Avrupa’nın jeopolitik manzarası, Ukrayna’daki devam eden çatışma ile önemli bir dönemeçte bulunuyor. Bu kritik dönemde, Almanya, Fransa ve Polonya’nın liderleri; Olaf Scholz, Emmanuel Macron ve Donald Tusk, Berlin’de bir araya gelerek Avrupa’nın Ukrayna’ya olan desteğini ve Rusya ile olan ilişkilerini ele aldılar. Bu görüşme, “Weimar Üçgeni” olarak bilinen iş birliği platformu çerçevesinde gerçekleşti ve Avrupa’nın bu üç önemli ülkesinin, bölgesel güvenlik ve istikrar konularında nasıl birlikte hareket edebileceğini göstermesi açısından büyük önem taşıdı.
Görüşmenin temel gündemi, Ukrayna’ya destek olma konusunda üç lider arasında var olan fikir ayrılıklarını ele almak ve bu konuda ortak bir yol haritası çizmekti. Macron’un daha saldırgan ve Scholz’un daha temkinli yaklaşımları, Avrupa’nın Ukrayna politikasında nasıl bir denge kurulması gerektiği sorusunu akıllara getirdi. Tusk’un da bu dinamiklere kendi perspektifleriyle katkıda bulunması, görüşmenin önemini daha da artırdı.
Bu önemli buluşma, Avrupa’nın Ukrayna’ya olan desteğinin sadece askeri yardımlarla sınırlı olmadığını ve aynı zamanda ekonomik, siyasi ve stratejik boyutları da içerdiğini gösterdi. Bunun yanında, Avrupa’nın kendi içindeki fikir ayrılıklarını nasıl bir araya getirebileceği ve uluslararası alanda birlikte nasıl hareket edebileceği konusunda da önemli ipuçları verdi. Almanya Başbakanı Olaf Scholz, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve Polonya Başbakanı Donald Tusk arasında Berlin’de gerçekleşen görüşme, Ukrayna’daki savaşa ilişkin Avrupa’nın tutumunu şekillendirmeye yönelik önemli bir adım olarak değerlendirildi.
Son zamanlarda Macron ve Scholz arasında Ukrayna’ya destek konusunda bazı görüş ayrılıkları yaşandı. Macron’un Batı’nın Ukrayna’ya asker gönderme ihtimalini dışlamaması ve Moskova’ya karşı daha agresif bir yaklaşım sergilemesi, Scholz’un daha temkinli tutumuna ters düştü. Macron, Avrupa’nın bu konuda korkak olmaması gerektiğini vurgularken, Scholz ise asker gönderilmesini kesin bir dille reddetti. Bu durum, iki lider arasında kamuoyu önünde bazı atışmalara dahi neden oldu. Ancak Almanya’nın Ukrayna’ya sağladığı askeri destek miktarıyla kıyaslandığında, Fransa’nın daha geride kaldığı ve Macron’un söylemlerinin eylemlerini takip etmediği eleştirileri ortaya çıktı.[1]
Berlin zirvesinde, liderlerin dondurulmuş Rus varlıklarından elde edilen kârların Ukrayna’ya silah satın almak için kullanılması konusunda anlaşmaya vardıkları belirtildi. Bu, Avrupa’nın Ukrayna’ya askeri destek sağlama konusundaki rolünü önemli ölçüde artırıyor. Scholz, daha fazla silah edinilmesi ve askeri üretim kapasitesinin artırılması gerektiğini ve bu konuda Ukrayna ile iş birliği yapılabileceğini ifade etti. Ayrıca, uzun menzilli topçu roketleri sağlamak amacıyla Ramstein Formatı içinde yeni bir koalisyon kurulacağını duyurdu.[2]
Görüşmenin bir diğer önemli noktası, Macron’un Avrupa’nın güvenliği için Ukrayna’nın savunulması gerektiğini ve Rusya’nın bu savaşı kazanmasına izin verilmeyeceğini vurgulaması oldu. Macron, Avrupa’nın birlik içinde olması gerektiğinin de altını çizdi. Ancak, bu görüşmelerin, Macron ve Scholz arasındaki stratejik farklılıkları tamamen ortadan kaldırdığı söylenemez. Macron halen daha saldırgan bir tutum sergilerken, Scholz daha çok barışçıl bir yaklaşımı savunuyor ve doğrudan çatışmanın önlenmesi gerektiğini belirtiyor.[3] Sonuç olarak, bu zirve, Ukrayna’ya yönelik destek konusunda Avrupa’nın birlikteliğini sergilese de, liderler arasındaki stratejik farklılıkların hâlâ var olduğunu gösteriyor. Ancak, dondurulmuş Rus varlıklarından elde edilen gelirlerin Ukrayna’ya askeri destek için kullanılması kararı, Avrupa’nın bu konudaki kararlılığını ve birlik içinde hareket etme çabasını gösteriyor.
