Gürcistan’ın en zengin adamı Bidzina İvanişvili 25 Ekim 2012 tarihinden Başbakan görevini yürütmektedir. İvanişvili birkaç kez beyan etti ki, 27 Ekim 2013 tarihinde yapılacak cumhurbaşkanlığı seçimlerinden sonra kendisinin gerçekleştirdiği siyasi hattın hiçbir nedenle değiştirilmeyeceğine emin olsa Başbakan görevini terk edecek. Halihazırda İvanişvili’nin bu vaadini tutup tutmaması Gürcistan’da ciddi tartışma konusudur. Ayrıca Başbakan görevine adaylarla da ilgili olasılıklar seslendiriliyor.
Siyaset bilimci Zaal Andjaparidze birçokları gibi İvanişvili’nin seçimlerden sonra siyasetten gideceğine inanmıyor. Onun sözlerine esasen, İvanişvili hiçbir resmi açıklama yapmadı, sadece böyle bir arzusunun olduğunu dile getirdi.
İvanişvili’yi bizzat tanıyan insanlar ise oy birliğiyle herkesi ikna etmeğe çalışıyorlar ki, o oyun oynamıyor ve bu onun samimi isteğidir.
ABD Ulusal Demokrasi Enstitüsü (NDI) tarafından yapılan kamuoyu araştırmasına göre, görüşü öğrenilenlerin çoğunluğu Başbakanın siyasetten gitme kararını olumlu karşılamıyor. İvanişvili ise Gürcistan kamuoyuna açık mektubunda kaydetmiştir ki, eğer ihtiyaç oluşursa, o, yeniden siyasete geri dönebilir.
Sıradaki Başbakan Kim Olacak?
İnsanları ilgilendiren konulardan biri de Başbakanın yerine gelecek kişinin kim olmasıdır. B. İvanişvili yerine gelecek kişinin prensipte artık seçildiğini, onun çok ilginç bir kişi olduğunu bildirse de, somut isim çekmemiştir.
Çeşitli Gürcü uzmanlar bu göreve B. İvanişvili’ye yakınlığı ile bilinen İçişleri Bakanı Irakli Garibaşvili’nin, Ekonomi Bakanı Giorgiy Kvirikaşvili’nin, Savunma Bakanı Irakli Alasaniya’nın ve iş adamı Levan Vasadze’nin isimlerini söylüyorlar. Vasadze Başkan adayı Georgiy Margvelaşvili’ye yakınlığı ile de tanınıyor. Margvelaşvili ise onun Başbakan görevine adaylar arasında olmadığını bildirmiştir.
Gürcü siyasi uzman Vaja Beridze bir adayın daha ismini söylüyor. Bu Bidzina İvanişvili’nin kendi işinin yönetiminde aktif rol oynayan ve Başbakanın akrabası olan Uça Mamaçaşvili’dir. O, siyasi oyuncu hesap edilmese de, son derece zeki birisi olarak kabul edilir.
Başbakan B. İvanişvili “Gürcistan Demiryolu”nun Genel Müdürü Mamuka Bahtadze’nin de adaylardan biri olarak müzakere edilebileceğini bildirmiştir. Bu konuda Başbakan gazetecilerin onun yerine M. Bahtadze’nin geleceği hakkında yaydıkları haberleri yorumlarken ifade etmişti.
Başkan partisi “Tek Ulusal Hareket”i destekleyen “Özgür Bölge” hareketinin haberine esasen, M. Bahtadze’nin adaylığını B. İvanişvili’nin oğlu Uta İvanişvili tavsiye etmiştir. B. İvanişvili’nin söylediğine esasen büyük oğlu Uta İvanişvili’nin ricasından sonra o siyasetle uğraşmaya başladı. Bu ise B. İvanişvili’nin Başbakan görevine adayın seçilmesinde oğlunun tavsiyesini dikkate alacağı ihtimalini istisna etmiyor.
Parlamento çoğunluğunun görüşüne esasen, Başbakanın yerine G. Kvirikaşvili’nin veya İ. Garibaşvili’nin gelmesi mümkündür. G. Krikaşvili de adaylığını istisna etmiyor ve artık nutuk dersleri almaya başlamıştır. Fakat bazı uzmanlar Kvirikaşvili’nin siyasi alanda kendini henüz teyit etmediğini düşünüyorlar.
Garibaşvili’nin adaylığına gelince, Başbakan İçişleri Bakanlığı’nı zayıflatmak istemediğini ve büyük olasılıkla, Garibaşvili’nin şu anda tuttuğu görevde kalacağını bildirmiştir. Fakat eğer İvanişvili görevini terk ettikten sonra politikaya etkisini tutmaya çalışacaksa, koalisyonun diğer üyelerinden bağımsız Garibaşvili’ni seçebilir.
