş EROĞLU ve temsil ettiği siyasi görüş, bugüne kadar büyük oranda birleşik bir Kıbrıs’ı değil, KKTC’nin bağımsız bir devlet olarak dünya sahnesinde yer alması gerektiğini savunmuştur. Fakat geçen 5 yıl içinde uygulanmaya çalışılan politikalar, bu beklentinin tersine bir sonuç ortaya çıkarmıştır. 2015 Cumhurbaşkanlığı seçimine geldiğimiz süreçte ise, yıllarca Genel Başkanlığını yaptığı Ulusal Birlik Partisi (UBP) ve Demokrat Parti – Ulusal Güçler (DP-UG), seçimlerde Derviş EROĞLU’nu destekleme kararı almışlardır. Cumhurbaşkanı EROĞLU, seçim çalışmalarını UBP ve DP-UG milletvekili ve partilileri ile birlikte yürütmektedir. EROĞLU kampanyasında tecrübe vurgusu yapmakta ve diğer adaylara göre kat ve kat fazla olan tecrübesini ön plana çıkarmaktadır.
İkinci Aday KKTC Cumhuriyet Meclisi Başkanı Dr. Sibel SİBER:
Dr. Sibel SİBER, siyaset sahnesine 9 Nisan 2009 erken seçimlerinde Cumhuriyetçi Türk Partisi Birleşik Güçler (CTP-BG) Lefkoşa milletvekili olarak girmiştir. 11 Haziran 2013 tarihinde, Cumhurbaşkanı Derviş EROĞLU tarafından kendisine hükümeti kurma görevi verilmiştir. 28 Temmuz 2013 tarihinde yapılan genel seçimlere kadar geçici bir hükümet kurmuş ve bu hükümette KKTC’nin ilk kadın Başbakanı olarak kısa bir süre görev yapmıştır. Sibel SİBER kabinesi, icraatları ve enerjisi ile hemen dikkatleri çekmiş ve yaklaşık iki aylık sürede adada yıllarca çözülemeyen birçok sorunu bürokrasiyi hızlandırarak çözmeyi başarmıştır. Sibel SİBER’İN en zor sınavı, AKSA elektrik şirketinin iskele santralinde gerçekleşen petrol sızıntısı olmıştır. Bu sızıntı sonucunda oluşan çevre felaketini, dönemin Turizm Bakanı Mehmet HARMANCI ile birlikte çok iyi yöneterek, ada için önemli bir sorunu çözmüş ve şirket hakkında gerekli adli soruşturma başlatılmasını sağlamıştır.
Sibel SİBER, 28 Temmuz 2013 seçimlerinin ardından Cumhuriyetçi Türk Partisi Lefkoşa milletvekili, 4 Eylül 2013 tarihinde ise KKTC Cumhuriyet Meclisi Başkanı seçilmiştir. Meclis Başkanlığı süresince SİBER’İN en dikkat çektiği olaylardan birisi, İslam İşbirliği Teşkilatı Parlamento Birliği 10. konferansında bir konuşma yapmasıdır. Ambargo altında olan bir ülke için, bu sayede kanımca önemli bir adım atılmıştır. Siber’in Meclis Başkanlığı dönemindeki en önemli olay ise anayasa referandumu olmuştur. Bu tarihte, KKTC Cumhuriyet Meclisi bünyesinde bulunan tüm siyasi partilerin ortak kararı ile referanduma sunulmak üzere değişiklik taslağı, Cumhurbaşkanı Derviş EROĞLU’na sunulmuş ve 1985 yılında kabul edilen KKTC anayasası üzerine yapılan ilk ciddi değişiklik talebi olarak tarih sahnesinde yerini almıştır. Bu süreçte Sibel SİBER, vekili olduğu Cumhuriyetçi Türk Partisi’nin desteğini almış ve zaten CTP’nin adayı olarak Cumhurbaşkanlığına talip olmuştur. SİBER’in Kıbrıs Sorunu ve KKTC iç politikalarına olan yaklaşımının, genelde ılımlı ve çözüm odaklı olduğu görülmektedir. En önemli husus ise, KKTC ve Türk Cumhuriyetlerinin tarihinde bugüne kadar hiçbir kadın Cumhurbaşkanı seçilmemiş olmasıdır. Bu nedenle SİBER, eğer seçilebilirse, Türk Dünyası’nın ilk kadın Cumhurbaşkanı olarak tarihe geçecektir.
Üçüncü Aday Mustafa AKINCI:
Mustafa AKINCI, 1974 Kıbrıs Barış Harekatı sonrasında Kıbrıs Türk siyasi hayatında yer alan bir isimdir. 1975 yılında Kıbrıs Türk Federe Devleti Kurucu Meclisi’ne seçilmiştir. 1976-1990 yılları arasında Lefkoşa Türk Belediyesi Başkanı olarak görev yapmıştır. 1987-2001 yılları arasında Toplumcu Kurtuluş Partisi (TKP) Genel Başkanlığı görevinde bulunmuştur. Mustafa AKINCI’nın, adaylar içerisindeki en dikkat çekici tarafı “bizden biri” imajıdır. Lefkoşa Türk Belediyesi Başkanlığı döneminde gerçekleştirdiği icraatlar ile halkın tüm kesiminin sevgisini kazanmış ve siyasi yaşamı boyunca hep mütevazı tavrı ve samimi tutumu ile tanınmıştır.
