Milli muharip uçağımız KAAN, ilk uçuş testini başarıyla gerçekleştirdi ve 13 dakika havada kalarak 8.000 feet irtifada 230 knot hıza ulaştı. Uçuşta, bir adet F-16 Fighting Falcon savaş uçağı tarafından KAAN’a eskortluk edildi. KAAN’ın ilk uçuşunda, pilot koltuğunda ise test pilotu Barbaros Demirbaş oturdu. Beşinci nesil savaş uçağı kategorisinde yerini alacak olan KAAN’ın seri üretiminin ne zaman başlayacağına dair güncel bir açıklama kaydedilmese de, 2028 yılında Türk Hava Kuvvetleri’nin envanterine 20 uçak teslim edilebilecek şekilde planlamalar yapıldığı çeşitli kaynaklarca ifade edilmektedir.
Milli Muharip Uçak (MMU) projesi, 2010 yılında Savunma Sanayii İcra Komitesi tarafından başlatıldı ve 2023 yılında ilk prototipinin hangardan çıkışı ile önemli bir aşamaya geçti. TF-X KAAN Türk Hava Kuvvetleri’nin 2020’li yıllardan sonraki jet eğitim uçağı ve muharip uçak ihtiyacını karşılamak üzere tasarlandı. Üretimde TUSAŞ dışında 100’ün üzerinde Türk yardımcı sanayi firması görev aldığı KAAN, 5. nesil savaş uçağı olarak kabul edilmekte, yurt içi imkân ve kabiliyetler ile tasarlanan ve geliştirilen bir savaş uçağı olma özelliği ile de bu seviyede savaş uçağı üreten dünyadaki 5 ülkeden biri olma özelliğine de sahip.
KAAN’ın teknik özelliklerine baktığımız zaman, uçağın, çok görevli olarak tanımlanabilecek bir yapıda ve hava-hava ve hava-kara angajmanlarına uygun bir yapıda olduğu görülmektedir. 14 metre kanat açıklığına sahip KAAN, 21 metre uzunluğunda ve 6 metre yüksekliğindedir. KAAN’ın azami hızı ise 1,8 Mach (40.000 ft) olarak açıklandı; yani ses duvarını iki kata yakın aşabilecek güçte. Saatte 2.210 kilometre hıza kadar ulaşabilen KAAN, dördü gövde içinde, dördü gövde yanlarında olmak üzere 8 adet orta ve uzun menzilli füze taşıma kapasitesine sahiptir. Kokpit tasarımı, beşinci nesil savaş uçaklarının sahip olması gereken kabiliyet ve donanımlar gözetilerek pilotun iş yükünü en aza indirgemeye yönelik olarak olgunlaştırılmaktadır. Yüksek durumsal farkındalık, düşük radar görünümü, optimize edilmiş pilot iş yükü, muharebe hasar tespitine sahip olan KAAN, aynı zamanda sensör ve veri füzyonu destekli atış kontrol sistemi ile hassas vuruşa sahiptir.[1]
MMU’nun geliştirilmesi, Türkiye’nin havacılık alanındaki bilgi birikimini ve kabiliyetlerini önemli ölçüde geliştirmektedir. Uçak için zaman içinde yerli motor ve radar gibi kritik sistemlerin de geliştirilmesi planlanmaktadır. Uçağın envantere girmesi ile birlikte Türkiye’nin hava savunma kabiliyetleri önemli ölçüde artacaktır. Genelkurmay eski İstihbarat Dairesi Başkanı Korgeneral İsmail Hakkı Pekin, “Kaan’ın seri üretime geçmesi 10 yılı bulur. Ancak seri üretime geçtikten sonra, Türk Hava Kuvvetleri, İsrail de dahil bölgedeki en güçlü hava kuvvetleri haline gelecektir.” şeklindeki açıklamasında, KAAN’ın önümüzdeki yıllarda kazanacağı öneme vurgu yapmıştır. Pekin, KAAN’ın bazı özelliklerinin İsrail ve ABD’nin elindeki F-35’ten daha üstün olduğunu belirtirken, “İkisi de görünmez teknolojiye sahip. Ancak Kaan, F-35’den daha fazla mühimmat taşıyabiliyor. Yerli ve milli Gökdoğan ve Bozdoğan füzeleri takılabiliyor. Ayrıca, Kaan çift motorlu, manevra kabiliyeti daha yüksek ve menzili daha uzun. Üstelik muazzam bir elektronik harp yeteneğine sahip.” diyerek[2], KAAN’ın F-35’lerden teknik olarak daha üstün olacağının da altını çizmiştir.
