Mayıs 2013 tarihinde Gürcistan Başbakanı Bidzina İvanişvili yapılacak cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Başbakan Yardımcısı ve Eğitim Bakanı Giorgi Margvelaşvili’nin adaylığını “Gürcü arzusu” koalisyonundan devlet başkanlığına teklif etmiştir. “Gürcü arzusu”nun toplantısında Margvelaşvili’nin adaylığı oybirliğiyle desteklenmiştir.
43 yaşındaki G. Margvelaşvili 2000-2006 ve 2010-2012 yıllarda Gürcistan’ın Sosyal İşler Enstitüsü Rektörü görevinde çalışmış, 2012 yılında İvanaşvili yönetiminde Eğitim Bakanı, Şubat 2013 tarihinde ise Başbakan Yardımcısı görevine atanmıştır.
Felsefe eğitimi almış G. Margvelaşvili Gürcistan’ın eski Başbakanı Zurab Jvaniya’nın müttefiki ve yakın dostu olmuştur. Merhum Z. Jvaniya’nın adını taşıyan Enstitüde uzun yıllar başkanlık görevini üslenmiştir. Parlamentonun eski Başkanı Nino Burdcanadze muhalefete geçtikten sonra birkaç ay onun danışmanlığını yapmıştır. B. İvanaşvili’yle sıkı dostluk ilişkileri olduğu söylenebiliyor. Onların bir buçuk sene bundan önce tanıştıkları bildiriliyor. Parlamento seçimleri kampanyası döneminde Margvelaşvili birçok diğer firik ortaklarından farklı olarak, “Gürcü arzusu” için propaganda yapmıştır.
Saakaşvili’nin partisinin adayı ise Parlamento Başkanı ve Dışişleri Bakanı görevlerini üslenmiş David Bakradze’dir. “Tek Mili Harekât” bloğunun adayı ve daha yüksek saygınlığa sahip olan Bakradze’nin Başbakan İvanaşvili’nin adayı G. Margvelaşvili’ye karşı ciddi rakip olacağı bekleniyor. Gürcistan siyasi yaşamının ağır döneminde David Bakradze tedbirli davranarak skandallardan uzak duran bir siyasetçi olarak biliniyor.[i]
ABD’nin Ulusal Demokrasi Enstitüsü’nün siparişi esasında Haziran ayında Gürcistan’da yapılan kamuoyu araştırmasının sonuçlarına esasen, katılımcıların % 29’u Margvelaşvili’yi, % 10’u ise Haziran’da adı henüz belli olmayan Milli Hareket adayını, % 5’i Nino Burcanadze’yi, % 4’ü Giorgi Targamadze’yi, % 3’ü Şalva Natelaşvili’yi, % 3’ü ise Salome Zurabaşvili’yi Başkan olarak görmek istediklerini bildirmişti.
Marvelaşvili’nin reytingi % 45, Bakradze’nin reytingi ise % 48 oranında olmuştur. Araştırmanın sonucu “Gürcü arzusu”nu destekleyen vatandaşların sayısının Kasım 2012 tarihindeki % 63’ten % 52’ye indiğini gösteriyor. “Tek Mili Harekât”ı destekleyenlerin sayısı ise değişmeden, % 10 oranında kalmıştır. Gürcistan’da en güçlü muhalefet partisi hangisidir sorusuna ise katılanların % 47’si “Tek Mili Harekat” yanıtını vermiştir. Ülkedeki birçok uzman Margvelaşvili’nin gelecek Başkan olacağına şüphe etmiyor. Onların kanısına esasen, Devlet Başkanını halk değil, İvanaşvili seçer. İşçi Partisi’nden Başkan adayı Şalva Natelaşvili Margvelaşvili’nin “hırssız ve yönetilen bir figür” olduğunu bildirmiştir.
