GİRİŞ
Almanya, kozmopolit yapısıyla milyonlarca göçmene ev sahipliği yapan Avrupa ülkelerinin başında gelmekte. 1960 ve 1970’lerde Türkiye, Portekiz, İtalya ve Yunanistan gibi ülkelerden misafir işçi (gastarbeiter) olarak göç eden ve zamanla ailelerini de yanlarına alarak burada kalıcılığa doğru evirilen göçmen kökenli yurttaşların kendileri, çocukları, hatta torunları halen ülkedeki mevcudiyetlerini sürdürüyor. Bu göçmen ağına bir de Arap Baharı sonrasında vuku bulan iç savaş ve terör tehdidinden ötürü ülkelerini terk eden ve ülkeye sığınmacı olarak gelen Arap kökenli sığınmacıları da eklersek, Almanya’nın çok kültürlü ve çok etnik kökenli yapısını daha iyi anlayabiliriz. Almanya genelinde an itibariyle 25 milyona yakın göçmen kökenli kişi yaşıyor. Göçmen ve sığınmacı sayısındaki artışa paralel olarak, onların haklarını koruyan ve seslerini duyuran birçok sivil toplum örgütü ve dernek de aktif olarak toplumsal yaşamda rol alıyorlar.
Aufbruch Neukölln Derneği
Bu derneklerden birisi de Berlin’in Neukölln ilçesinde bulunan Aufbruch Neukölln Derneği. Derneğin Başkanı Kazım Erdoğan. 1953 tarihinde Sivas’ın Gökçeharman köyünde doğan, asıl mesleği psikolog ve sosyolog olan Erdoğan, Berlin’de yaşayan Türkiye kökenli göçmenlerin entegrasyonu konusunda önde gelen uzmanlardan birisi. Erdoğan, uzun yıllardır Almanya içinde vermiş olduğu barışçıl ve insani hizmetler sebebiyle, 2012 yılında Almanya Cumhurbaşkanı Joachim Gauck tarafından Almanya Federal Cumhuriyeti Liyakat Nişanı’na layık görüldü. Erdoğan, 2007 yılından beri Almanya’daki Türkiye kökenli erkekler için “Babalar ve Erkekler Grubu” olarak bilinen “ilk kendi kendine yardım grubunu” yönetiyor.
Peki Almanya ve bilhassa Berlin özelinde tanınan fakat Türkiye’de ne yazık ki yeterince bilinmeyen Aufbruch Neukölln Derneği bugüne kadar neler yaptı? Derneğin projelerini, amacını, vurgu yaptığı hususları ve bu güne kadar yapmış olduğu etkinlikleri kısaca özetleyelim.
PROJELER
Anneler ve Kadınlar Grubu
Bu proje, 2005 yılından beri Berlin-Neukölln’de ve çeşitli yerlerde gerçekleştiriliyor. Mahallede yaşayan, sağlık sorunları olan annelere yönelik feminist bir ortam oluşturuluyor ve aile, sosyal, eğitim ve okul konularında konuşmalar yapılıyor. Haftada bir kez üç saat süren bu toplantılar pedagoglar ve psikologlar tarafından destekleniyor.
Babalar ve Erkekler Grubu
Toplumdaki hızla artan şiddet ve iletişim problemlerine çözüm bulmak, sağlıklı iletişim ve şiddetsiz bir aile yapısı oluşturarak toplumsal barış ve uyumu sağlamak amacıyla 2007 yılında kuruldu. Şu anda Berlin’de iki tane Arap kökenli göçmenler grubu, uluslararası Alman ve göçmenlerin bir arada olduğu bir grup ve Türkiye kökenli göçmenlerin bulunduğu Türkçe konuşulan grup ile faaliyetlerini sürdürüyor. Proje, Avusturya’nın Bregenz şehri ile Almanya’nın Lörrach ve Hejlbronn şehirlerinde benzer grupların oluşumuna öncülük etti ve yayılmasını sağladı.
Berlin-Neukölln Babalar ve Erkekler Grubu, bir kadın ve bir erkek uzman tarafından yönetiliyor ve haftada iki saat süren toplantılarda çeşitli konular üzerinde tartışmalar yapılıyor. Bu toplantılarda okul öncesi eğitim, çok dillilik, Almanya ve Türkiye eğitim sistemler, kadınların toplumdaki yeri, uyum ve hoşgörü gibi geniş yelpazede konular ele alınıyor. Ayrıca, şeref, onur, namus ve töre cinayetleri, şiddetin nedenleri, medya ilişkileri, kötü alışkanlıklar, cinsellik, önyargılar, gençlik sorunları, sağlıklı beslenme ve sporun önemi gibi spesifik konular da tartışılıyor.
