Ankara Bilim Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümünde yarı zamanlı öğretim görevlisi ve Uluslararası Politika Akademisi (UPA) uzmanı olan Dr. Mehmet Emir’in “Fransa ve Almanya’nın Bölgesel ve Küresel Stratejileri ve Karşılaştırmalı Analizi (2010-2024)” makalesi TR Dizin kapsamında olan Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi‘nde yayınlanmıştır.
Fransa ve Almanya, günümüz dünyasında uluslararası ilişkiler alanında en güçlü aktörler arasında yer almaktadır. Her iki aktörün de izlediği bölgesel ve küresel stratejiler dikkatle takip edilmektedir. Fransa ve Almanya’yı izledikleri stratejiler yönüyle özgün kılan en önemli unsur ise, her iki devletin de ulusal kimlik ve değerleriyle beraber Avrupa Birliği’nin (AB) başat aktörleri olmalarından kaynaklanmaktadır. Dolayısıyla, Fransa ve Almanya, ulusal çıkarlarını gerçekleştirme çabalarının yanı sıra, AB’nin kurumsal yapısının güçlendirilmesi konusunda da uyumlu stratejiler benimsemek zorundadırlar. Bununla beraber, iki ülkenin müttefikleriyle ilişkileri de bir diğer önemli stratejik unsurdur. Sahip olunan politik, ekonomik ve askeri kapasitelerde izlenecek stratejileri doğrudan etkilemektedir. Çalışma, günümüzde devam eden Ukrayna-Rusya Savaşı, Kuzey Afrika ve Ortadoğu bölgesinde yaşanan gerilim ve şiddet olaylarının yanı sıra, yükselen güç Çin’e yönelik stratejik yaklaşımlarda iki ülke arasında bazı benzerliklerin olduğu kadar farklılıkların da olduğunu göstermektedir. Ancak geniş bir bakış açısıyla, her iki aktörün de ulusal çıkarlarını gerçekleştirme çabalarının yanı sıra, dış politikada müşterek hareket edebilme potansiyelini de uyumlu bir şekilde değerlendirdikleri görülmüştür.
Fransa ve Almanya’nın izlediği bölgesel ve küresel stratejiler uluslararası ilişkiler alanında her zaman ilgi odağı olmuştur. Her iki devletin de gerek AB kurumsal yapısı, gerekse de dünya çapında cereyan eden önemli olaylarda güçlü ve kararlı politikaları vardır. Günümüz dünyasında Fransa ve Almanya’nın tekil aktör olarak eylemselliklerinin yanı sıra, ortak hareket edebilme anlayışları da ağırlık kazanmıştır. Ukrayna-Rusya Savaşı, Çin’in Afrika açılımı, Ortadoğu ve Kuzey Afrika bölgesinde yaşanan gerilimler ve şiddet olayları her iki devlet açısından da yakından takip edilmektedir.
Fransa, AB’nin başat aktörü olarak halen devam eden bütünleşme sürecinin önemli bir destekçisidir. Bunun yanında, Akdeniz ve Afrika’da ulusal çıkarlarını güçlü bir şekilde gerçekleştirme stratejisini benimsemiştir. Almanya da komşusu ve müttefiki Fransa gibi AB’nin başat bir aktörüdür. Birlik içindeki politikaları ilgiyle izlenen Almanya’nın asıl gücü ise ekonomisinden kaynaklanmaktadır. AB’nin tamamen atlatamadığı büyük bir sorun olan Avro krizinde çözüm beklenen aktör olmuştur. Almanya açısından sorunlara dair barışçıl stratejiler izlenirken, taraflar arasında görüşmeler yoluyla uygun çözümlerin bulunabileceği politikası kabul görmektedir.
Fransa ve Almanya’nın bölgesel ve küresel stratejileri bazı yönleriyle uyum gösterirken, bazı yönleriyle de farklılıklar içermektedir. Her iki aktör içinde önemli bir müttefik olan ABD’ye bakış açılarında zaman zaman ayrışmalar olmaktadır. Afrika’da hayati çıkarları olan Fransa için kıtada gücünü artıran Çin önemli bir rakip olarak görülürken, Almanya açısından ise öncelikle ekonomik etkenlerin ön planda tutulduğu ticari bir aktördür. Fransa, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) daimî üyesi olmasının yanı sıra, sahip olduğu nükleer silahlarla güç kapasitesini daha etkin bir şekilde kullanabilmektedir. Almanya ise, bu avantajlardan yoksun bir şekilde ekonomik gücüyle ön plana çıkmaktadır. Günümüzde Rusya’nın Ukrayna ile halen devam eden savaşında iki aktörün stratejileri çoğunlukla uyum göstermektedir. Askeri kapasite ve güce dair stratejilerde ABD ve NATO ile uyumlu bir politika izlenmektedir. Her iki aktörün de izlediği stratejiler tarihsel süreçteki kararlarıyla uyuşmaktadır.
Bu araştırma, Fransa ve Almanya’nın bölgesel ve küresel stratejilerini tarihsel süreçlerini de esas alarak 2010 yılından itibaren değerlendirmektedir. Çalışma; Liberal Kurumsalcılık ve Karşılıklı Bağımlılık Çerçevesinde Fransa ve Almanya’nın Politik Eylemsellik Motivasyonu, Fransa ve Almanya’nın Bölgesel ve Küresel Stratejilerinin Metodolojik Analizi, Fransa’nın Bölgesel ve Küresel Stratejileri, Almanya’nın Bölgesel ve Küresel Stratejileri, Fransa ve Almanya’nın Stratejik Yaklaşımlarının Karşılaştırılması ve varılan sonuçları içermektedir. Her iki aktörün de bölgesel ve küresel stratejileri kapsamlı bir şekilde analiz edilerek Uluslararası İlişkiler alanına özgün katkılar sağlanması hedeflenmiştir.
Makale erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/pausbed/issue/90629/1509973
