Geçen hafta Türkiye’nin Irak Bölgesel Kürt Yönetimi ile imzaladığı petrol anlaşmaları Irak’ta bir numaralı gündem maddesi oldu. Enerji Bakanı Taner Yıldız’ın Bağdat ve Erbil ziyaretleri sonrasında iş, üçlü bir yapının kurulması, hesap sisteminin oluşturulması ve paranın paylaşımına kaldı.
Türkiye ile Irak Bölgesel Kürt Yönetimi (IBKY) arasında Kuzey Irak’taki petrol-doğalgaz sahalarında aramanın yanı sıra boru hatlarının yapımını da kapsayan sözleşmelerde tam mutabakat sağlandı. Yeni hedef Bağdat, Erbil ve Ankara’nın içinde yer alacağı üçlü bir yapının kurulması. Hürriyet geçen hafta Türkiye ile IBKY arasında imzalanan milyarlarca dolar değerindeki enerji anlaşmalarının detaylarını yayınlamıştı. Sözleşmeler kapsamında Turkish Energy Company (TEC) Kuzey Irak’ta altı sahada petrol ve gaz aramaları yapacak; altı sahayla ilgili olarak da Exxon Mobil ile ortaklık yapılacağına dikkat çekilmişti. Enerji Bakanı Taner Yıldız önceki gün gittiği Bağdat’ta Irak’ın enerjiden sorumlu Başbakan Yardımcısı Hüseyin el Şehristani ile bir araya gelerek son gelişmeleri ele aldı.
MUTABAKAT SAĞLANDI
Görüşmenin ardından iki ülke enerji bakanlıklarının yayımladığı ortak deklarasyonda “IBKY’den Türkiye’ye petrolün ticari ihracatı için Irak merkezi hükümetinin de rızasını almayı ve bütün tarafların yararına olacak üçlü bir işbirliği planı başlatmayı arzuluyoruz” denildi. Bağdat’taki temaslarının ardından Erbil’e giden ve 3. Kürdistan-Irak Petrol ve Gaz Konferansı’na katılan Yıldız yaptığı konuşmada, Kuzey Irak ile Türkiye’nin enerji konusunda yaptığı çalışmalarda bir mutabakat sağlandığını söyledi. Irak Bölgesel Kürt Yönetimi Başbakanı Neçirvan Barzani de aynı konferansta, Türkiye ile Kuzey Irak arasındaki enerji anlaşmasının nihai detayları üzerinde uzlaşıldığını teyit etti.
HAVA SAHASI KRİZİ
Son dönemde karşılıklı ziyaretlerle yumuşayan Ankara-Bağdat ilişkileri ise Kuzey Irak ile enerji alanında mutabakat sağlanmasıyla yeniden gerildi. Neçirvan Barzani’nin geçen haftaki ziyaretinde sözleşmelerinin imzalanmasının ardından Bağdat bu konuda duyduğu hoşnutsuzluğu ortaya koymuştu. Bağdat, kendi onayı olmadan Ankara ile Erbil’in petrol ihracatı dahil enerji alanında işbirliği yapılmasına itiraz ediyor. Bu konuda net tavır takınan Irak cumartesi günü Enerji Bakanı Taner Yıldız’ın Erbil ziyaretini engellemek amacıyla Türk özel uçaklarına Irak hava sahasını kapatmıştı. Ancak daha sonra Yıldız’ın önce Bağdat ardından Erbil’e uçmasının önündeki engel kaldırılmıştı. Erbil’de açıklama yapan Yıldız, “Dün Şehristani ile Bağdat’ta bu ilişkileri geliştirmek için üçlü bir mekanizma geliştirme konusunu görüştük… Merkezi Irak hükümetinin de bu konuda rızasının alınması gereğine inanıyoruz” dedi.
Para nasıl paylaşılacak?
Havrami dün yapılan konferansta şu anda Kürdistan’daki en önemli konunun petrolün paylaşılması olduğunu belirterek, petrolün sevkiyatın konusunda bazı sorunların kaldığını, bunları aşmak için de uğraştıklarını kaydetti ve “Ödeme şekli tamamen IKBY’ye bağlı olacaktır” dedi. Petrolün bedeli büyük ihtimalle Halkbank’a yatacak. Dekontlar da her gün Bağdat ve Erbil’e gönderilecek. Anayasa’ya göre Irak’ın petrol gelirlerinin yüzde 83’ünü Bağdat, yüzde 17’sini Kuzey Irak yönetimine aktarılıyor.
Ricciardone: Anlaşmadan Bağdat da mutlu olmalı
ABD’nin Ankara Büyükelçisi Francis Ricciardone, Ankara-Erbil hattında imzalanması konuşulan petrol anlaşması nedeniyle tepki gösteren Bağdat yönetimine, “Tabii ki biz Irak hükümetinin Türkiye ve Kürdistan bölgesel hükümeti arasındaki anlaşmadan mutlu olmasını isteriz” mesajı verdi. Büyükelçi Ricciardone katıldığı Polonya Milli Günü resepsiyonunda gazetecilerin gündeme ilişkin sorularını yanıtladı. Büyükelçi Ricciardone, şu mesajları verdi: “Bende sadece basında çıkan bilgiler var. Bakan Yıldız önceki gün Bağdat ve Erbil’deydi. Bu noktada basından yakından takip ediyoruz”.
Kaynak: Hürriyet
