ALEXANDRIA OCASIO-CORTEZ: DEĞİŞİM CESARET GEREKTİRİR…

upa-admin 23 Temmuz 2019 2.897 Okunma 0

Uzun süredir doktora tezimle haşır neşir olmamdan mütevellit Uluslararası Politika Akademisi’ndeki yazılarıma ve röportajlarıma ara vermek zorunda kalmıştım. Tez yazanlar bilir; bitti dersin bitmez, tamam dersin olmaz. Sen bıraksan, o bırakmaz… Tezinle karşılıklı bir mücadele halindeyken, bir bakmışsın zaman akmış ve aradan yıllar geçmiş. Kimi zaman sancılı, kimi zaman keyifli, ama illaki emek isteyen bir süreç… Varımı yoğumu ortaya koyduktan ve artık elimde bir şey kalmadığından emin olduktan sonra, bu süreci tatlı tatlı bir nihayete kavuşturmaya karar verdim. Sevgili tezimle de sonuç adında bir pakt imzalamak üzere öngörüşmeyi yaptık. Şimdi paktın maddelerini hazırlıyoruz. Yani her şey çok güzel olacak… Ancak bu yazının konusu sevgili tezim değil. Ama gelin görün ki, bütün hayatıma nasıl işlemişse, başka bir konuyu okurken dahi aklımı ondan alamıyorum. Neyse, şimdi bu tez aklını bir kenara koyup size -en az tezim- kadar muhteşem bir kadından bahsedeceğim. Tezimin konusunu anlatmayacağım ama bu kadının hayatından, duruşundan ve düşüncelerinden kesitler aktaracağım. Adı Alexandria Ocasio-Cortez. Ona “Alexandria the Great” diyenler de var (ayrıca kısaca AOC de deniyor) ama ben kısaca Alexandria demeyi tercih ediyorum.

Alexandria, 13 Ekim 1989 tarihinde ABD’nin New York eyaletinin Bronx bölgesinde doğdu. Onun farklılığı işte tam da burada başlıyordu. Şöyle ki, kendisi Porto Rico’lu Katolik bir ailenin çocuğu olarak tüm Hispanik kökenleriyle ABD’de dünyaya gözlerini açmıştı. Asıl farklılığı ise, hem aktivist bir kadın, hem de ilerici bir solcu olarak ABD Kongresi’nin (Temsilciler Meclisi kanadında) bugün en genç (29 yaşında) üyesi olması. Varlıklı bir aileden gelmeyen Alexandria, babasını üniversite öğrencisiyken kaybetmiş. Annesi temizlik işçiliğinden servis şoförlüğüne farklı işlerde çalışırken, kendisi de garsonluk yaparak eğitimini tamamlamış. Boston Üniversitesi’nde eğitim alan Alexandria, Uluslararası İlişkiler ve Ekonomi bölümlerinden mezun. Bu arada üniversite yıllarında Senatör Ted Kennedy’nin ofisinde İspanyolca bilmesinden dolayı özellikle göçmenlik konularıyla ve Hispaniklerin sorunlarıyla ilgilenmek üzere staj yapmış. 2016 yılında Bernie Sanders’in seçim kampanyası için çalışan Alexandria, 2017’de kâr amacı gütmeyen Ulusal Hispanik Enstitüsü’nde (National Hispanic Institute) Eğitim Direktörü olarak görev almış. 2018 yılı ise Alexandria’nın hayatının dönüm noktalarından biri. Tam da bu yıl garsonluk yaparak hayatını kazandığı bir sırada aktif siyasete girmeye karar vermiş. Kendini halktan biri olarak tanımlayan Alexandria, zor hayat şartları altında büyüdüğünü ve halkın acilen çözülmesi gereken sorunlarının bulunduğunu ifade etmekte. Bir de sokaktaki Amerikalıyı, Kongre’de, yine ancak sokaktaki başka bir Amerikalının temsil edebileceğine inanmakta.

Alexandria’nın garsonluk yaptığı sırada çekilen bir fotoğrafı

Alexandria, seçim kampanyalarında hem kapı kapı evleri dolaşmış, hem de interneti aktif olarak kullanmıştı. Oldukça ses getiren seçim kampanyası tanıtım videosunda ise, şu ifadelerde bulunuyordu: “Güçlü ve zengin bir aileye doğmadığımdan, benim gibi kadınların Kongre için yarışmaması beklenir.”

