Kitap Adı: Toplumsal Hareket Teorileri ve Ortadoğu İsyanları
Editör: Ali Çağlar DENİZ
Yayıncı Kuruluş: Orion
Baskı Tarihi: 2015
Sayfa Sayısı: 238
ISBN: 978-605-5145-45-3
Kitabın Fiyatı: 20 TL
Tunus’ta Muhammed el-Buazizi’nin Aralık 2010’da kendini yakması ile başlayan toplumsal hareketlenme kısa sürede Ortadoğu’da otoriter rejimlerle yönetilen hemen hemen tüm toplumları etkisi altına almıştır. Literatürde “Arap Baharı” ya da buna benzer nitelendirmelerle adlandırılan bu hareketlerin sebepleri ve sonuçları ile ilgili birçok çalışma mevcuttur. Ancak bu çalışmaların birçoğu ya Oryantalist bakış açısından esinlenmiş ya da ana damar Uluslararası İlişkiler teorilerinden faydalanmıştır. Ali Çağlar Deniz’in editörlüğünü yaptığı Toplumsal Hareket Teorileri ve Ortadoğu İsyanları başlıklı kitap ise, Toplumbilim (Sosyoloji) çıkışlı teorilerden hareketle konuya alternatif bir okuma sunmaktadır.
Editör dâhil yerli ve yabancı altı yazarın katkıda bulunduğu kitap toplamda on bir bölüme ayrılmıştır. İlk bölümde “kolektif davranış teorileri”; ikinci bölümde “toplumsal hareket teorileri”; üçüncü bölümde klasik toplumsal hareketlerden hem kullandığı kaynaklar hem de çıkış amacı bakımından ayrılan “yeni sosyal hareketler teorileri” ve dördüncü bölümde yeni toplumsal hareketlerin kimlik, küreselleşme, sivil toplum ve medya ile olan ilişkileri incelenmiştir. Yani kitabın ilk dört bölümü (kitabın yaklaşık yarısı) tamamen teorik çerçeveye ayrılmıştır. Beşinci bölümde yazar halk hareketlerinin yayılmasında önemli bir araç olan sosyal medya ve bu aracı etkin kullanan gençler üzerine eğilmiştir. Bu bölüm kitabın teorik zemini ve pratik örnekleri arasında bir köprü vazifesi görmüştür. Kalan altı bölümde ise yazarlar Suriye, Mısır, Tunus ve Yemen’deki halk hareketlerini teker teker ele almışlar ve ilk dört, hatta beş, bölümdeki teorik çerçeveden de beslenerek bu hareketleri incelemeye çalışmışlardır. Bu dört ülke incelenirken yazarların ele aldıkları genel paradigmalar şunlar olmuştur: ülkelerin kısa tarihleri, toplumsal dinamikleri ve sosyo-ekonomik şartları; halk hareketlerine sebep olan başlıca faktörler; hareketlerin ne zaman ve nasıl başladığı; hareketlerin yapısı ve aktörleri ile ülkelerdeki mevcut bilançolar. Yazarlar, bu paradigmaları işlerken, genelde birbirlerine yakın üsluplar kullanmışlardır.
Kitap nihai amacı toplumu değiştirmek olan bu toplumsal hareketlerin hangi şartlar altında başladı; bazılarının başarıya ulaşırken diğerlerinin neden başarısızlıkla sonuçlandı; bir toplum içinde bir toplumsal hareketten diğer toplumsal harekete giden süreç içerisinde nelerin değiştiği/ dönüştüğü gibi soruların cevaplanmasında önemli bir yol göstericilik üstlenmiştir.
Kitabı aşağıdaki linkten satın alabilirsiniz;
http://www.kitapyurdu.com/kitap/toplumsal-hareket-teorileri-ve-ortadogu-isyanlari/363613.html
Hacı Mehmet BOYRAZ
