IMDB.COM’A GÖRE EN BEĞENİLEN SİYASİ FİLMLER

upa-admin 11 Ocak 2025 71 Okunma 0

Giriş

Hayatın her alanını kapsayan siyaset, doğal olarak 7. Sanat olarak bilinen sinemada da etkisini göstermekte ve siyasi içerikli birçok sinema yapıtı üretilmektedir. Bu bağlamda, sinema sanatının doğup geliştiği 20. yüzyılın başlarından günümüze kadar birçok siyasi içerikli ve Siyaset Bilimi branşının da konusu olabilecek değerli görsel yapımlar üretilmiştir. Bu yazıda, Imdb.com’un izleyici oylamalarına dayalı olarak oluşan listesi[1] doğrultusunda, izleyiciler tarafından en beğenilen siyasi filmler konuları bağlamında değerlendirilecektir.

İlk 20 Film

Imdb.com listesinin başında, 2010 tarihli ve dört Oscar ödüllü “The King’s Speech” (Zoraki Kral) filmi[2] yer almaktadır. ABD-Birleşik Krallık ortak yapımı olan filmin yönetmeni Tom Hooper, önemli oyuncuları ise Colin Firth, Geoffrey Rush ve Helena Bonham Carter’dır. Tesadüf değildir ki, filmin konusu, her daim siyasetin önemli bir konusu olan Birleşik Krallık (İngiltere) siyasi yapısı ve bu yapının halen önemli bir bileşeni olan İngiliz Kraliyet ailesidir. Tamamen gerçek olaylara dayanan film, babası Kral V. George’un ölümünün ardından, ilerleyen aylarda VI. George olarak tahta çıkacak olan Frederick Arthur George’un (Colin Firth), ağabeyi Kral VIII. Edward’ın Amerikalı Wallis Simpson ile evlenebilmek için 11 aylık Krallığı sonrasında tahttan feragat etmesi sonrasında yaşadığı kişisel zorluklara odaklanmaktadır. Zira İkinci Dünya Savaşı’nın başlamasından yalnızca üç yıl önce tahta oturan yeni Kral’ın önemli bir engeli vardır; VI. George, halka hitap edebilmek için, çocukluğundan beri başına dert olan kekemeliğini yenmek zorundadır. Yeni Kral’ın bu sorunu aşması ve onu Kraliyet makamına hazırlamak için harekete geçen İngiliz Devleti, Avustralya’dan ünlü bir konuşma terapisti olan Lionel Logue’u (Geoffrey Rush) Londra’ya getirir. Bu sayede, Kraliçe II. Elizabeth’in babası da olan Kral, ülkesinin en zorlu günlerinde halka iyi hitap edebilmek için kekemelik sorununu aşmak için azimle çalışmaya başlar.

Listenin ikinci sırasında 2012 tarihli ve üç Oscar ödüllü “Argo” (Operasyon: Argo) filmi[3] yer almaktadır. Ünlü aktör Ben Affleck’in yönetmen ve başrol oyuncusu olarak sivrildiği film, yine tamamen gerçek olaylara dayanmakta olup, yakın tarihin önemli siyasal hadiselerinden olan 1979 İran İslam Devrimi’ni konu almaktadır. Öyle ki, Şah Rıza Pehlevi’nin devrildiği İran Devrimi’nin en hararetli günlerinde, Şii radikal devrimciler başkent Tahran’daki Amerikan Büyükelçiliği binasına girip 52 Amerikalı’yı rehin alırlar. O hengamede kaçmayı başaran 6 Amerikan vatandaşı ise Kanada Büyüklçiliği’ne sığınır ve orada kurtarılmayı beklemeye başlarlar. Her an yakalanma ve öldürülme tehlikesiyle karşı karşıya olan Amerikalı rehineler, nihayetinde acar CIA uzmanı Tony Mendez’in (Ben Affleck) Amerikan vatandaşlarını kurtarmak amacıyla kurguladığı bir film çekim operasyonu ile kurtarılacaklardır.

Listenin üçüncü sırasında 2013 tarihli ve tam beş dalda Oscar adayı olmuş “The Wolf of Wall Street” (Para Avcısı) filmi[4] bulunmaktadır. Yine gerçek olaylardan uyarlanan filmin yönetmeni ünlü rejisör Martin Scorsese, başrol oyuncuları ise Leonardo di Caprio, Jonah Hill ve Margot Robbie’dir. Filmde, Jordan Belfort ismindeki (Leonardo di Caprio) adlı hırslı ve genç bir Amerikalı borsacının, 1990’larda, ABD’nin tek süper güç olarak kaldığı ve Wall Street borsasının görkemli günlerini yaşadığı dönemde yalnızca borsadaki hisse senetlerini al-sat yaparak çok zengin ve görkemli bir hayata sahip olabilmesi resmedilmektedir.

