Giriş
ABD Başkanı Donald Trump ile Kuzey Kore lideri Kim Jong Un arasında nükleer tehditler içeren ve ‘küçük roket adam’ ve ‘yaşlı bunak’ gibi atışmalarla başlayan gerilimde nihai sona gelindi. Tüm dünyanın merakla beklediği tarihi zirvede, Singapur’un Sentosa Adası’nda ABD Başkanı Trump ve Kuzey Kore lideri Kim bir araya geldiler. Liderler arasındaki heyetlerarası görüşme tamamlanarak, çalışma yemeğine geçildi. Ardından da, iki lider basının karşısına geçerek kapsamlı bir anlaşmaya imza attılar. İki ülkenin Devlet Başkanları, Kore Savaşı’nın ateşkes ile sona erdiği 1953 yılından bu yana ilk defa resmi olarak bir araya geldi.
Kaynak: https://www.haberturk.com/son-dakika-singapur-da-tarihi-zirve-trump-ve-kim-bir-araya-geldi-2011774
Tarihi Görüşme
Görüşme öncesinde ABD Başkanı Trump ile Kuzey Kore lideri Kim, zirvenin yapıldığı Singapur’un Sentosa Adası’ndaki Capella Otel’de kameralar karşısında el sıkıştılar ve 41 dakika süren başbaşa bir görüşme gerçekleştirdi. Yerel saatle 09.00 civarında ABD ve Kuzey Kore bayraklarının önünde tokalaşarak objektiflere poz veren iki lider, daha sonra başbaşa görüşmeyi yapacakları odaya geçtiler. Görüşmenin yapıldığı odaya gelişlerinde bir kez daha kameralara poz veren Trump ile Kim, basın mensuplarına kısa açıklamalar yaptılar. Trump ile Kim’e sadece birer tercümanın eşlik ettiği buluşmanın ardından, heyetlerarası görüşmenin yapılacağı odaya geçerken, iki lider, basın mensuplarının yoğun sorularıyla karşılaştı.
“Buraya Gelmek Kolay Olmadı”
Görüşmeye ilişkin bir soruyu yanıtlayan Trump, Kim ile görüşmesini, “Zirve çok çok iyi gidiyor; (iki ülke arasındaki) ilişki harika.” ifadesiyle tanımladı. Trump, ayrıca, bazı sorunların beraber çalışılarak çözüleceğini ve meselelerin birlikte ele alınacağını vurgulayarak, Kuzey Kore ile birlikte çalışmayı beklediklerini dile getirdi.
Trump-Kim Ortak Açıklamasında Birçok Taahhüt Yer Alıyor
ABD Başkanı Donald Trump ile Kuzey Kore lideri Kim Jong-un tarafından Singapur’da yapılan tarihi zirvenin ardından imzalanan ortak açıklamada, Kore Yarımadası’nda on yıllardır süren gerilimi dindirmeyi amaçlayan çok sayıda taahhüt yer aldı. Trump ve Kim, Kore Yarımadası için tarihi önem taşıyan görüşmelerinin akabinde ortak bir açıklama imzaladılar. Açıklama, Kuzey Kore ve ABD’nin Kore Yarımadası’na barışı getirmek ve refahı arttırmak için çok sayıda taahhüt içeriyor.
Ortak açıklamada, iki liderin “yeni ilişkiler” kurulması ve Kore Yarımadası’nda kalıcı ve sağlam bir barış düzeninin inşasıyla ilgili konular için kapsayıcı, derin ve samimi fikir alışverişinde bulunduğu belirtildi. Açıklamada, “Başkan Trump, Kuzey Kore’ye güvenlik garantisi vermeyi taahhüt etti. Kim Jong Un, Kore Yarımadası’nın nükleer silahlardan arındırılmasının tamamlanması için kati ve sarsılmaz taahhüdünü teyit etti.” ifadelerine yer verildi.
ABD ve Kuzey Kore liderlerinin iki ülke arasında kurulan yeni ilişkilerin Kore Yarımadası ve dünyanın barış ve refahına katkıda bulunacağına ikna olduklarını ve karşılıklı güvenin kurulmasının Kore Yarımadası’nın nükleer silahlardan arındırılmasını destekleyeceğinin farkında olduklarına işaret edilen açıklamada, Trump ve Kuzey Kore liderinin mutabık kaldıkları hususlar şöyle sıralandı:
- ABD ve Kuzey Kore, barış ve refah için iki ülke halklarının istekleri doğrultusunda yeni ABD-Kuzey Kore ilişkilerinin kurulmasını taahhüt etmektedir.