Berlin’deki tarihi buluşma, Avrupa’nın en önemli üç liderinin, Ukrayna’ya destek ve genişleyen Avrupa güvenlik politikasının geleceği konusundaki farklı yaklaşımlarını masaya yatırdığı bir zirve olarak kayıtlara geçti. Almanya Başbakanı Olaf Scholz, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve Polonya Başbakanı Donald Tusk arasındaki görüşme, Avrupa’nın birlikte hareket etme kapasitesini ve kriz karşısındaki dayanıklılığını test etti. Bu liderlerin bir araya gelmesi, Ukrayna’ya olan desteğin sadece askeri ve mali yardımlarla sınırlı olmadığını, aynı zamanda Avrupa’nın gelecekteki güvenlik politikasının temel taşlarından biri olduğunu ortaya koydu.
Görüşmeden çıkan en önemli sonuçlardan biri de, Avrupa’nın Ukrayna’ya destek konusunda birleşik bir cephe oluşturma arzusudur. Liderler, farklı görüş ve yaklaşımlara sahip olsalar da, Rusya’nın Ukrayna’daki eylemlerine karşı koymak ve Avrupa’nın güvenliğini sağlamak amacıyla birlikte çalışma konusunda hemfikirler. Bu, özellikle dondurulmuş Rus varlıklarından elde edilen gelirlerin Ukrayna’ya silah satın almak için kullanılması kararıyla somutlaştı.
Ancak, zirve aynı zamanda Avrupa içindeki stratejik farklılıkları ve çatışmaları da gözler önüne serdi. Macron’un daha agresif tutumu ile Scholz’un temkinli yaklaşımı arasındaki denge, Avrupa’nın bir bütün olarak nasıl hareket edeceği konusunda önemli soruları beraberinde getirdi. Polonya’nın, Tusk’un liderliğinde, Macron’un sert söylemine yakın durması ve Scholz ile Macron arasında bir köprü görevi görmeye çalışması, üçlü arasındaki dinamiklerin karmaşıklığını ortaya koydu.
Sonuç olarak, Berlin’deki zirve, Avrupa’nın Ukrayna konusunda birleşik bir tutum sergileme çabasını ve Rusya’ya karşı ortak bir cephe oluşturma arzusunu vurguladı. Ancak, liderler arasındaki stratejik farklılıklar, Avrupa’nın bu birlikteliği sürdürebilmesi için üstesinden gelinmesi gereken önemli zorluklar olduğunu da gösterdi. Avrupa’nın gelecekteki güvenlik politikası ve Ukrayna’ya destek konusundaki yol haritası, bu liderlerin karşılıklı anlayış ve iş birliği ile şekillenecek. Bu zirve, Avrupa’nın birlik içinde hareket edebilme potansiyelini ve bu birliğin sürdürülebilirliği için gereken diplomatik çabayı gözler önüne serdi.
Kapak fotoğrafı: https://www.yahoo.com/news/scholz-macron-tusk-stress-unity-183106050.html
Sümer Esin ŞENYURT
DİPNOTLAR
[1] https://www.politico.eu/article/russia-war-olaf-scholz-emmanuel-macron-donald-tusk-meet-in-berlin-resolve-differences-on-ukraine/?n=@.
[2] https://www.reuters.com/world/europe/scholz-macron-tusk-seek-bridge-european-divisions-ukraine-2024-03-15/.
[3] https://www.dw.com/en/scholz-more-arms-for-ukraine-after-berlin-trilateral-meet/a-68545475.
