Pakistanlı eski ünlü kriket oyuncusu ve karizmatik siyasetçi İmran Han’ın partisi Pakistan Tehreek-e-Insaf (Pakistan Adalet Hareketi), iki güçlü politik aileyi ve hareketi geride bırakarak, geçtiğimiz gün yapılan Pakistan seçimlerinden birinci parti olarak çıkmayı başardı. Han’ın zaferi ilk bakışta büyük bir halk zaferi gibi gözüküyor; ancak söylentilere göre, Han’ın arkasında yıllardan bu yana Pakistan politikasını yönlendiren Pakistan Ordusu bulunmakta.
İmran Han, 1992 Kriket Dünya Şampiyonu Pakistan’ın kaptanı ve zengin bir ailenin çapkın çocuğu olarak Londra’daki şaşaalı hayatıyla zaten yıllardır göz önündeydi. Siyasette göreceli olarak yeni ve henüz yozlaşmamış olan Han’ın bu iki özelliği, hem halk tarafından, hem de ordu tarafından desteklenmesini getiriyor. 2013 yılında umduğu sonucu bulamayan Han, eski hızlı hayatının aksine, artık dindar bir kılıfla halkın önüne çıkıyor.
Han’ın Amerika karşıtı söylemleri ve Taliban’ı yumuşatan açıklamaları, ülkenin liberalleri tarafından çokça eleştirilmekte. Han, yeni ve yoz yönetimlerden kurtulan Pakistan hayalini vatandaşlarının hayallerine sokmuş durumda; ancak ordunun desteklediği aday olduğu görüşleri onu bir hayli yıpratacak gibi. Zira Amerika’nın Afganistan’daki savaşında Taliban’ın Pakistan Gizli Servisi (ISI) ve ordusu tarafından kollandığı söylemleri varken, Pakistan Taliban’ına yakın bir adayın Başbakan olması muhakkak ki ABD Başkanı Donald Trump’ın canını sıkacaktır.
Han ve Trump, her ne kadar birbirlerine zıt gidecek liderler olacaklarsa da, ikisi de günümüzün yükselen ideolojisi popülizmi oy devşirmek için kullanıyorlar. Han’ın kurumsallaşmış siyasi elitler karşıtı söylemleri ve seçimlerde Pakistan’ın en köklü iki siyasi ailesini geride bırakmak için çalışmasının yanında, Pakistan’ı ekonomik ve siyasi olarak yeni bir ülke haline getireceğinin sözünü vermesi, tam olarak Trump’ın “Amerika’yı tekrar güçlü yapacağım” sözüyle kastettiğini çağrıştırıyor. Pakistan’ın yeni liderinin karşısında çok da kolay olmayan ve ticari düşünen bir ABD Başkanı var. Halihazırda zaten ikili ilişkiler kötüyken ve Pakistan’ın ekonomik problemleri ön plandayken, Trump zor bir muhatap.
Ancak Han’ın Pakistan ekonomisini düzeltmek için tek seçeneği Batılı ülkeler değil. Çin, halihazırda Pakistan için önemli bir kreditör. Zira Çin’in nüfuzu Pakistan’a da ulaşmış durumda. Seçim öncesi büyük miktarda Çin kredisi alan Pakistan, Han’ın başarısı üzerine 2 milyar dolarlık ek bir krediye de sahip olacak. Bu para, hem Han’ın ilk aylarında biraz nefes almasına yarayacak, hem de kendisinin uluslararası prestijini kullanacağı ilk ziyaretlerinde başka krediler istemesini kolaylaştıracak.
Han’ın partisi birinci olunca, seçimlerde usulsüzlük iddiasıyla Bilavel Butto Zerdari’nin partisi Pakistan Halk Partisi (Pakistan Peoples Party-PPP) ve kısa süre önce tutuklanan önceki Başbakanlardan Navaz Şerif’in partisi Pakistan Müslümanlar Birliği (Pakistan Muslim League) ayağa kalktılar ve halkı sokağa çağırdılar. Her ne kadar, Han, galibiyet konuşmasında seçim kampanyası sırasındaki konuşmalarından daha yumuşak bir dil kullansa da, Pakistan’ın yeni döneminde kalıcı bir istikrardan söz etmemiz pek mümkün görünmüyor. Zir Han, belli odaklarca güçlü bir şekilde destekleniyor ve onların çizgisinden çıkması siyasi kariyerinin sonu olabilir.
Basri Alp AKINCI
KAYNAKLAR
- https://www.theguardian.com/world/2018/jul/29/imran-khan-pakistan-election-victory-analysis
- https://edition.cnn.com/2018/07/28/asia/imran-khan-pakistans-trump-intl/index.html
- https://edition.cnn.com/2018/07/23/asia/pakistan-election-imran-khan-intl/index.html
- https://www.theguardian.com/world/2018/jun/30/captain-imran-khan-starts-run-elections-pakistan-army
- https://www.nytimes.com/2018/07/29/world/asia/pakistan-election-imran-khan.html