Eğitim Bakanı görevindeyken Margvelaşvili İş Kanunu’nda önerilen değişiklikleri eleştirerek onları iş yapma bakımından “dehşet” olarak nitelendirdiğinde basında ilgi odağına dönüşmüştü. Margvelaşvili okul kitaplarının basımına ilişkin siparişleri ihale yapılmadan yakınlarının şirketlerine verdiği için de ağır eleştiriye maruz kalmıştı. Temmuz 2013 tarihinde Eğitim Bakanı ve Başbakan Yardımcısı görevlerini bırakan Margvelaşvili’nin önemli bir siyasi deneyiminin ve kendi ekibinin olmaması artık herkesçe biliniyor.
Margvelaşvili’nin Başkan adayı olarak gösterilmesi Gürcistan’da birçokları için beklenmedik bir durumdu. Daha somut adaylar arasında Enerji Bakanı Kakha Kaladze ve Savunma Bakanı İrakli Alasaniya’nın olmasına rağmen, İvanaşvili adayın kendi kişisel tercihi olduğunu bildirmiş ve seçimi ondan yana etmiştir. İvanaşvili, Şimdiki Savunma Bakanı’nın Başkan adayları arasında olmamasına ilişkin görüşünü şöyle ifade etmiştir: “Irakli Alasaniya’nın çok iyi bir görevi vardır ve çok güçlü bir bakanlığı yönetiyor. Bizim İrakli ile gelecekte somut bir planımız var”.
Ekim’de yapılacak Başkanlık seçimlerinden sonra yürürlüğe girecek yeni anayasa taslağına esasen, Başbakanın yetkileri Başkanın yetkilerinin azaltılması hesabına artıyor. Gürcistanlı siyaset bilimcilerinin görüşüne esasen, Başbakan daha az hırsı olan, Başkan olacağı halde, ona gelecekte sorunlar oluşturmayacak ve kendisine sadık bir kişinin aday olmasını istiyor ve birkaç sene daha ülkeyi yönetmek için kendi güçlü yönetimini oluşturmaya çalışıyor. Fakat birçok Gürcistanlı için halen Devlet Başkanlığı önemli bir görev olarak kabul ediliyor ve Bidzina’nın iktidarı döneminde bu fikri değiştirmek mümkün olmamıştır.
David Bakradze Margvelaşvili’yi seçim öncesi tartışmalara davet etse de, o, David Bakradze’yle tet-a-tet tartışmayı kabul etmeyeceğini söylemiştir. O, sadece tüm adayların katılacağı tartışmanın standartlara uyduğunu kaydetmiştir. İvanaşvili Ekim’de yapılacak seçimlerde ülkenin tarihinde bir ilk olarak devlet bütçesinin herhangi adayın lehine kullanılmayacağını ve Avrupa’daki gibi seçimlerin yapılacağını beyan etmiştir. Newtimes.az analitik-bilgi sitesinin sosyal ağlarda yaptığı kamuoyu araştırmasına esasen ise, insanlar Margvelaşvili’nin seçilme şansının az olduğunu, ancak devlet kaynaklarından yararlanırsa Başkan seçileceğini bildirmiştir.
Başkan adaylardan “Demokratik Hareket-Tek Gürcistan”ın önderi, Saakaşvili’nin eski müttefiki ve eski Cumhurbaşkanı Nino Burdcanadze’yi de unutmamamız gerekiyor. Newtimes.az sitesinin sosyal ağda geçirdiği sorguya esasen onun insanlar arasında büyük saygınlığı vardır.[ii]
Seçimlerde kimin kazanacağını şimdiden tahmin etmek zordur. Fakat bir mesele apaçıktır: Başkan kim olursa olsun, Gürcistan kendisinin Batı yönümlü siyasetinde güçlü değişiklikler yapmayacak ve bu da Rus-Gürcü ilişkilerinin iyileşmesi ve bununla ilgili Gürcistan’ın toprak bütünlüğünün sağlanması meselesini erteleyecektir.
Ramil TAĞIYEV
