Ukrayna’da bir süredir devam eden çatışma Cumhurbaşkanı Viktor Yanukoviç’in makamından uzaklaştırılması ile sonuçlandı. Ukrayna Parlamentosu’nun bu konudaki kararı kabul etmesi bu ülkenin yeni bir siyasi döneme girmesine yol açtı. Bunun yanı sıra, Parlamento Cumhurbaşkanı’nın yetkilerinin Meclis Başkanı Aleksander Turçinov’a havale edilmesine karar verdi. Parlamentonun kararına göre, Turçinov 25 Mayıs’ta yapılacak Başkanlık seçimleri sonucunda yeni devlet başkanı belli olana kadar bu görevi geçici olarak yürütecek. Bu kararla Başbakanlık makamı da Turçinov’a havale edildi. Turçinov, yeni hükümet oluşturulana kadar Bakanlar Kurulu çalışmasının koordinasyonunu gerçekleştirecek. Böylece, Ukrayna’da yeni bir siyasi dönem başlıyor.
Bir süre önce Batı ve Rusya ikilemi karşısında sosyal ve siyasi krize sürüklenen bu ülke, şu anda jeopolitik dönüşümün eşiğindedir. Olayların başlangıcında söylediğimiz gibi Ukrayna’da yaşanan süreç, gerçek anlamda, Batı ile Rusya’nın “HEARTLAND” mücadelesinden kaynaklanıyor. Bugün ise süreçlerden galip çıkan taraf Avrasya egemenliği yolunda önemli bir adım katetti dersek, yanılmayız. Kuşkusuz, önemli jeostratejik nokta olan Ukrayna cephesinde yapılan mücadele bununla bitmeyecek. Dolayısıyla, jeopolitik açıdan “HEARTLAND” (dünyanın kalbi – yönetim merkezi) önemi arz eden Avrasya’da konumunu sabit kılmak için dünyayı yöneten güçler, Ukrayna’yı uzun vadeli stratejik ortağa dönüştürmek uğruna gergin mücadelelerini sürdüreceklerdir. Jeostratejik planlarda belirtilen “Ukrayna’ya hakim olan Avrasya’ya hakim olacak, Avrasya’yı yöneten ise dünyayı yönetecek” stratejik prensibi, küresel aktörlerin faaliyet mekanizmasının temel prensibini oluşturmaktadır .
Dolayısıyla, dünya yeni bir jeopolitik durum karşısındadır. Çünkü Ukrayna’da yaşanan malum süreçlerden sonra ülkenin siyasi tarihinde yeni bir sayfa açılmaktadır. Tüm dünyanın büyük hassasiyetle izlediği olaylar gergin mücadele ve tartışmalara neden olmasının yanı sıra, dünyanın yeniden düzenlenmesi sürecinde bu ülkenin yeni siyasi yönelimini de belirleyecektir.
Şimdi çoğu analitik merkezlerin üzerinde ciddi düşündüğü konulardan biri şu ki, bundan sonra Ukrayna’nın perspektif durumu, konumu ve jeopolitik durumu nasıl olacak? Veya resmi Kiev dış siyasi faaliyetinde hangi eğilimleri destekleyecek, esas aldığı ilkeler ve stratejik yaklaşımlar nelerden ibaret olacak?
Kesin sonuç şu ki; Ukrayna bölge ülkeleri ile işbirliğinin genişletilmesi yönünde etkinliğini arttıracak. Hatta yeni işbirliği projeleri gündeme getirilebilir. Ayrıca Kiev, GUAM çerçevesinde etkinliğini artıracak, karşılığında ise BDT’de kendi faaliyetinin durgunluk dönemini başlatacak.
Nurlan QALANDAROV
Siyaset Bilimci
