Birçok saygın uluslararası etkinliğe ev sahipliği yapmış ülkemiz Azerbaycan, bu yıl bir dünya çapında etkinliğe daha ev sahipliği yapacak: Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi Taraflar Konferansı’nın 29. oturumu, yani COP29. Bu etkinlik, önemi, ölçeği ve misyonu itibarıyla ülkemizde düzenlenen diğer etkinlikleri geride bırakıyor. Etkinlik süresince dünyanın nabzı olacak Bakü, yaklaşık 70-80 bin yabancı misafiri ağırlayacak. Bu açıdan, COP29, Azerbaycan için siyasi bakımdan da büyük önem taşıyor.
Devlet Başkanımız Sayın İlham Aliyev’in de belirttiği gibi, COP29, bir çatışma arenası olmayacak ve Azerbaycan ev sahibi olarak köprüler kuracak: “Azerbaycan, Batı ile Küresel Güney arasında köprü rolü üstlenmeyi planlıyor, yeşil enerjiye geçiş ve iklim değişikliği ile ilgili olarak”.
Aydın TAGHIYEV
COP, 1992 yılının Haziran ayında Rio de Janeiro’da BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi, insanın iklim sistemine tehlikeli müdahalesini önlemek amacıyla düzenlenen Dünya Zirvesi’nde imzalanmış bir anlaşmadır. Kelime anlamı ise, COP Taraflar Konferansı demektir. Etkinliği siyasi amaçlarla birlikte, enerji sektörü ve göç alanlarının gelişimi açısından da olumlu değerlendirebiliriz. İklim değişiklikleri ile ilgili konferansların, oturumların düzenlendiği ülkelerde, sonraki aşamalarda bu alanlarda ciddi ilerlemeler kaydedildiğini görüyoruz. Yeşil enerji, çevre koruma, ekoloji gibi alanlarda uzmanlaşan kurumların temsilcilerinin katıldığı saygın etkinlikte, her devletin kendine özgü katılım yeri bulunuyor.
Oturumun ana çağrıları ve hedefleri arasında, küresel ısınmaya karşı ortak mücadele yer alıyor. Doğal olarak bu yönde yükümlülüğümüzün yerine getirilmesi hepimizin ahlaki borcudur. Ana önceliğimiz, imkanların sınırlı olduğu bir ortamda küresel ısınmayı gündemde tutmak ve çözüm yolları için ortak mücadele etmek olmalıdır. Bilindiği gibi, gelişmekte olan ülkelerin iklim değişikliğinin kaçınılmaz etkileri ile başa çıkmak ve bu etkilerin ortadan kaldırılması için mali ve diğer desteklere ihtiyacı var. Bu destek olmadan, gelişmekte olan ülkeler temiz enerji kaynaklarına geçemez ve küresel karbon gazı salınımını azaltamazlar. COP29 Konferansı, katılımcı ülkeler için yeni yükümlülükler üstlenmek ve iklim krizini çözmek için somut adımlar atma fırsatıdır.
Takdir edilmesi gereken bir diğer husus, COP29’un aynı zamanda gönüllülük programı ile gençleri kapsayacak olmasıdır. Bu program, konferansın çeşitli yönlerinde iş desteği sağlamak için çeşitli görev ve aktivite kapsar. Bu programda yer alan gönüllüler aşağıdaki alanlarda aktvite gösterebilirler. Gönüllülük programında yer alanlar, aynı zamanda konferansın atmosferini ve faaliyetlerini yakından görme, yeni insanlarla ve uzmanlarla tanışma ve gelecek kariyer ve kişisel gelişimleri için değerli deneyimler kazanma fırsatı kazanırlar. Bu nedenle COP29’a özellikle gençlerimiz için yeni ufuklar açma açısından bakmak mümkündür. İnsanları birbirine daha da yakınlaştıran, onlarda merhamet ve sevgi duygusunu artıran bu tür eylemler, sağlıklı bir toplumun temelinde yer almakla gönüllülük faaliyetinin temelini oluşturur.
