İlk turu Mart ayında yapılan, ancak Covid-19 (koronavirüs) pandemisi sebebiyle ikinci turu yaklaşık 3 ay süreyle ertelenen 2020 Fransa belediye seçimleri geçtiğimiz gün tamamlandı. Sonuçlar, genel olarak Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un partisi La République en Marche (LREM) yani Cumhuriyet Yürüyüşü partisinin yenilgisi olarak yorumlanıyor. Yeşiller hareketinin zaferi olarak görülen bu seçimlerde, Fransa Yeşiller Partisi (EELV-Europe Écologie Les Verts), Lyon, Bordeaux, Strasbourg, Poitiers, Besançon ve Marsilya’da seçimi kazandı. Başkent Paris’te ise, Sosyalist Parti (PS) adayı Anne Hidalgo, Yeşiller ile ortak liste çıkararak tekrar Belediye Başkanı seçildi. Ortada bir sol ittifak var ve bu ittifakın yükselişi ön planda. Macron’un ilk Başbakan’ı Edouard Phlippe Le Havre’ı seçimlere bağımsız girerek kazanırken, Le Pen’in ve aşırı sağcı partisi RN’nin (Rassemblement National/Ulusal Birleşme) adayı Louis Aliot da Perpignan’ı kazanmış durumda.
2020 Fransa Belediye seçimlerine dair bir harita
Bir diğer çarpıcı bilgi ise, seçime katılım oranının sadece yüzde 40’lar civarında kalmış olması. Bu, 5. Cumhuriyet’in en düşük katılım oranı olarak tarihe geçti. 2014’teki belediye seçimlerinde ise katılım oranı 60’larda idi. Bu düşük seviyedeki katılımın sebebini pandemiye bağlayanlar var. Elbette, hastalık riskinin yüksek olduğu bir dönemde bunu kabul etmek makul gözüküyor. Ancak son günlerde Fransızların tekrar sokaklara çıkmaya başladığı ve normalleşmeyi sağladığı gibi bir gerçek de karşımızda duruyor. İster pandemi olsun, ister yönetime tepki olsun, düşük katılım oranı bize bir şeyler anlatıyor. Belediye seçimlerinin evsafı başka; ancak, bu seçimler 2022 Cumhurbaşkanlığı seçimleri için de belli başlı bazı mesajlar veriyor. Özellikle ekonomik sorunlarla boğuşan Cumhurbaşkanı Macron’un önünde bir 2 yıllık süre daha var ve popülaritesinin istediği seviyelerde olmadığı bir gerçek. Bu süreçte yeni bir Başbakan (Jean Castex) ve kabine atayan Macron, önümüzdeki dönemde ekolojik çözümlere eğileceğinden bahsetmişti. Bu çözüm önerisi, genç Cumhurbaşkanı’nın Yeşiller Partisi’nin bu seçimde elde ettiği önemli zaferden aldığı dersle de açıklanabilir. Edouard Philippe’in Le Havre Belediye Başkanı seçilmesi sonrasında, kendisinin Başbakan olarak kalması ve belediyeyi bir vekil araçlığıyla yönetmesi seçeneği de mevcuttu. Ancak Macron, pek bilinmeyen bir siyasi olan Jean Castex’i seçti. Kendisi İspanya sınırındaki bir Belediyenin Başkanlığını yürütüyor ve son zamanlarda koronavirüs salgını sırasındaki kısıtlamaların gevşetilmesini koordine ediyordu.
Fransa’nın yeni Başbakanı Jean Castex
Yeşiller Partisi (EELV) Sözcüsü Eva Sas ise, bahsi geçen zaferi “Yeşil Dalga” olarak nitelendiriyor. Yeşiller, büyükşehir olarak daha önce sadece Grenoble’u yönetiyordu. Şimdi ise, hemen hemen hepsini yönetmeye hak kazandılar. Aşırı sağcı Ulusal Birleşme ise ilke defa nüfusu 100.000’i aşan bir şehri yönetecek. Avrupa Parlamentosu milletvekillerinden Yannick Jadot ise Yeşillerin bu kazanımını, Fransa halkının Macron hükümetine verdiği tepkiyle açıklıyor. Ancak, bu tepkiyi ekolojik merkezle açıklayan Jadot, Macron’un ekolojik başarısızlığından dem vuruyor.
Paris seçim sonuçları
Bir başka konu ise, Türk kökenli siyasetçi Metin Yavuz’un Paris’in banliyölerinden birinde Belediye Başkanı seçilmesi. Yavuz, böylelikle Valenton’daki yaklaşık 100 senelik Komünist Parti geleneğine son vermiş oldu. Ayrıca, Avrupa Parlamentosu üyesi Agnes Melek Evren, Paris’in 15. bölgesinde belediye başkanlığı ipini göğüsledi.
Metin Yavuz ve Agnes Melek Evren
Sonuç olarak, bu seçimle birlikte Avrupa’da ve Fransa’da aşırı sağcı yükselişine karşı alternatif oluşturacak yeni bir sol eğilim ortaya çıkmış olabilir. Fransa’daki “Yeşil Dalga” nereye varabilir, ya da 2 sene sonraki genel seçimlerde ne yaparlar birlikte izleyeceğiz. Ancak, bazı uzmanlar, Yeşillerin Almanya’da önümüzdeki dönem birinci parti olacağından bahsediyor. Aşırı sağ hariç bir alternatifin olması da demokrasi açısından önemli ve faydalı.
Basri Alp AKINCI
KAYNAKLAR
- https://www.aa.com.tr/tr/dunya/fransada-macronun-partisi-yerel-secimlerde-agir-yenilgi-aldi/1893043
- https://www.dw.com/tr/fransan%C4%B1n-yeni-ba%C5%9Fbakan%C4%B1-jean-castex-oldu/a-54037460
- https://www.dw.com/tr/macrona-sand%C4%B1kta-ye%C5%9Fil-dalga-darbesi/a-53977238
- https://tr.euronews.com/2020/06/29/fransa-secimleri-cevrecilerin-yesil-dalgas-ve-macron-un-hezimeti
- https://tr.euronews.com/2020/06/29/fransa-da-belediye-baskan-secilen-turk-komunist-parti-nin-bolgedeki-100-y-ll-k-saltanat-n
- https://www.sozcu.com.tr/2020/dunya/fransadaki-yerel-secimlerde-macron-umdugunu-bulamadi-5900028/