Kampanya videosu

Alexandria’nın seçim kampanyasında kullanılan seçim afişleri dikkat çeken başka bir unsur. Bu afişlerin tasarım bakımından geçmişteki devrimci posterlerden ilham aldığı, özellikle işçi sınıfında sol siyasetin baskın olduğu 1930’ların ve 1940’ların ilerici propaganda afişlerine benzediği söyleniyordu.[1] Zaten Alexandria da kendisini “demokratik sosyalist” olarak tanımlıyordu.

Seçim afişleri

Her ne kadar görsel bakımdan dikkat çeken kampanya malzemeleri kullanılmış ve coşkulu bir kampanya yürütülmüş olsa da, rakibi ile kıyaslanınca Alexandria çok da avantajlı durumda görülmemekte idi. Nitekim ön seçimdeki rakibi Joseph Crowley seçim kampanyası için 3,4 milyon dolar bağış toplarken, Alexandria ancak 194 bin dolar toplayabilmişti. Crowley’e bağışlar genel olarak büyük şirketlerden aktarılırken, Alexandria daha çok bireysel bağışlar almıştı. Seçim sürecinde Amerikan basını da, ekranlarında ve sütunlarında, daha çok Crowley’i göstermekteydi. Crowley’in yaş bakımından (57) daha tecrübeli oluşu, son on dönemde üst üste seçimleri kazanmış olması, ayrıca anketlerde de Crowley’in açık ara birinci gösterilmesi ibrenin Alexandria’dan yana olmadığı algısına yol açmıştı. Ancak seçim günü sonuçlar açıklandığında, Alexandria, kendisinin dahi beklemediği bir oy oranı (% 57) ile rakibini (% 42,5) açık farkla geride bıraktı. Daha sonraki genel seçimlerde Cumhuriyetçi Parti’den rakibi Anthony Pappas’ı da % 78’lik bir oy oranı ile ezici bir farkla geçerek Temsilciler Meclisi’ne girmeyi başardı.

Alexandria’nın seçim zaferi, hem kendi partisinde, hem de Amerikan basınında şok etkisi yarattı. Hiç kimse böyle bir zafere ihtimal vermemekteydi. Onun başarısı, bence, seçimlere katılımın genelde çok düşük olduğu ABD’de, apolitik kişileri siyasete kazandırmasında ve normalde seçimlere katılmayan kişilerin desteğini alarak onları sandığa gitmeye ikna etmesinde gizli. Alexandria, genel olarak gençlerden, kadınlardan, göçmenlerden ve işçi sınıfından destek aldı. Siyasete yaklaşımıyla kendi partisindeki klasik Demokratlardan bile farklı bir duruş sergileyen Alexandria, kendisini “demokratik sosyalist” olarak nitelemekte; ancak bu sosyalist anlayışın Küba, Venezuela ve eski Sovyetler Birliği’nde uygulanan devlet sosyalizmi ve ekonomisiyle alakası olmadığını da dile getirmekte. Bu açıdan, demokratik sosyalist kimliği ile sosyal ve ekonomik politikalar bakımından İngiltere, Norveç, Finlandiya ve İsveç’teki uygulamaları benimsediğini söylüyor. Dolayısıyla, halk odaklı politikalarda modern para teorisinin kullanılmasına karşı değil. Kapitalizmde en önemli şeyin sermayenin yoğunlaşması ve kârın maksimizasyonu olduğunu; bunun da insana, halka ve çevreye rağmen gerçekleştirildiğini, bu nedenle kapitalizmin düzeltilebilecek bir şey olmadığını savunuyor. Kâr etmeyi her şeyin üstünde tutmanın toplumsal sonuçlarına dikkat çekerek, bu modelin şu an sürdürülebilir olmadığını ifade ediyor.[2]

Seçim sürecinde dik duruşu ve “sivri” ya da “fevri” çıkışları ile sürekli gündem olan Alexandria, seçimdeki başarısının hemen ardından bir karalama kampanyası ile karşı karşıya kaldı. Alexandria’ya muhalif olanlar, kendisini utandırmak ve skandal yaratmak için üniversite yıllarında arkadaşlarıyla dans ettiği bir videoyu sosyal medya üzerinden yayınladılar. Bunun üzerine, Twitter sayfasında, Kongre odasının önünde dans ettiği bir görüntüyü paylaşan Alexandria, temsilci kadınların dans edebileceğini yazarak eski bir dans videosunun yayınlanmasının kendisi için sorun teşkil etmeyeceğini gösterdi. Öte yandan, yayınlanan dans videoları Alexandria’nın imajına zarar vermediği gibi, sosyal medya üzerinden yayılarak popülaritesini arttırdı.