COP29 konferansına ev sahipliği yapmak, Azerbaycan için 2024 yılının en önemli olayı ve ülkenin yeşil ekonomiye geçiş stratejisinin mantıklı bir devamı olarak değerlendirilebilir. Bu misyona uygun olarak, Azerbaycan Cumhuriyeti Başkanı İlham Aliyev’in kararnamesi ile 2024 yılı Azerbaycan’da “Yeşil dünya için dayanışma yılı” ilan edildi. Azerbaycan’ın “yeşil” enerjiye geçişle ilgili girişimleri ve planları, ülkenin sürdürülebilir gelişimini sağlamak ve iklim değişikliği ile mücadele etmek amacını taşır. Bu girişimler, çeşitli alanları kapsar ve Yenilenebilir Enerji Kaynaklarına Geçiş, Enerji Verimliliği, Hukuki ve Düzenleyici Çerçeveler, Uluslararası İşbirliği ve Yatırımlar gibi birkaç ana yönde ilerler. Azerbaycan, yeşil enerji ekonomisine verdiği önemi pratik faaliyetlerle de kanıtlıyor. Ülkemiz, yenilenebilir enerji kaynakları açısından yüksek potansiyele sahip ülkelerden biridir.
Aynı zamanda, Azerbaycan, güneş enerjisinin geniş kullanımına büyük potansiyele sahiptir. Bu alanda çeşitli projeler yürütülmekte ve yeni güneş enerjisi santrallerinin inşası planlanmaktadır. Bununla birlikte, Hazar Denizi’nin kıyısında ve ülkenin diğer bölgelerinde rüzgar enerjisinin gelişimi için uygun koşullar mevcuttur. Rüzgar enerji santralleri kurulmakta ve yeni projeler yürütülmektedir. Azerbaycan, küçük ve orta ölçekli hidroelektrik santrallerin gelişimine de dikkat etmektedir. Bu santraller, su kaynaklarının verimli kullanımını sağlamakta ve çevresel etkileri en aza indirmektedir. Aynı zamanda, ülkemizde enerji verimliliğini artırmak için çeşitli programlar ve projeler yürütülmektedir. Bu programlar, sanayi, hane halkı ve ulaşım sektörlerinde enerji kullanımının optimize edilmesine yöneliktir.
Bu alternatif enerji kaynaklarının geniş çapta tanıtımı ve tartışılması için COP29 Başkanlığı’nın liderliğinde bir Yeşil Bölge organize edilecektir. Bu bölgede konsept amaç, iklim değişiklikleri ile mücadele alanında devlet kurumları ile tüm ilgili taraflar arasında önemli işbirliği ilişkilerinin kurulmasıdır. Daha geniş anlamda, Yeşil Bölge, çeşitli ilgili tarafların – devlet ve özel sektör, medya çalışanları, bilim adamları, gençler, yerel topluluklar da dahil olmak üzere geniş bir katılımcı kitlesinin bir araya gelerek iletişim kurabileceği bir mekandır. Bu bölge, mevcut yeniliklerin yanı sıra, iklim değişiklikleri ile mücadele için potansiyel çözüm seçeneklerinin sunumuna dair tartışmalar, paneller ve görsel sunumlar için bir merkez işlevi görecektir.
COP29 konferansı, Azerbaycan’ın uluslararası arenada çevre sorunlarına karşı daha aktif katılım sağlamasına olanak tanıyabilir. Bu, ülkenin diğer ülkeler ve uluslararası kuruluşlarla işbirliğini güçlendirerek, yeni teknolojiler, yatırımlar ve bilgi alışverişi alanında fırsatlar açacaktır. Aynı zamanda, COP29’da tartışılan uluslararası standartlar ve kurallar, Azerbaycan’ın ulusal politika ve mevzuatının geliştirilmesine ivme kazandıracaktır. Bu, ülkenin çevre sorunlarının çözümü doğrultusunda daha güçlü ve etkili önlemler almasına olanak sağlayacaktır. Bu sonuçların, Azerbaycan’ın sürdürülebilir gelişimini sağlamak ve iklim değişikliği ile mücadelede daha güçlü bir konum elde etmek için önemli bir temel oluşturacağına inanıyorum. Ülkemizin COP29’a ev sahipliği yapması için seçilmesi, Azerbaycan Cumhurbaşkanının bir diğer siyasi zaferi ve başarısıdır. Cumhurbaşkanının bu girişiminin hayata geçirilmesi, Azerbaycan’a yönelik asılsız iddialara, yürütülen çirkin kampanyalara güçlü bir yanıt oldu. Genel olarak COP29 etkinliği ülkenin çevre sorunlarının çözümüne yönelik adımlarını daha etkili ve sürdürülebilir hale getirecek. Daha iyi, daha temiz bir dünyamız için bu tür uluslararası etkinlikler gereklidir.
Aydın TAGHIYEV
Yazar, Araştırmacı, Gazeteci
Kapak fotoğrafı: https://konsis.az/en/news/baku-set-to-host-3rd-summit-cop29/
