14 Mart 2023 Salı günü, Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Avrupa Kuvvetleri Komutanlığı, iki adet Rus SU-27 uçağının, Karadeniz’de ABD’ye ait MQ-9 insansız hava aracını taciz ettiğini ve uçaklardan birinin İHA’ya çarpması sonucu MQ-9’un uluslararası sulara düştüğünü duyurdu. ABD Hava Kuvvetleri’ne ait olan MQ-9, istihbarat, gözlem ve keşif insansız hava aracına karşın Rus uçakları tarafından profesyonel olmayan bir önleme yapıldığı da yazılı bir şekilde EUCOM tarafından bildirildi. Yapılan açıklama, “Sabah saat 07:30 sularında Rus Su-27’lerinden biri MQ-9’ın pervanesine çarptı. ABD Kuvvetleri MQ-9’u Karadeniz’de uluslararası sulara düşürmek zorunda kaldı. Çarpışmadan önce Su-27 uçağı düşüncesizce, çevreye zarar vererek, gayri profesyonel bir şekilde MQ-9’un üzerine yakıt püskürttü ve önünde uçtu. Bu olay, güvensiz ve gayri profesyonelliğin yanı sıra beceriksizliğin göstergesidir.” şeklindeydi. Ayrıca, ABD tarafı, bu olayın bir dizi tehlikeli eylemin devamı olarak nitelendirirken, bu davranışların yanlış hesaplamalara yol açabileceğini de ifade etti.
Kendi hava araçlarının (MQ-9) bölgede rutin operasyonlar yürütülürken vurulduğunu belirten ABD’nin Avrupa ve Afrika Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral James B. Hecker, Rus pilotun bu davranışının kendi uçağının da düşmesine neden olabileceğini ifade etti. Ayrıca, ABD’li General, ABD ve müttefik hava araçlarının uluslararası hava sahasında operasyon yapmaya devam edeceğini de sözlerine ekledi. Bunun yanı sıra, Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Stratejik İletişim Koordinatörü John Kirby, Başkan Joe Biden’in olay hakkında bilgilendirildiğini ve Karadeniz üzerinde uçarken Ruslarla iletişim kurmak zorunda olmadıklarını açıkladı. Yaşanan bu taciz olaylarının alışılmadık bir hadise olmadığına işaret eden ABD kanadından Ukrayna’ya destek mesajları da verilmeye devam etti. Rusya kanadından da olaya dair açıklama gecikmeden geldi. Bakanlığın yaptığı açıklamaya göre, Amerikan MQ-9 İHA’sının Rusya devlet sınırlarına yöneldiği tespit edildiği; Rus savaş uçaklarının silah kullanmadığı, MQ-9’un kontrolsüz uçuşa geçerek su yüzeyine çarpması sonucunda olayın gerçekleştiği ve Rus uçaklarının İHA ile herhangi bir temas kurmadan güvenli bir şekilde üsse döndüğü ifade edildi.
Yaşanan olaya dair çarpıcı bir açıklama ise Ukrayna Milli Güvenlik ve Savunma Konseyi Sekreteri Oleksiy Danilov’dan geldi. Ukrayna, Rusya’nın diğer tarafların katılımıyla çatışma bölgesini genişletmeye hazır olduğu sinyali verdiği iddiasında bulundu.
Elbette, tüm bu yaşananlar ABD ile Rusya’nın Ukrayna Savaşı üzerinden direkt olarak karşı karşıya gelmesi tehlikesini artırmaktadır. Olay sonrası Rusya’nın Washington Büyükelçisi Anatoli Antonov, ABD Dışişleri Bakanlığı’na çağrıldı. Elbette bu gerginlik dün itibariyle başlamadı. Karadeniz’deki gerginlik Rusya’nın 2014 Kırım ilhakı ile artmış, Ukrayna’yı işgale başlamasıyla devam etmiştir. Tüm bu durumlar, gelecek günlerde yaşanabilecek gerginliğin tetikleyici unsurları olabilme özelliğini taşımaktadır.
Oğuzhan MANİOĞLU
