Giriş
Dünya siyasetinin yükselen aktörü olan Çin Halk Cumhuriyeti (kısaca Çin), 21. yüzyıl siyasetine damga vuracak ülkelerden olacaktır. Bu nedenle, Çin’i sevmek veya sevmemenin ötesinde, bu ülkeyi yakından takip etmek ve anlamak gerekmektedir. Bu bağlamda, Çin Halk Cumhuriyeti’nin kudretli Devlet Başkanı Şi Cinping’in 2023 yılına girerken yaptığı konuşmada öne çıkardığı bazı konuları bu yazıda sizinle paylaşmak istiyorum. Konuşmanın İngilizce çevirisine Çin Halk Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı internet sitesinden de ulaşabilirsiniz.
Şi Cinping’in Konuşmasının Özeti
Konuşmasına, 2022 yılında Çin Komünist Partisi’nin (ÇKP) 20. Ulusal Kongresi’nin başarıyla gerçekleştirildiğini hatırlatarak başlayan Cinping, öncelikle, kongre kapsamında Çin’in modern bir sosyalist ülkeye dönüştürülmesi ve Çin ulusunun yenilenmesi konusunda hevesli bir yol haritasının hazırlandığını belirtmiştir. Çin ekonomisinin dünyanın en büyük ikinci ekonomisi olarak gelişmeye devam ettiğini belirten Şi, geçtiğimiz yıl içerisinde Çin’in gıda tedariki, fakirlikle mücadele ve kırsal alanın canlandırılması konusunda kayda değer başarılar elde ettiğini belirterek, vergi kısıtlamalarıyla halkın yaşam standartlarını geliştirmeye çalıştıklarını belirtmiştir.
Ülkesi Çin’in COVID-19 (koronavirüs) pandemisi sürecinde insan hayatını önceleyen bir yaklaşım geliştirdiğini belirten Çin Devlet Başkanı, bilimin yol göstericiliğinde insanların hayatları ve sağlıklarını garanti altına almak için çalıştıklarını söylemiştir. Bu süreçte halkın ve özellikle de sağlık sektörü çalışanlarının hayatlarını riske atarak fedakarca görev yaptıklarını belirten Şi, pandemiyle alakalı zorlukların henüz tamamen geçmediğini, ancak azimle mücadelelerine devam ederek zafere ulaşacaklarını kaydetti.
2022 yılı içerisinde eski Devlet Başkanı Jiang Zemin’in vefat ettiğini de hatırlatan Cinping, onu saygıyla andıktan sonra, modern Çin’in rüyaların gerçek haline geldiği bir ülke olduğunu ifade etti. Pekin’de düzenlenen 2022 Kış Olimpiyatları’nın büyük bir başarıyla gerçekleştirildiğini anımsatan Şi, bu süreçte Çinli sporcuların başarılarına değindi. Çin uzay programına da değinen Cinping, Çin uzay üssünün tamamen tamamlandığını söyleyerek, Çin Halk Kurtuluş Ordusu’nun kuruluşunun 95. yıldönümünde güçlü bir orduları olduğunu da sözlerine ekledi. Liaoning ve Şandong’dan sonra Çin’in üçüncü uçak gemisi olan Fujian’ın geçtiğimiz yıl içerisinde suya indirildiğini de söyleyen Çin Devlet Başkanı, ülkesinin ilk yerli üretim geniş yolcu uçağı C919’un ilk teslimatının yapıldığını da belirtti ve bunların Çin halkının emekleriyle başarıldığını açıkladı.
2022 yılında Hainan Serbest Ticaret Limanı ve farklı serbest ticaret bölgelerinde ticaretin zirve yaptığını kaydeden Şi, inovasyon ve keşiflerle ülkesinin hızla geliştiğini ve modernleştiğini iddia etti. Çin ekonomisinin dayanıklı ve güçlü olduğunu kaydeden Cinping, daha sonra daha siyasi meselelere geçti ve öncelikle geçtiğimiz yıl ziyaret ettiği Hong Kong’da düzenin sağlandığını belirterek, Hong Kong ve Makao’nun “tek devlet, iki sistem” yapısı içerisinde uzun vadeli bir refah ve istikrara kavuşacaklarının altını çizdi.
Halkının ulusal bilincini korumayı başardığını ifade eden Şi Cinping, 2022 yılı içerisinde yaşanan üzücü olaylara ve felaketlere değindikten sonra, ülkesinin tarihin akışında doğru yerde durduğunu belirterek, Çin’in dünya ile entegre ve uygarlığa katkılar sunan bir medeniyet olduğunu söyledi. Bu bağlamda, Cinping, Çin’in tüm insanlık için barış ve gelişim istediğini de belirtti.
Ülkesinin mucizeleri çok çalışarak gerçekleştireceğini iddia eden Şi Cinping, dinleyicilere Çinli şair Su Shi’nin şu dizeleri hatırlattı: “En zor görevi üstlen ve en uzağı hedefle“. Bunun en büyük zorlukları yenerek, en iddialı hedefleri gerçekleştirmek demek olduğunu kaydeden Şi, ülkesi Çin’in gücünü birlikten aldığını da sözlerine ekledi. 1,4 milyar Çinlinin tek yürek ve tek amaç doğrultusunda birlikte çalışması durumunda tüm zorlukları aşabileceklerini kaydeden Cinping, Tayvan konusunda ise Tayvan Boğazı’nın iki yakasındaki insanların aynı ailenin üyeleri olduğunu vurguladı. Bu manada, Çin Devlet Başkanı, Tayvan’la birleşme arzusunu tekrarladı.
Çinli gençlere de seslenen Şi Cinping, gençlerin Çin’in geleceği açısından çok önemli olduğunu vurgulayarak, onları öne çıkmaları ve sorumlu davranmaları konusunda yüreklendiren ifadeler kullandı. Gençlerin umut ve zindelik kaynağı olduğunu söyleyen Şi, onları daima ülkelerini düşünerek hareket etmeleri konusunda teşvik etti ve tüm dünya halklarına barış ve mutluluk dileyerek konuşmasına son verdi.
Sonuç
Çin Devlet Başkanı Şi Cinping’in yeni yıl konuşması, her ne kadar çok özel siyasi mesajlar içermese de, devletçi-otoriter bir sistem içerisinde halkla ilişkiler konusunda başarılı bir performans olarak incelenebilir. Bunun yanı sıra, Şi Cinping’in artık Tayvan Sorunu’na her konuşmasında değinmeye başlaması, bu konuda Pekin’in artan hevesi ve taşan sabrını işaret ediyor olabilir. Zira daha önce özetlediğim 2022 tarihli ABD Savunma Bakanlığı-Pentagon’un Çin Halk Kurtuluş Ordusu raporunda da belirtildiği üzere, Pekin’in bu konuda farklı stratejiler (abluka, ekonomik yaptırımlar, istila vs.) giderek daha yoğun olarak çalışmaya başladığı biliniyor. Bu anlamda, Şi Cinping’in artık ülkedeki tek patron olarak halka bir başarı hikâyesi olarak Tayvan’la birleşmeyi gerçekleştirmek istediği bir sır değil.
Doç. Dr. Ozan ÖRMECİ
