Almanya Başbakanı Olaf Scholz, Berlin’de gerçekleştirdiği basın toplantısında gündeme dair önemli açıklamalarda bulundu. Parlamento yaz tatilinde bulunduğundan dolayı biraz daha geri planda olan Scholz, mevcut küresel sorunların ülke sahasına minimum derecede yansıması için büyük mücadeleler verdi. Dolayısıyla, hak ettiği tatil sonrası basın mensuplarının karşısına çıkarak, bundan sonraki politik tutumları hakkında bilgilendirme yaptı. Şöyle bir baktığımızda, Alman basını, Başbakan Scholz’un zor bir dönemde tatile çıkmasını eleştirmedi. Önemli olan sistemin işleyişi olan Alman düşünce yapısında, popülist davranışlar pek tercih edilmiyor. Scholz, dingin bir ruh haliyle kravatını takmadan gazetecilere açıklamalar yaptı. Basın mensupları kravatsız durumu “yaz uygulaması” şeklinde değerlendirdi.
Scholz’un basın açıklamasındaki çıkardığım notlara gelmeden önce küresel alanda yaşanan gelişmeler ve Alman politik yapısı hakkında kısa bir değerlendirme yapmanın, gerçekleştirilen basın toplantısına ek bilgi veya dipnot olarak geçeceğini düşünüyorum. Ekonomik alanda makasın iyice açılmaya başladığı zamanlarda Almanya’da sosyal demokrat ağırlıklı hükümetin direksiyonun başına geçmesi, Avrupa’dan dünyaya yayılabilecek sosyal demokrat dalganın bir habercisi olarak da değerlendirilmişti. Emekçilerin ve doğanın nefesinin kesilmesiyle birlikte küresel neoliberal politikaların tıkandığı gözlemlenmektedir. Emek gücü ve doğanın sömürüsü, orta solun ifade şekli sosyal demokrat değerlerin tekrar önem kazanmasına yol açtı. Ancak Rusya’nın Ukrayna’ya savaş açması dünyadaki dengeleri altüst etti. Alman koalisyon hükümetinin protokolünde vurgulanan iklim korumasına yönelik politikalar sekteye uğradı. Yalnız daha önce de gözlemlendiği gibi, Almanya’nın özelliği, dezavantajlı durumları avantaja çevirerek halkı zor durumda bırakmamasıdır. Scholz’un basın toplantısında vurguladığı “You’ll never walk alone” sözü, dünyada gelişen ağır krizler dolayısıyla Almanya’da hiçbir ülke sakininin yalnız bırakılmayacağının da bir vurgusuydu.
Başbakan Scholz’un basın toplantısında, özellikle az kazanan kişiler için tüm imkânları seferber edip, bu zor zamanlarda destek olacaklarını belirtti. Küresel neoliberal politikalar sınıflar arası farkı iyice belirginleştirerek, sermayenin istekleri doğrultusunda yani maddi kazancın öncelikli olduğu bir dünya şekillendirdi. Emeğin sömürüye açık, sendikaların pasifize edildiği sistemde, az kazananların sayısı oldukça artarak orta sınıfı da için çekti. Mevcut küresel konjonktürde neoliberal politikaların dengeleri bozulduğundan dolayı, bundan sonraki siyasi işleyişin az kazananların tekrar bir refaha kavuşmasına yönelik şekilleneceğini ifade edebiliriz. Dünyaya yayılmaya başlayan sosyal demokrat politikaların yansımasını Türkiye’de de görebiliriz. Örneğin, Cumhuriyet tarihinin en büyük sosyal konut projesi olarak belirtilen ve 81 ilde 500 bin konut inşa projesi söylemleri bunun bir yansıması olarak değerlendirilebilir. Dünyadaki hâkim politik paradigma, neoliberal politikaların insanileşmesi ve sosyal demokratik değerlerin bu sisteme enjeksiyonuyla birlikte yeniden şekilleneceğine dair sinyaller vermekte.
Scholz’un gündem maddelerinden bir diğeri ise fosil yakıtlara yönelik mecburiyeti azaltma konusuydu. Şansölye, bu konuda, her yeni rüzgâr türbini ve her yeni güneş sistemiyle birlikte Almanya’nın enerji konusunda dışa bağımlılığını azaltacağını belirtti. Enerji bağımlılığı hakkında yapılan açıklamalarda, yenilenebilir enerjinin iklim korumasına hizmet ederek ekonomik olarak daha ucuz enerji üretileceği tekrar hatırlatıldı. Böylelikle, söylemlerin bağlamını halkın refah seviyesini yükseltmeye ve alım gücünü iyileştirmeye yönelik olduğunu ifade edebiliriz. Fosil yakıtlara mecburiyetin demokratik değerlere zarar verdiğini küresel alanda yaşanan krizlerle daha yakın şahit oluyoruz. Rusya’nın doğalgaz vanasını kısma politikası, Almanya toplumunun fay hatlarında çatlaklar oluşturabilecek potansiyel barındırmaktadır. Ekonomide yaşanacak resesyon, toplumsal huzuru tehdit eden oluşumların (AfD gibi sağ popülist vb. partilerin) ortaya çıkmasına sebep olabilir. Başbakan Scholz, bunların farkında olup, “You’ll never walk alone” ifadesini ön plana çıkararak, ülke sakinlerinin üzerindeki ekonomik yükü almaktadır. Scholz, böylelikle Avrupa Birliği’nin çözülmesine yönelik siyasi anlayış izleyen Putin’in hamlelerine karşı önemli adımlar atmaktadır ve yeni dönemde atmaya devam edeceğini dair sinyaller vermiştir.
Öğr. Gör. Ahmet SUNAL
Kütahya Sağlık Bilimleri Üniversitesi Basın ve Halkla İlişkiler Birimi