Gürcistan’da 2012 yılında yapılan parlamento seçimlerinden önce İvanişvili’nin “Gürcü Arzusu” koalisyonunun temsilcilerinin telefon görüşmeleri kamuoyuna açıklnamıştı. Telefon görüşmeleri sırasında temsilciler birbirlerine ve hatta bazıları İvanişvili’ye ve onun ailesine hakaret etmişlerdi. Hakaret edenlerin arasında Alasaniya’nın da adı geçiyordu. İvanişvili bunun bir kışkırtma olduğunu bildirmiş ve hiçbir tepki göstermemişti. Ama parlamento seçimleri sona erdikten sonra ona ve ailesine hakaret edenlerin çoğunluğu somut olarak hükümetin dışında bırakılmışlardı.
Irakli Alasaniya’nın parlamenter cumhuriyet sistemine geçitle bağlı tereddüt etmesi, Başkan olmak isteği ve yukarıda belirtilenler onun Başbakan atanmasını engelleyebilir.
ABD’de yüksek lisans eğitimi almış Giorgi Kvirikaşvili uzun yıllar boyunca çeşitli bankalarda çeşitli görevlerde çalıştı. O, 2006-2011 yıllarında Bidzina İvanişvili’nin sahibi olduğu “Kartu Bank”ın Genel Müdürü görevini yapmıştır. Herkesçe bilinmektedir ki, İvanişvili “Kartu Bank”ın personeline kendi ailesinin üyeleri gibi itibar ediyor. Buna örnek olarak, Acaristan yönetimine “Kartu Bank”ın kredi Şubesi Başkanı Arçil Khabadze’yi atamıştır. Ayrıca İvanişvili “Kartu Bank”ın hazırki Genel Müdürü Nodar Cavahişvili’yi Merkez Bankası Başkanı görevine atamak istedi. Görüldüğü gibi, Kvirikaşvili İvanişvili’ye yeterince yakın kişidir. Bunları dikkate alarak tahmin etmek olur ki, İvanişvili’nin istifa edeceği takdirde, Temmuz ayında Başbakan Yardımcısı görevini tutmuş Kvirikaşvili onun yerini tutabilir.
Siyaset bilimci Soso Tsintsadze ise düşünüyor ki, adalet adına Başbakan kendi varisini belirlemek için olağanüstü parlamento seçimlerinin yapılmasına çalışmalıdır ki, kazanan partinin önderi yeni Başbakan olsun. Ona göre, İvanişvili bunu yapmaz, çünkü parlamento seçimlerinin yapılacağı takdirde, Nino Burcanadze %100’lük zafer kazanacak.
İvanişvili Sıradaki Den Syaopin?
Saakaşvili’nin ikinci ve son Cumhurbaşkanlığı süreci sona eriyor. Başkan adayı George Margvelaşvili’nin kamuoyu araştırmalarında saygınlığı yüksektir ve İvanişvili desteklediği adayın birinci turda seçileceğine emindir. O, yeni Başkanın görevine başlamasından sonra görevini bırakacağını ve sivil toplumunu güçlendirmek için sivil toplum sektörüne geçeceğini bildirmiştir. 5,5 milyar dolarlık sermayeye sahip olan başbakan ticaretle meşgul olacağını ve sermayesinin %80’ini ülke ekonomisine yatırım yapacağını vurgulamıştır. Hatırlatmak gerekiyor ki, Gürcistan’ın 2012 yılı için devlet bütçesi 4,4 milyar dolar olmuştur.
“Tek Ulusal Hareket” partisinin Gürcistan parlamentosundaki milletvekili Zurab Caparidze’nin fikrine göre İvanişvili siyasi süreçleri perde arkasından yönetmek istiyor. İvanişvili ise Gürcistan’ın Deng Syaoping’ine dönüşeceği iddialarını kabul etmiyor.
B. İvanişvili mevcut Başkan Saakaşvili hükümetinin yarattığı başıboşluğa son vermek ve onun Başbakan gibi yönetimde kalma isteğini önlemek amacıyla siyasete geldiğini kaydetti. Bunu da neredeyse başardı. Bununla birlikte, İvanişvili hakimiyeti korumak ve ülkeyi geliştirmek için somut bir program sunmamış. İvanişvili iktidarda olduğu dönem boyunca ülkede güçlü reformlara ve siyasi istikrara tam ulaşmamış. Rusya ile ilişkilerde de somut ilerleme yoktur.
90’lı yıllarda Rusya’da tüm oligarkların isteği siyaseti sahne arkasından yürütmekti. Fakat Putin tüm oligarkların arzusunu gözünde koydu. Yurtiçi çatışmaları olan ve Rusya ile ilişkilerde gerginlik yaşayan Gürcistan’ı gölgeden yönetmek göründüğü gibi kolay değildir. Bunun için iktidarda olmak gerekiyor. İvanişvili’nin tamamen siyasetten çekilmesi ise onun yarattığı koalisyonun çöküşüne yol açabilir.
Ramil TAGIYEV
Kaynak: Newtimes.az