Alexandria’nın dans ettiği video

Ancak 29 yaşındaki bu genç kadın siyasetçi, Cumhuriyetçilerden olduğu kadar bazı Demokratlardan da tepki görüyor. Siyasetteki çıkışları fazla sert bulunduğu gibi, genç olması nedeniyle “tecrübesiz” diye eleştiriliyor. ABD’nin Ortadoğu’daki dış politikasını eleştirmesi, iç siyasette çevre sorunlarına değinmesi, sağlık hizmetlerinin ve eğitim ücretlerinin düzenlenmesini talep etmesi ve ABD’deki göçmenlerle ilgili sorunları sürekli olarak dile getirmesi geleneksel siyasetçilerin tepkisini çekerken, tabandan kendisine yönelik desteğin de artmasına neden oluyor. Böylece, kapitalizmin yerleşik olduğu ABD’de, kapitalist uygulamaların olumsuzluklarını yüksek sesle dile getiren demokrat, solcu, özgürlükçü, halkçı, aktivist ve ilerici bir kadın, geleneksel siyasiler için bir tehdit algısı yaratıyor.

ABD Kongresi’nde bir demokratik sosyalist

Alexandria’nın ABD’deki sorunlara yönelik siyasi tavrını şöyle özetlemek mümkün:

Göçmen Politikası: ABD’ye özellikle Orta ve Güney Amerika’dan göç eden göçmenlerin sorunlarına eğilen, göçmen kamplarının durumunu ve özellikle göçmen çocukların yaşamak zorunda kaldıkları olumsuzlukları Kongre’de en çok dile getiren siyasetçilerden biri olan Alexandria, göçmen çocukların tutulduğu kampları toplama kampına benzeterek, bu kampları hem Kongre’de, hem de sosyal medya hesabından sık sık gündeme getirmekte. Bu konuda hükümeti sert bir şekilde eleştirerek Başkan Trump için açık ve net olarak “ırkçı, ırkçıların sesi, kesinlikle ırkçı” diyor.[3] Ayrıca Göçmenlik ve Gümrük Muhafazası’nın (ICE) finanse edilmemesini ve kaldırılmasını desteklediğini her defasında belirtmekte.

Hükümetin mülteci politikasını protesto etmek üzere sınıra gittiği andan bir görüntü

Sağlık Politikası: Sağlık hizmetlerinin bir insan hakkı olduğunu savunan Alexandria, tek ödemeli bir sağlık sistemine geçilmesi gerektiğini vurgulamakta. Tek bir devlet sağlık sigortasının, toplam maliyetleri düşürerek bütün Amerikalıları kapsaması gerektiğinin altını çiziyor. Dolayısıyla, Alexandria’ya göre dünyadaki tüm gelişmiş uluslarda olduğu gibi ABD’de de herkes evrensel sağlık hizmetlerine erişebilmeli.[4]

Eğitim Politikası: Amerikalılar için eğitimin parasız ve nitelikli olmasını savunmakta.

Çevre Politikası: Amerika’nın 10 yıl içinde petrol, gaz ve kömüre olan bağımlığını azaltmak için büyük adımlar atması gerektiğini belirten Alexandria, karbon nötr gibi bir ekonomiyi geliştirmeyi hedeflediğini “Green New Deal” yani Yeni Yeşil Anlaşma ile ilan etti.[5] Yeni Yeşil Anlaşma kapsamındaki ilkeler ise, ABD’nin % 100 yenilenebilir enerji ile çalışan bir sisteme kavuşması ve 10 yıl içinde fosil yakıtların kullanımını sonlandırması. Alexandria, bunu mümkün kılmak için gerekli mali desteğin ise yıllık geliri belirli bir sınırın üzerinde olanlara % 70 vergi uygulanarak sağlanabileceğini ileri sürüyor.

LGBT hakları Politikası: Alexandria, LGBT haklarını ve LGBT bireylerinin eşitliğini açıkça savunmakta. Nitekim LGBT haklarının sivil yurttaşlık hakları kapsamında bulunduğunu belirtmiştir.