22 Mayıs Pazar günü Kıbrıs’ın güneyinde gerçekleşecek seçimler ile birlikte, parlamento yeni temsilcilerine kavuşacak. 5 yılda 1 kez gerçekleşen parlamento seçimleri, en son 2011 yılında yapılmıştı.
Şu an Rum Yönetimi Lideri Nikos Anastasiades’i seçildiği parti olan DİSİ yani Demokratik Seferberlik (Dimokratikos Sinagermos) 56 sandalyeden 20’sine sahip.
DİSİ’yi ise parlamentoda Komunist AKEL partisi 19 sandalye ile takip ediyor. AKEL veya Emekçi Halkın İlerici Partisi (Anorthotikon Komma Ergazemenou Laou) ise eski başkanlardan Dimitris Hristofyas’ın partisi olarak biliniyor.
Güney Kıbrıs’ın 3’ncü büyük partisi ise DİKO veya Demokrat Parti (Dimokratikon Komma). Bu parti ise parlamentoda 8 sandalyeye sahip. Kuşkusuz DİKO denildiği zaman Annan Planı Referandumu’nun olduğu dönemdeki Başkan Tassos Papadopulos akla gelen en önemli isim…
Rum parlamentosunda EDEK – Sosyal Demokrasi için Merkez Birleşik Demokratlar Birliği (Kinima Sosialdimokraton Eniaia Dimokratiki Enosi Kentrou) (5), Vatandaşlar İttifakı (1), Yeşiller veya bir diğer ismi ile Ekoloji ve Çevre Hareketi (Kinima Oikologoi Perivallontistoi) (1) temsil edilen diğer partiler olarak karşımıza çıkıyor.
Adanın güneyinde bulunan diğer siyasi partiler ise, EVROKO – Avrupa Partisi (Evropaiko Komma), EDİ – Birleşik Demokratlar (Enomeni Dimokrates), ADIK – Savaşan Demokratlar Hareketi (Agonistiko Dimokratiko Kinima), Yeni Enternasyonalist Sol (Nea Thiethnistike Aristera) şeklinde karşımıza çıkıyor.
Bu siyasi partilerin özellikle Kıbrıs Sorunu’na bakışları ve tarihsel süreçte durdukları nokta ile incelemek sanıyorum çok daha doğru olacaktır. Kuşkusuz Rum siyasal yaşamını incelerken bu partilere ve yaşama şekil veren siyasi figürleri de net şekilde incelemek faydalı olacaktır.
Her ne kadar gerçekleşecek seçim parlamento seçimi olsa da, Güney Kıbrıs başkanlık sistemi nedeni ile Kıbrıslı Rum siyasal yaşamında bu seçmenin yaşayışını etkiliyor. 1960 yılından bu güne kadar tam 7 kez Başkan seçimi yapıldı. Bu seçimlerde 2 kez DISI’nin, 2 kez DIKO’nun, 1’er defa ise AKEL ve EDI’nin adayları Başkan seçildi. Öte yandan, 16 Ağustos 1960 ile 3 Ağustos 1977’de Başpiskopos III. Makarios’un Başkan olduğunu, 23 Temmuz 1974 ile 7 Aralık 1974 tarihleri arasında da Glafkos Kliridis’in yaklaşık 4,5 ay geçici Başkanlık görevini yürüttüğünü de belirtmem gerek.
DIKO ve EDI küçük partiler olmalarına karşın, kurulan koalisyonlar ile Başkan seçerken, hem kabineyi oluşturan gücü yani Başkanı da Rum Başkanlık Sarayı’na göndermeyi başardılar.
Oshan SABIRLI