- ABD ve Kuzey Kore, Kore Yarımadası’nda kalıcı ve istikrarlı bir barış düzeni kurulması için çabalarını birleştirecektir.
- 27 Nisan 2018’deki Panmunjom Deklarasyonu’nu yeniden teyit ederek, Kuzey Kore, Kore Yarımadası’nın nükleer silahlardan tamamen arındırılma sürecinin tamamlanması için çalışacağını taahhüt etmektedir.
- ABD ve Kuzey Kore, savaş esirleri ve kayıplarından geri kalanların ortaya çıkarılması ve hali hazırda kimliği belirlenenlerin bir an önce ülkelerine geri gönderilmelerini taahhüt etmektedir.
Açıklamada, ABD-Kuzey Kore zirvesinin, iki ülke arasında gelecek yıllardaki gerginlikler ve düşmanlıklarının üstesinden gelinmesi ve yeni bir geleceğin belirlenmesi için büyük öneme sahip “çığır açan” bir olay olduğu vurgulandı. Açıklamada, “Başkan Trump ve Kim Jong Un, bu açıklamanın şartlarını tamamen ve hızlı bir şekilde uygulamayı taahhüt eder.” ifadesi kullanıldı. Açıklamada ayrıca şu ifadeler yer aldı: “ABD ve Kuzey Kore, zirvenin sonuçlarının uygulanması için ABD Dış İşleri Bakanı Mike Pompeo ve ilgili bir Kuzey Koreli üst düzey yetkilinin önderliğinde mümkün olan en yakın zamanda devam niteliğindeki müzakereleri düzenlemeyi taahhüt etmektedir. Başkan Donald Trump ve Kuzey Kore lideri Kim Jong Un ABD-Kuzey Kore ilişkilerinin geliştirilmesi, Kuzey Kore ve dünyanın barış, refah ve güvenliğinin desteklenmesi için iş birliği yapmayı taahhüt etmiştir.“
Doğu-Batı Sentezi
Yaklaşık 41 dakika süren iki liderin görüşmesinin ardından, Trump ve Kim Jong Un başkanlığındaki heyetler arası görüşme tamamlanarak çalışma yemeğine geçildi. Uzun zamandır hazırlanılan görüşmede, Doğu-Batı sentezine uygun bir menü hazırlandı. Karides kokteyl ve avokado salatasıyla başlayan yemek, Güneydoğu Asya’ya özgü, bir tür Kore salatalığında bal ve lime ile süslenmiş taze ahtapotlu yeşil mango salatası olan ve ismine ‘oiseon’ denilen bir yemek de başlangıçlar arasında yer aldı. Ana yemeklerde ise, fırında kremalı patates ve buharda brokoli eşliğinde biftek ve yine bir Kore yemeği olan, ‘daegu jorim’ isimli, adına ‘XO’ adı verilen şili soslu ve kızarmış pirinçli tatlı-ekşi soslu domuz eti yer alıyor. Tatlı için ise menüde Trump, Kim ve heyetleri için vanilyalı dondurma ile vişne püresi eşliğinde bitter çikolatalı tart yer aldı.
Tarihi Zirve Dev Ekranlardan İzlendi
ABD Başkanı Donald Trump ve Kuzey Kore lideri Kim Jong-un’un Singapur’da yaptığı tarihi zirve, Güney Kore ve ABD’de dış mekanlara kurulan dev ekranlardan izlendi. Channelnewsasia‘nın haberine göre, Güney Kore’nin başkenti Seul’de binlerce kişi, zirveyi izleyebilmek için tren istasyonları ve diğer mekanlarda toplandı. Üniversite öğrencisi Jung A-im, “İki liderin el sıkıştığını görmek…Tarihi bir an yaşıyorum.” yorumunu yaptı. Ülkede çok sayıda kişi de zirveyi cep telefonlarından canlı izledi. Trump ve Kim’in el sıkışması alkışlarla karşılandı.