Babalar Grubu Toplantısı
Bilgilendirici Ebeveyn Çalışmaları ve Çok Dilli Ebeveyn Toplantıları
Bu projenin ana hedefleri arasında kriz müdahalesi, aile hukuku konuları, borçlanma sorunları ve sosyal yardım danışmanlığı gibi konular bulunuyor. Ayrıca, genç suçlulara yönelik danışmanlık hizmetleri de sunuluyor.
Kumar Bağımlılığı
Göçmen geçmişine sahip erkekler için ana dilde destek grubu niteliğindeki grup, kumar bağımlılığı ile mücadele eden erkeklerin güvenli bir ortamda destek almasını sağlıyor.
Emeklilik Danışmanlığı
Emeklilikle ilgili konularda danışmanlık hizmetleri sunuluyor.
Müzik Grubu
Erdal Erdoğan liderliğinde, müzik yapmak isteyen herkese açık olan bu grup, katılımcıların özgüvenini artırmakta ve günlük streslerinden uzaklaşmalarına yardımcı oluyor.
Dialogue in Adult Education (DiA)
Barış ve topluluk inşası, çatışma dönüşümü ve sosyal diyalog konularında faaliyet gösteren çeşitli ortaklardan oluşan bu proje; eğitimciler, öğrenciler ve araştırmacılarla iş birliği yaparak mülteciler, göçmenler ve dezavantajlı gruplara özel ilgi gösteriyor. Projenin amacı, barış inşası ve çatışma çözümleri konusunda yenilikçi uygulamalar geliştirmek ve farklı gruplar arasında diyalog kanallarını kolaylaştırmak.
ETKİNLİKLER
Sokak Festivali
Toplumsal birlikteliği ve kültürel çeşitliliği kutlamak amacıyla düzenlenen bu etkinlikte amaç; çeşitli performanslar, yemek stantları ve eğlence aktiviteleri ile katılımcıların birbirleriyle tanışmasını ve bilgi alışverişinde bulunmasını sağlamak.
Sokak Festivali’nde grup üyeleri
İftar Yemekleri
Ramazan ayı boyunca düzenlenen iftar yemeklerinde amaç; farklı kültürlerden insanların bir araya gelerek paylaşımda bulunmasını sağlamak ve toplumsal dayanışmayı pekiştirmek.
Okuma Günleri
Okuma alışkanlığını teşvik etmek ve kültürel bilgi birikimini artırmak amacıyla düzenlenen okuma günleri, yazarlarla buluşma ve kitap tartışmaları gibi etkinliklerle destekleniyor.
Toplumda Artan Şiddete Karşı Dikkat Çekmek İçin Yapılan Aktiviteler
Şiddet konusuna dikkat çekmek ve farkındalık oluşturmak amacıyla gerçekleştirilen etkinliklerde grup üyeleri, park, sokak ve belediye binası önü gibi kamuya açık alanlarda toplanarak, basın organlarının da katılımıyla seslerini duyurmaya çalışıyor.
Şiddete karşı bank boyama etkinliği
Şiddete karşı duruşu göstermek için yaptırılan çanta örneği
Şiddete karşı duruşu göstermek için bastırılan t-shirt örneği
SONUÇ
Sonuç olarak, Aufbruch Neukölln Derneği, Berlin içinde seslerini yeteri kadar duyuramayan kadınların, erkeklerin, göçmenlerin ve dezavantajlı grupların sesi olmaya devam ediyor. Şiddete, ayrımcılığa, nefret söylemine ve önyargılara maruz kalan bireylerin sorunlarının dinlenmesi ve çözülmesi noktasında destek oluyor ve onların topluma entegrasyonları sürecinde kilit bir rol üstleniyor. Kazım Erdoğan ve benim de içinde bulunduğum ekibi, Berlin’de sürdürdüğü başarılı çalışmaların bir benzerini, son yıllarda ne yazık ki kadın ve çocuk cinayetlerinin artış gösterdiği, şiddet eğiliminin yüksek olduğu ve sığınmacılara karşı nefret söyleminin çatışmaları tetiklediği Türkiye’de de sürdürmek istiyor. Zira onların tek istedikleri şey; Almanya’da olduğu gibi Türkiye’de de şiddetin ve ayrımcılığın bir nebze de olsun önüne geçerek topluma barış tohumları ekebilmek. Dolayısıyla, derneğin Türkiye içerisinde sesini daha fazla duyurmaya ihtiyacı var. Umarım Kazım Erdoğan gibi kanaat önderlerini ve ekibinin titizlikle yürüttüğü Aufbruch Neukölln Derneği’nin çabalarını Türkiye’de gören, anlayan ve ilgi gösteren duyarlı birileri çıkar.
Doç. Dr. Eren Alper YILMAZ