Dördüncü sırada yer alan 2024 yapımı “The Apprentice” (Çırak) filmi[5], 45. ve 47. ABD Başkanı Donald Trump’ın gençlik günlerine odaklanmaktadır. Ali Abbasi tarafından yönetilen filmde Trump’ı Sebastian Stan canlandırmaktadır. Genç Trump’ın 1970’ler ve 1980’lerde New York’ta yaşayan gayrimenkul zengini bir iş insanı olarak kariyerinin incelendiği film, güncel önemi sebebiyle de dikkat çeken çok yeni bir yapımdır.

Beşinci sırada yer alan 1999 tarihli ve bir dalda Oscar adayı olmuş Alexander Payne filmi “Election” (Seçimler)[6], Matthew Broderick ve Reese Witherspoon’un başrolde oldukları ve bir okulda yaşanan seçim süreci özelinde siyasetin doğasına dair önemli tespitler içeren ilginç ve özgün bir yapıttır.

Listede altıncı olan 1995 tarihli ve bir dalda Oscar adayı Rob Reiner filmi “American President” (Amerikan Başkanı)[7], Michael Douglas, Annette Bening, Martin Sheen ve Michael J. Fox gibi ünlü oyuncu kadrosuyla dikkat çeken ve film için yaratılan kurgusal bir ABD Başkanı olan Andrew Shepherd’ın (Michael Douglas), çevre araştırmaları yapan lobici bir kadına (Annette Bening) aşık olmasının ABD siyasal sistemi ve seçim öncesinde parti siyasetinde yarattığı sorunlara dikkat çekerken, arka planda siyasi sisteme dair önemli bilgiler de sunmaktadır. Bu bağlamda, filmin, o yıllarda gündeme gelen Bill Clinton-Monica Lewinsky aşk skandalı nedeniyle de büyük ilgi gördüğü düşünülebilir.

Listede yedincilik elde eden 1993 tarihli ve bir dalda Oscar adayı olmuş Ivan Reitman filmi “Dave” (Bir Günlük Başkan)[8], Kevin Kline, Sigourney Weaver ve Frank Langella’dan oluşan güçlü oyuncu kadrosu ve yine Beyaz Saray ve ABD Başkanı’nın hayatını resmetmesiyle ilgi toplamış ve hafızalarda yer edinmiş bir filmdir. Filmde, Başkan’ın dublörü olarak Gizli Servis tarafından tutulan Dave’in (Kevin Kline) Başkan’ın yerini doldurma çabası sürecinde yaşadığı zorluklar esprili bir şekilde yansıtılmaktadır.

Listede sekizinci sırada yer alan 2000 yapımı “Thirteen Days” (Yakın Tehlike)[9], Roger Donaldson’ın yönettiği ve yine gerçek olaylardan uyarlanan bir yakın tarih filmidir. Filmde, dünyayı ABD ile SSCB arasında yaşanabilecek bir nükleer savaşın eşiğine getiren 1962 tarihli Küba Füze Krizi döneminde Amerikan yönetiminin yaşadığı zorluklar ve süreçler anlatılmaktadır. Başrolde Başkan John F. Kennedy rolünde Bruce Greenwood oynarken, ünlü aktör Kevin Costner da bu süreçte Başkan’ın karar alma sürecine etki eden Başkan Sekreteri Kenny O’Donnell rolündedir.

En iyi siyasi filmler Imdb.com listesinde dokuzuncu sırada yer alan 1994 tarihli Hugh Wilson filmi “Guarding Tess” (Gönülsüz Koruma)[10], Shirley MacLaine ve Nicolas Cage’in başrollerini paylaştıkları pek bilinmeyen bir yapımdır. Filmdeki kurgusal senaryoya göre, Doug Chesnic (Nicolas Cage), geleceği parlak genç bir Amerikan Gizli Servis ajanıdır. Yeni görevi ise, eski ABD Başkanlarından birinin dul eşini korumaktır. Ancak ilk bakışta Chesnic için rahat ve kolay gibi görünen bu görev, kaprisli ve detaycı dul eski first-lady Tess Carlisle’la (Shirley MacLaine) tanışınca, dünyanın en zorlu işlerinden birine dönüşür.