Seul’deki ABD Büyükelçiliği önünde gösteri düzenleyen savaş karşıtı bir grup, 1950-1953 yıllarındaki Kore Savaşı’nı sona erdiren ateşkesin yerine barış anlaşması imzalanması çağrısı yaptı. ABD’nin Los Angeles kentinde de Korelilerin yaşadığı semtte çok sayıda kişi, zirveyi halka açık mekanlarda kurulan ekranlardan takip etti, liderlerin el sıkışmasını alkışlarla ve sevinçle karşıladı. Zirve, New York’ta da Times Meydanı’na kurulan ekranlara yansıtıldı.
Rusya ve İran’dan İlk Açıklama Geldi
Rusya Dışişleri Bakanı Yardımcısı Dmitri Peskov, Kuzey Kore-ABD görüşmesine ilişkin RIA haber ajansına yaptığı açıklamada, “Rusya bu gelişmeden sadece memnun değil, nükleerden arındırılması için destek olmaya hazırdır. Rusya, çözüme katkı sağlamak için hazırdır. Sorunlar müzakere ile çözülür. Rusya, bu görüşmeyi pozitif değerlendiriyor ama şeytan ayrıntıda gizlidir.” ifadesini kullandı.
İran hükümet sözcüsü ise, Kuzey Kore’yi uyararak, “Trump daha Washington’a dönmeden anlaşmayı iptal edebilir” dedi. “Kuzey Kore liderinin görüşmelerde nasıl bir insan olduğunu bilmiyoruz. Evine dönmeden önce anlaşmanın iptal edilip edilmeyeceği belli değil” denildi.
Çin’den Trump-Kim Görüşmesine Destek
Çin Devlet Konseyi Üyesi ve Dışişleri Bakanı Wang Yi, ABD Başkanı Donald Trump ve Kuzey Kore Lideri Kim Jong Un arasındaki görüşmenin ardından konuyu kamuoyuna değerlendirdi. Pekin’de Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği (ASEAN) Genel Sekreteri Lim Jock Hoi ile yaptığı görüşmede söz konusu buluşmayı yorumlayan Wang Yi, iki liderin karşılıklı oturarak eşitler halinde diyalog kurmasının muazzam ve olumlu bir öneme sahip olduğuna işaret etti. Çin’in toplantıyı memnuniyetle karşıladığını ve desteklediğini belirten Wang Yi, bunun Pekin’in başından beri başarılmasını umduğu bir hedef olduğuna dikkat çekti. Dış işleri Bakanı Wang Yi, “İki liderin, engelleri ortadan kaldırmak, karşılıklı güven tesis etmek, güçlükleri aşmak ve temel bir mutabakata varmak için çalışmasını, Kore Yarımadası’nın nükleerden arındırılmasının ilerletilmesi ve yarımadada bir barış mekanizması kurulması konularında somut ilerleme sağlamasını temenni ediyoruz.” dedi. Çin’in süreçte yapıcı rol oynamayı sürdüreceğinin de altını çizen Wang, ilgili tarafları bu hedeflere ulaşmak için çaba harcamaya çağırdı.
AB’den Zirve Açıklaması: Diplomasiye Devam
ABD Devlet Başkanı Donald Trump ve Kuzey Kore lideri Kim Jong-un’un Singapur’daki buluşmasına Avrupa Birliği’nden (AB) “diplomasiye devam” yorumu geldi. AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini, yaptığı yazılı açıklamada, “Trump ve Kim buluşması, Kore Yarımadası’nda kalıcı barışın tek yolunun diplomasi olduğu yönündeki inancımızı doğrular niteliktedir. Diplomatik yolun takip edilmesi genelde zordur ancak her zaman kazançlıdır.” ifadelerine yer verdi. Singapur’daki zirvenin Güney ve Kuzey Kore arasında geliştirilen olumlu ilişkilere katkı sunmak adına “çok önemli” ve “gerekli” olduğuna değinen Mogherini, “Tüm uluslararası toplum ve BM Güvenlik Konseyi tarafından da paylaşılan nihai hedef, Kore Yarımadası’nın tam, doğrulanabilir ve geri dönüşü olmayan biçimde nükleerden arındırılmasıdır.” değerlendirmesinde bulundu. Mogherini, ABD ve Kuzey Kore liderleri tarafından imzalanan ortak bildirinin söz konusu hedefe ulaşılabileceği sinyalini verdiğini kaydetti.
Şeniz DENİZELLİ
Kaynaklar: NTV, CNN Türk, Habertürk, DW Türkçe, BBC Türkçe, Channelnewsasia, RIA.