Dünya basınında da, KAAN milli muharip uçağının test uçuşunu başarıyla gerçekleştirmesi fazlasıyla ses getirdi. Türkiye’nin F-35 alamadığına vurgu yapan ABD merkezli Business Insider, “KAAN’ın, Türkiye’nin 5. nesil savaş uçağına sahip olma yönünde büyük adım attığına” vurgu yaptı. Alman Die Welt gazetesi ise, haberi, “Bu dönüm noktası, Türkiye’nin bir savaş uçağı ülkesi olarak yükselişine işaret ediyor” başlığı ile duyurdu. İngiliz haber ajansı Reuters de, KAAN’ın gökyüzüyle buluşmasını “Türkiye’nin ilk milli savaş uçağı olan KAAN, ülkenin hava kuvvetlerini geliştirme çabalarının bir parçası olarak ilk uçuşunu tamamladı.” ifadeleriyle okuyucularına duyurdu. Suudi Arabistan’ın Asharq Bloomberg televizyonu internet sitesi de KAAN’ın ilk uçuşundan övgüyle bahsederek, “En büyük Kral. Türkiye’nin 5. nesil hayalet uçağıyla ilgili neler biliyoruz?” başlığıyla sundu.
KAAN’ın ilk uçuşunu yapması, adalar, karasuları ve fır hattı gibi konularda yıllardır çatışma içinde olduğumuz ve son zamanlarda ABD’nin NATO üyesi olarak askeri üslerini konuşlandırdığı Yunanistan nezdinde ise endişe ile karşılandı. Yunanistan’ın en çok okunan gazetelerinden birisi olan Kathimerini, “KAAN’ın ilk uçuşundan ne öğrendik – Ege’de güç dengelerini değiştiriyor mu” başlıklı haberinde, “Türkiye, KAAN’ın uçuşuyla kendi ülkesi içinde 5. nesil uçak üretiminde önemli bir adım daha attı.” satırlarına yer verdi.[3] KAAN’ın Yunanistan’ın askeri sisteminde ve ordusunda nasıl bir hareketlenme getireceği ise şimdiden merak konusu.
Sonuç olarak, MMU-Kaan projesi, -konuyu siyasallaştırmadan bir devlet politikası olarak görmek gerekirse-, Türkiye’nin savunma sanayiinde milli ve özgün üretim kabiliyetlerini geliştirmeye yönelik önemli ve özgün bir adımdır. Türk savunma endüstrisinin özgüveninin sembolü olarak da gösterilen bu projenin başarıyla tamamlanması, Türkiye’yi bu alanda dünya üzerindeki lider ülkelerden biri haline getirecek, daha da önemlisi Türkiye’nin Batı ve ABD tarafından üretilen silah sistemlerine bağımlılık derecesini azaltacaktır. Taşıdığı özelliklerle F-35’le kıyaslanması daha gerçekçi olsa da, süreç tamamlandığında, KAAN, hiç şüphesiz Türkiye’nin hava savunma gücüne önemli katkılar verecektir. Bizim de temennimiz, KAAN gibi uçaklarımızın yüzlercesinin semalarımızda özgür bir şekilde kanatlandığını göreceğimiz o heybetli günlerin bir an önce gelmesi ve böylece Türkiye’nin uluslararası arenada daha güçlü, dinamik ve özgüvenli bir şekilde yerini almasıdır.
Kapak Fotoğrafı: https://www.endeks24.com/milli-muharip-ucak-kaana-kobilerden-buyuk-destek
Doç. Dr. Eren Alper YILMAZ
DİPNOTLAR
[1] https://www.haberturk.com/kaan-nasil-uctu-milli-muharip-ucagi-kaan-in-teknik-ozellikleri-nelerdir-3663748-ekonomi?page=3.
[2] https://havahaber.com/turkiyenin-gurur-gunu-milli-muharip-ucak-kaan-ilk-ucusunu-yapti-iste-kaanin-ilk-ucusu/.
[3] https://www.trthaber.com/haber/dunya/kaan-yunan-medyasinda-turk-savunma-sanayisinin-en-buyuk-projelerinden-biri-839380.html.