Listenin onuncu basamağında, üç dalda Oscar adayı olmuş 1993 tarihli Wolfgang Petersen filmi “In the Line of Fire” (Ateş Hattında)[11] yer almaktadır. Kurgusal bir hikâyeye dayanan filmde, Gizli Servis mensubu Frank Horrigan (Clint Eastwood), geçmişte Başkan John F. Kennedy’yi suikastten korumada başarısız olmuş kıdemli bir ajandır. 30 yıl sonra bir katil dönemin Başkanı’nı öldürmek ve Horrigan’ı da beraberinde götürmekle tehdit edince, Horrigan için kendini affettirme şansı da doğar. Psikopat katil (John Malkovich), ajan Horrigan ile telefonda alay ederek, önüne serdiği ipuçlarıyla oynayarak, onu hayatta kalabileceği gerilimi yüksek bir zeka savaşının içine çeker…

On birinci basamakta kendisine yer edinen 1998 tarihli “Primary Colors” (Kirli Yarış)[12], Mike Nichols tarafından yönetilen bir diğer Beyaz Saray-ABD Başkanı kurgusal gösterimidir. İki dalda Oscar adayı olan filmde, ünlü aktör John Travolta’nın canlandırdığı Demokrat siyasetçi Jack Stanton, kendisini Başkanlık yarışının içinde bulunca karısı Susan Stanton (Emma Thompson) ile sorunlar yaşamaya başlar.

On ikinci sırada kendisine yer bulan iki Oscar ödüllü 2012 tarihli Steven Spielberg filmi “Lincoln”[13], ABD’yi iç savaş sürecinde adeta yeniden kuran Abraham Lincoln’ün (Daniel Day-Lewis) köleliği kaldırmak için verdiği büyük siyasi mücadeleyi konu edinmektedir. Yakın tarihli film, Amerikan tarihi kadar kölelikle mücadele bağlamında diğer ülkelere de örnek teşkil ettiği için büyük ilgi görmüş ve özellikle usta aktör Day-Lewis’in müthiş performanslarının bir yenisini göstermesine vesile olmuştur.

Imdb.com üyelerinin oylarıyla en iyi on üçüncü siyasi film olarak seçtikleri 2010 tarihli Robert Redford filmi “The Conspirator” (Suikast)[14], Başkan Abraham Lincoln suikastında suçlanan tek kadın komplocu ve ABD federal hükümeti tarafından idam edilen ilk kadın olan Mary Surratt’ın (Robin Wright) hikâyesini anlatmaktadır. Oscarlı usta oyuncu ve yönetmen Robert Redford’un yönetmenliğinde kotarılan yapımın diğer önemli ismi ise genç aktör James McAvoy’dur.

On dördüncü sırada yer alan 2013 tarihli yapım “The Butler” (Başkanların Hizmetkârı)[15], Lee Daniels tarafından yönetilen gerçek bir öyküye dayanmakta ve Beyaz Saray’daki kahya olarak görev süresi boyunca 8 Başkan değiştiren ve ABD’deki önemli insan hakları hareketlerine, Başkanlara yönelik suikastlere, Vietnem Savaşı’na ve daha pek çok önemli olaya tanıklık eden Cecil Gaines’in (Forest Whitaker) yaşamına odaklanmaktadır. Bu bağlamda elbette Amerikan siyasal sistemi ve ABD dış politikası gibi izleyicilerin merak ettikleri hususlar da arka planda işlenmektedir.

1972 tarihli ve listede on beşinci sırada kendisine yer bulan Michael Ritchie filmi “The Candidate” (Aday)[16], ünlü aktör Robert Redford’un bütün karizmasıyla seçimi kazanması zor bir tür “underdog” Senatör adayı olarak bakılan genç bir siyasetçiyi canlandırdığı hoş bir filmdir. Bir Oscar ödülü de kazanan film, Amerikan siyasetinin önemli unsuru olan seçim, halkla ilişkiler ve kampanya yönetimi gibi süreçlere değinmektedir.

On altıncı basamakta bulunan 2000 tarihli “The Contender” (Zirve Mücadelesi)[17], iki dalda Oscar adaylığı kazanmış Rod Lurie imzalı bir siyasal gerilim filmidir. Jeff Bridges, Joan Allen ve Gary Oldman’lı müthiş kadrosuyla dikkat çeken film, Başkan Yardımcısı’nın vefatı üzerine bir anda bu konuma yükselen bir kadın Senatör olan Laine Hanson’ın (Joan Allen) yaşadığı zorluklara odaklanan ilginç bir Amerikan siyaseti yansımasıdır.