Adaylığını açıkladıktan sonra, Akıncı’ya en ciddi destek Toplumcu Demokrasi Partisi (TDP) tarafından gelmiştir. Mustafa AKINCI’nın seçim kampanyasında genç gönüllüler ve TDP Gençlik Örgütü üyeleri çalışmaktadır. Bu gençler, son yerel seçimlerde Lefkoşa’da yaptıkları çalışma ve örgütlenmeleri ile adada herkesin dikkatini çekmiş ve TDP adayı Mehmet Harmancı Belediye Başkanı seçilmiştir. TDP gençleri, AKINCI’nın seçimde en büyük dayanağı olarak görülmektedir. AKINCI, samimi ve mütevazi duruşu ile her kesim seçmenin sevdiği bir adaydır. Türkiye’ye karşı daha sert duruşu da, özellikle Kıbrıslı Türk seçmenin gönlünü kazanmasında etkili bir faktördür.
Anket Sonuçları
Adada gerçekleştirilen anket sonuçlarını incelediğimizde, Girne Araştırma Enstitüsü (GAE) Mart ayı Cumhurbaşkanlığı seçimi anketine göre oyların durumu şöyledir;
Derviş EROĞLU: % 46, Sibel SİBER: % 30, Mustafa AKINCI: % 17, Kudret ÖZERSAY: % 7.
Seçimde ilk turun bu şekilde sonuçlanması durumunda, seçim ikinci tura kalacaktır. Bu sonuçlara göre, Derviş EROĞLU ve Sibel SİBER ikinci tura kalacak adaylar olacaklar. Bunun yanı sıra, KKTC sağı Derviş EROĞLU’na destek verirken, sol partiler Sibel SİBER ve Mustafa AKINCI’ya destek vermektedir. İkinci turda AKINCI’nın destekçilerinin oylarını Sibel SİBER’e verme ihtimalleri çok yüksek olarak görülmektedir. Bu oyların SİBER’e gitmesi durumunda, ibre bir anda Sibel SİBER lehine dönebilir.
Adadaki en ciddi anketi ise, Türkiye kökenli bir şirket olan Gezici Araştırma Şirketi gerçekleştirdi. 3.072 katılımcı ile gerçekleştirilen anketin sonuçları şu şekildedir;
Derviş EROĞLU %37.2, Mustafa AKINCI % 30.3, Sibel SİBER % 21.1, Kudret ÖZERSAY % 11.1.
Seçimin ikinci tura kalması halinde katılımcıların beklentisi ise şu şekildedir;
Araştırmaya katılanların % 36,3’ü Cumhurbaşkanlığı seçiminde ikinci isim olarak Mustafa AKINCI’yı düşünüyor. Bunun yanı sıra % 25,3’ü Kudret ÖZERSAY’ı, % 24,6’sı Sibel SİBER’i ve yaklaşık % 13,4’ü ise Derviş EROĞLU’nu düşünüyor.
“Cumhurbaşkanlığı seçimi ikinci tura kalırsa kimi Cumhurbaşkanı olarak görmek istersiniz?” sorusuna yönelik olarak, katılımcıların % 62,8’i Mustafa AKINCI’ya oy vereceklerini ifade ederken, % 37,2’si ise Derviş EROĞLU’na oy vereceklerini ifade etmiştir.
Tüm bu sonuçlara baktığımızda, seçimin ikinci tura kalacağını rahatlıkla söyleyebiliriz. Anketlerden çıkarılacak sonuçlar yorumlandığında, seçimin ikinci tura kalması durumunda sol seçmenin tutumunun yine sol adayları tercih etmek olacağı söylenebilir.
Seçimin birinci turunda Derviş EROĞLU’nun birinci olacağı anketlere göre kesinken, ikinci tura kalacak ismin kim olacağı anketleri ikiye ayırmaktadır. Sibel SİBER ve Mustafa AKINCI, ikinci turun favori isimleri olarak dikkat çekmektedir. Benim görüşüme göre, bu adaylardan ikinci tura kalacak isim KKTC Cumhurbaşkanlığını kazanacaktır. Zaten bu yüzden, yazımın başlığını sağın umudu solun zaferi koydum. Adada dün görüştüğüm bazı akademisyen ve yöneticiler ise, son günlerde AKINCI’nın seçimi kazanacağı söylentilerinin kulaktan kulağa yayıldığını ifade etmektedir.
2015 KKTC Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde son durum bu şekildedir.
Mehmet GÜLDAL
Girne Amerikan Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi bölümü mezunu
