Giriş
Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ve Ermenistan arasındaki stratejik ortaklık belgesi, 14 Ocak 2025 tarihinde Washington’da imzalanmıştır. Bu anlaşma, iki ülke arasındaki ilişkilerin derinleştirilmesi ve çeşitli alanlarda iş birliğinin arttırılması amacıyla önemli bir adım olarak değerlendirilmektedir.
İki ülke Dışişleri Bakanı Ararat Mirzoyan ve Antony Blinken anlaşmayı imzaladıktan hemen sonra
Anlaşmanın Temel Unsurları
Anlaşma, 5 ana başlık altında şekillendirilmiştir:
1. İş Birliğinin Temel İlkeleri: İki ülke arasındaki ortaklık, karşılıklı saygı, egemenlik ve bağımsızlık ilkeleri üzerine inşa edilmiştir.
2. Ekonomik, Ticaret, Taşımacılık ve Enerji Alanında İş Birliği: ABD, Ermenistan’ın Batı merkezli dünya düzenine entegrasyonunu desteklemeyi taahhüt etmiştir. Ayrıca, ikili ticaret ve yatırımların arttırılması, enerji üretim ve tedarikinin çeşitlendirilmesi gibi konularda iş birliği yapılması öngörülmektedir.
3. Savunma ve Güvenlik Alanında İş Birliği: ABD, Ermenistan’ın sınır güvenliğinin arttırılması için uzman desteği sağlamayı ve Ermenistan ile sivil nükleer enerji alanında iş birliği için müzakerelere başlamayı kabul etmiştir.
4. Demokrasi, Adalet ve Kapsayıcılığın Kuvvetlendirilmesi: Ermenistan’ın demokratik kurumlarını güçlendirmesi ve hukukun üstünlüğünü teşvik etmesi için ABD destek verecektir.
5. Kültürler Arası İş Birliği: İki ülke arasındaki kültürel ve halklar arası temasların genişletilmesi hedeflenmektedir.
Stratejik Ortaklık Komisyonu
Anlaşma kapsamında, ABD ve Ermenistan arasında bir “Stratejik Ortaklık Komisyonu” kurulmuştur. Bu Komisyon, ekonomik, güvenlik, savunma, demokrasi ve adalet gibi çeşitli alanlarda iş birliğini genişletme fırsatı sunacaktır.
Bölgesel ve Uluslararası Etkiler
Bu anlaşma, Ermenistan’ın dış politikasında önemli bir değişimi işaret etmektedir. Ermenistan, tarihsel olarak Rusya ile güçlü bir ilişki kurmuşken, bilhassa Nikol Paşinyan döneminde ABD ile olan ilişkilerini de derinleştirerek Batı ile daha yakın bir iş birliği kurmayı hedeflemektedir. Bu durum, bölgedeki jeopolitik dengeleri etkileme potansiyeline sahiptir. Ancak başta Rusya, Türkiye ve Azerbaycan gibi bölge ülkelerinin bu duruma yaklaşımları olumlu olmayabilir. Bir diğer açıdan, Türkiye ve Azerbaycan’ın Ermenistan’la ilişkilerini normalleştirememesi, ABD’nin bölgeye girişi için de uygun bir ortam yaratmaktadır.
Sonuç
ABD ve Ermenistan arasındaki stratejik ortaklık belgesi, iki ülke arasındaki ilişkilerin derinleştirilmesi ve çeşitli alanlarda iş birliğinin arttırılması adına önemli bir adım olarak değerlendirilmektedir. Bu anlaşma, Ermenistan’ın Batı ile ilişkilerini güçlendirme çabalarını ve bölgedeki jeopolitik dinamikleri etkileme potansiyelini göstermektedir.
Oğuzhan MANİOĞLU
