Freedom House’un 2015 yılı dünya özgürlük raporuna göre; araştırmada incelenen 195 ülkeden 89’u “özgür rejim” kategorisinde kabul edilmiş (% 46), 55 ülke “kısmen özgür” olarak değerlendirilmiş (% 28) ve 51 ülke “özgür değil” (% 26) kategorisine dahil edilmiştir.[1]
Freedom House 2015 yılı özgürlük raporu grafiği
Listede “özgür rejim” kategorisinde sayılan 89 ülke ve 2 tartışmalı bölge (Porto Riko ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti-Kuzey Kıbrıs) şunlardır; Almanya, Amerika Birleşik Devletleri, Andorra, Antigua ve Barbuda, Arjantin, Avustralya, Avusturya, Bahamalar, Barbados, Belçika, Belize, Benin, Birleşik Krallık, Botsvana, Brezilya, Bulgaristan, Cape Verde (Yeşil Burun Adaları), Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Dominik Cumhuriyeti, Dominika, El Salvador, Estonya, Finlandiya, Fransa, Gana, Grenada, Guyana, Güney Afrika, Güney Kore, Hırvatistan, Hindistan, Hollanda, İrlanda, İspanya, İsrail, İsveç, İsviçre, İtalya, İzlanda, Jamaika, Japonya, Kanada, Karadağ, Kıbrıs Cumhuriyeti, Kiribati, Kosta Rika, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (Kuzey Kıbrıs), Lesotho, Letonya, Lihtenştayn, Litvanya, Lüksemburg, Macaristan, Malta, Marshall Adaları, Mauritius, Mikronezya, Moğolistan, Monako, Namibya, Nauru, Norveç, Palau, Panama, Peru, Polonya, Portekiz, Porto Riko, Romanya, Saint Kitts ve Nevis, Saint Lucia, Saint Vincent ve Grenadinler, Samoa, San Marino, São Tomé ve Príncipe, Senegal, Sırbistan, Şili, Slovakya, Slovenya, Surinam, Tayvan, Tonga, Trinidad ve Tobago, Tunus, Tuvalu, Uruguay, Vanuatu, Yeni Zelanda, Yunanistan.
Listede Avrupa, Kuzey Amerika ve Okyanusya ülkelerinin ağırlığı dikkat çekerken, Asya, Afrika ve Orta ve Güney Amerika’dan da birçok ülkenin listeye girmeyi başarması, gelecek adına olumlu ve umut verici bir gelişme olarak görülmelidir. Müslüman nüfusu yoğun ülkelerden yalnızca Tunus ve KKTC listeye girebilirken, KKTC, Türk soylu ülkeler arasında da “özgür rejim” kategorisine girebilen tek ülke olmayı başarmıştır. Bu durum, KKTC açısından inanılmaz büyük bir başarıya işaret etmekte ve bu ülkenin Türk ve İslam dünyasındaki öncü konumunu saptamaktadır. Türkiye Cumhuriyeti ise, listede “kısmen özgür” rejimler arasında yer alarak 2. sınıf bir demokrasi kategorisine indirgenmiştir. Bu, özgür rejim kategorisine sorunlarına rağmen birçok ülkenin dahil edildiği de düşünülürse, gerçekten son derece büyük bir hayalkırıklığıdır. Listede “özgür değil” kategorisinde yer alan 51 ülkeden durumu en kötü olan 12’si ise şunlardır; Batı Sahra, Ekvator Ginesi, Eritre, Kuzey Kore, Orta Afrika Cumhuriyeti, Somali, Sudan, Suriye, Suudi Arabistan, Özbekistan, Tibet, Türkmenistan.
Yrd. Doç. Dr. Ozan ÖRMECİ
[1] Detaylar için bakınız; https://freedomhouse.org/report/freedom-world/freedom-world-2015#.Vi8sxNLhC1t. Raporun tamamı için; https://freedomhouse.org/sites/default/files/01152015_FIW_2015_final.pdf.