Listede on yedinci sırada yer alan “The Ides of March” (Zirveye Giden Yol)[18], 2011 tarihli ve Oscar adaylığı kazanmış ilginç ve sürükleyici bir siyasal yapımdır. Ünlü aktör George Clooney’nin yönetmen ve başrol oyuncusu olduğu filmde, Başkan Mike Morris’in (George Clooney) kampanya basın sözcüsü olan Stephen Myers’ın (Ryan Gosling) Morris’e sadık biçimde var gücüyle çalışırken birden politik bir skandalın içene doğru çekildiğini fark etmesi ve bu fırsatı kullanarak kendisinin ön plana çıkması resmedilmektedir. Amerikan siyasetinin yırtıcı ve skandallara dayalı yapısının yansıtıldığı filmde Paul Giamatti, Philip Seymour Hoffman, Marisa Tomei, Jeffrey Wright ve Evan Rachel Wood gibi önemli yıldızlar rol almaktadır.

On sekizinci sırada, 1976 tarihli ünlü bir yapıt olan “All The President’s Men” (Başkanın Bütün Adamları)[19] filmi bulunmakttadır. Dört dalda Oscar ödülü kazanan filmin yönetmeni Alan J. Pakula, başrol oyuncuları ise Robert Redford ve Dustin Hoffman’dır. Film, tamamen gerçek olaylara dayanmakta ve Watergate Skandalı olarak bilinen ve ABD eski Başkanı Richard Nixon’ı istifaya zorlayan siyasi krizi resmetmektedir. Carl Bernstein ve Bob Woodward adlı iki Washington Post gazetecisinin (Robert Redford ve Dustin Hoffman) Başkan’ın siyasi muhaliflerini gizlice dinlettiğinin açığa çıkmasıyla başlayan krizi tamamen siyasi gerçekler temelinde anlatan film, Amerikan demokrasisinin bu önemli dönüm noktalarından birisini resmeden çok başarılı bir filmdir.

On dokuzuncu en beğenilen siyasi film statüsündeki 1975 tarihli Sydney Pollack filmi “Three Days of Condor” (Akbabanın Üç Günü)[20], bu türün favori oyuncusu Robert Redford’u Faye Dunaway ve Max von Sydow’la bir araya getiren Oscar adayı olmuş bir diğer unutulmaz yapımdır. Kurgusal filmde, CIA ajanı Joseph Turner (Robert Redford), ’Condor’ kod adıyla istihbarat ve bilgi edinme amacıyla basılmış her türlü materyali okumakla görevlendirilmiştir. Ancak zaman içerisinde sevgilisi de dahil olmak üzere çevresindeki çalışma arkadaşları tek tek öldürülür. Condor da bu şüpheli ölümlerin sırrını araştırırken CIA ile ilgili saklı gerçeklerin de peşine düşer…

Listede ilk yirmide yer alan son film olan 2017 tarihli “Darkest Hour” (En Karanlık Saat)[21], iki Oscar ödüllü ve Joe Wright tarafından yönetilmiş başarılı bir siyasi tarih filmidir. Ünlü aktör Gary Oldman’ın unutulmaz İngiliz Başbakan Winston Churchill’in İkinci Dünya Savaşı döneminde yaşadığı zorlukları canlandırdığı film, listeye üst sıralarda girebilmiş ABD-dışı ve İngiltere eksenli bir film olarak dikkat çekmektedir.

Sonuç

Sonuç olarak, Imdb.com verileri temelinde oluşan ilk 20 listesi değerlendirildiğinde; sitenin ABD merkezli olmasının da etkisiyle en beğenilen siyasi filmlerin daha çok ABD ve kısmen de İngiltere (Birleşik Krallık) eksenli olduğu, üst sıralardaki filmlerin neredeyse tamamının Hollywood yapımı olduğu, Avrupa sinemasının başarılı örneklerinin –İngiltere haricinde- üst sıralara yükselemediği, sinemaseverlerin özellikle ABD Başkanlarının özel hayatları, karar alma süreçleri ve siyasi krizler gibi konuları izlemeyi sevdikleri, bilhassa 1970’lerde komplo ve istihbarat temalı filmlerin çok tutulduğu, ünlü aktör Robert Redford’un türün has oyuncusu olduğu ve ABD siyasal tarihinde icraatları veya skandallarıyla iz bırakan ABD Başkanlarının (Lincon, Nixon, Clinton, Trump vs.) Hollywood’da tutulduğu gibi temel bazı tespitler yapılabilir.

Prof. Dr. Ozan ÖRMECİ

DİPNOTLAR

[1] Bakınız; https://www.imdb.com/list/ls096665760/.

[2] https://www.imdb.com/title/tt1504320/.

[3] https://www.imdb.com/title/tt1024648/.

[4] https://www.imdb.com/title/tt0993846/.

[5] https://www.imdb.com/title/tt8368368/.

[6] https://www.imdb.com/title/tt0126886/.

[7] https://www.imdb.com/title/tt0112346/.

[8] https://www.imdb.com/title/tt0106673/.

[9] https://www.imdb.com/title/tt0146309/.

[10] https://www.imdb.com/title/tt0109951/.