Hatırlarsanız, Britanya’nın Avrupa Birliği’nden çıkması konusunu (Brexit) halka götürmesi sonrasında, referandumda beklediği neticeyi alamayan merkez sağcı lider David Cameron Başbakanlık’tan istifa etmiş ve yerine yine Muhafazakâr Parti’den Theresa May geçmişti. Theresa May, halihazırda görev yapan parlamentonun Brexit diye tabir edilen Avrupa Birliği’nden çıkış süreci yol haritasını sağlıklı bir şekilde götüremeyeceğini düşünmüş ve Nisan’da erken seçim kararı almıştı. İşte bu vesileyle, Britanya’da 8 Haziran Perşembe günü parlamento seçimleri yapılacak.
Erken seçim kararının alındığı Nisan sonu ve Mayıs ayında yapılan anketlerde açık ara önde görünen Muhafazakarlar, kimilerine göre yürüttükleri zayıf kampanya yüzünden, son anketlerde neredeyse İşçi Partisi ile başabaş hale gelmiş durumda. Oysa ilk anketlerde, Muhafazakârlar, yaklaşık 20 puan öndeydiler. Muhafazakarların seçim propagandası, daha çok “İşçi Partisi lideri Corbyn başa geçerse piyasaların hali ne olur” kıvamında gidiyor gibi görünmekte ve bu da açıkçası Theresa May’in en büyük silahını oluşturmakta. Zira İngiltere ve dünya basınına ve genel atmosfere bakıldığında, Corbyn’in aşırı sol görüşleri ülkedeki seçmenler tarafından desteklenmeyecek ve ipi Muhafazakârlar göğüsleyecek gibi bir hava mevcut. Ancak şu da bir gerçek ki, bu havanın oluşmasında medyanın rolü yadsınamayacak kadar büyük.
Seçimlerde iddialı iki büyük parti dışında Liberaller, Yeşiller, İskoçya Ulusal Partisi ve UKIP de yarışacaklar. İskoç ulusalcıları, Britanya’nın geçirdiği bu zor süreçte kendi bağımsızlıklarını bir daha zorlayabileceklerini düşünüyorlar. AB yanlısı Liberaller, Muhafazakar Parti’nin benimsediği Avrupa Birliği’nden “sert çıkış” anlamına gelen politikalara karşı, seçmenleri kendi partilerinden (LDP) yana oy kullanmaya çağırıyorlar. UKIP ise, 1 ya da 2 sandalye alabilecek kapasitede ve popülaritesi ve itibarı artık eskisi kadar yüksek değil. Zira partinin tek önemli meselesi olan Brexit zaten kabul edilmiş ve partinin karizmatik lideri Nigel Farage ortalardan kaybolmuş durumda.
Kamuoyunda son zamanlarda Başbakan May’e karşı yapılan sert eleştiriler, Corbyn’in radikal bir solcu olarak görülmesi ve ülkedeki diğer olumsuzluklar, aslında bir nevi Britanya’da garip bir denge oluşturmuş durumda. Muhafazakarların tüm zorluklara karşın galip geleceği yönünde bir tahmin yapılmasına sebep olan bu garip denge, biraz da Theresa May’in stratejisini yansıtıyor. Brexit müzakerelerinin henüz çok zorlayıcı olmaması ve medyanın hala Muhafazakâr hükümetten yana olması, May için artılar. Ancak 2020 yılında Brexit müzakereleri zorlaşacak ve o yılda yapılacak bir genel seçimde Theresa May’in şansı pek parlak gözükmemekte. Bu sebeple, son derece akılcı ve stratejik bir hamleyle, May, seçimlerin 2017’ye alınmasını teklif etti ve bu tasarı parlamentodan geçti. Böylece, sonraki genel seçimler ise 2022 yılına denk gelecek ve Muhafazakarlar seçim sonrasında iktidarda kalırlarsa Brexit müzakerelerini daha rahat yönetecekler.
Britanya Avam Kamarası’nın 650 üyesi mevcut. Bunlardan 4’ü Sinn Fein tarafından boş bırakılmakta. Sonuçta, hükümeti kurmak isteyen partinin 324 milletvekiline ihtiyacı olacak. UKIP’in 10 sandalyesini gözüne kestiren May, 314 milletvekiliyle bu işi rahatlıkla götürebilir. Ancak UKIP haricinde bir partiyle koalisyon yapmaları durumunda, Muhafazakârlar, gerek yeni dönemin maliyesini, gerekse Brexit sürecini rahat götüremeyeceklerdir. Bu sebeple, bir ihtimal İşçi Partisi’nin kuracağı bir azınlık hükümeti de adada iş başına gelebilir. Daha önce bahsettiğim gibi, Jeremy Corbyn’nin ve John McDonnell’ın ekonomik politikaları Britanya’daki iş dünyası ve piyasaları endişelendirmekte. Hükümetin kurulamaması ise yeni bir seçim anlamına gelecektir. Bu da, açıkçası Brexit sürecindeki belirsizlik ortamında Britanya ekonomisi için pek de hayırlı bir haber olmayacaktır. Dolayısıyla, Theresa May ve Muhafazakarlar, “kötünün iyisi” olarak seçime yine epey avantajlı giriyorlar.
Basri Alp AKINCI
KAYNAKLAR
