Giriş
Günümüzün Türkiye merkezli bilişim ekosistemi, kritik altyapılar ve finansal hizmetler açısından siber güvenliğin öncelikli bir stratejik alan haline gelmesini sağlamıştır. Bu bağlamda, kapsayıcı istihdam politikaları ve bilişsel çeşitlilik yönetimi yalnızca etik bir gereklilik değil, aynı zamanda güvenlik performansını ve operasyonel dayanıklılığı arttıran kurumsal bir yatırım olarak konumlanmaktadır. Otizm spektrum bozukluğu (OSB) olan bireyler, yazılım ve siber güvenlik alanlarında potansiyel olarak önemli katkılar sunan bilişsel çeşitliliğin somut örneklerindendir. Bu yazı, Türkiye özelinde OSB’li bireylerin güvenlik odaklı görevlerdeki rolünü teorik çerçeveyle destekleyerek ve uygulanabilir stratejiler önererek ele almaktadır.
Birincil Tartışma Ekseni: Güçlü Yönler ve Teknik Potansiyel
OSB’li bireylerin güvenlik odaklı yazılım alanlarında öne çıkan becerileri şu niteliklerle ilişkilendirilir:
– Detay odaklılık ve hata ayıklama: Regresyon testleri, güvenlik taramaları ve olay inceleme süreçlerinde kusursuz dikkat gerekliliği nedeniyle yüksek verimlilik sağlayabilir.
– Sistematik düşünme ve modelleme: Tehdit modelleme, güvenlik mimarisi tasarımı ve ağ güvenliği gibi alanlarda disiplinli analiz yetkinliği üretkenlik sağlar.
– Dokümantasyon ve süreç tutarlılığı: Olay günlüğü, politika/prosedür belgelerinin sürdürülmesi ve adli bilişim kayıtlarının raporlanması gibi görevlerde tutarlılık ve izlenebilirlik artar.
– Teşhis ve güvenlik farkındalığı: Kurumsal güvenlik kültürü oluşturmada eğitim matrisleri ve iç denetimler açısından katkı sağlar.
Teorik çerçeveye göre bu güçlü yönler, güvenlik süreçlerinin kalite güvencesi, uyum ve operasyonel dayanıklılık açısından anlamlı değer üretir. Türkiye’deki SOC (Security Operations Center) ekipleri, güvenlik testi ve olay müdahalesi süreçlerinde bu tür bilişsel çeşitlilikten faydalanabilirler.
Türkiye Bağlamında Uygulama Alanları ve Zorluklar
– Uygunluk ve etik çerçeve: KVKK ve Türkiye’deki veri güvenliği mevzuatı, güvenlik süreçlerinde yüksek düzeyde bilgi güvenliği ve veri koruması gerekliliğini zorunlu kılar. OSB’li bireylerin çalışma ortamında veri gizliliği ve güvenlik politikalarına uyum kritik öneme sahiptir.
– Eğitim ve yetkinlik geliştirme: Temel güvenlik kavramları (risk değerlendirme, güvenlik testleri, olay müdahalesi) ile OSB’li bireyler için uyarlanmış öğretim materyalleri geliştirmek gerekir.
– İşe alım ve performans değerlendirme: Yetenek odaklı, proje tabanlı değerlendirme mekanizmaları, geleneksel mülakat temelli süreçlerden daha kapsayıcı sonuçlar üretir.
– İşyeri tasarımı ve iletişim: Sessiz çalışma alanları, net yazılı iletişim ve yapılandırılmış görevler, takım içi etkileşimi destekler.
Pratik Adımlar ve Öneriler
Kapasite Geliştirme ve Eğitim Planı
– OSB’li bireyler için güvenlik odaklı temel kurslar: Ağ güvenliği, güvenlik farkındalığı, temel adli bilişim ve threat modeling. Üniversite tabanlı ve özel sektör ortaklı programlar bu alanda etkili olabilir.
– Mentorluk ve eşli öğrenme: Deneyimli güvenlik profesyonellerinin koçluğu ile proje tabanlı öğrenme.
– Uygulamalı staj ve proje bazlı görevler: Gerçek güvenlik senaryoları üzerinden uygulama ve geri bildirim mekanizmaları.
İşe Alım ve Kariyer Yönetimi
– Yeteneğe odaklı, yapılandırılmış mülakatlar ve proje bazlı değerlendirme. Portfolyo ve güvenlik testleri değerlendirmenin temel unsurları olmalı.
– Esnek çalışma modelleri ve engellerin azaltılması için erişilebilirlik odaklı politika ve altyapı.
Çalışma Ortamı ve Kültürel Uyum
– Net hedef tanımları, yazılı iletişim, contingency planlar ve acil durum protokollerinin netleştirilmesi.
– Güvenlik kültürü ve etik uyum üzerinde sürekli eğitim ve farkındalık programları.
Yasal Uyum ve Etik
– KVKK kapsamındaki veri işleme süreçleri ve güvenlik standartlarına uyum; çalışan açıklık ve rızası standartlarının işletilmesi.
– Özellikle güvenlik ihlallerinde raporlama ve hesap verebilirlik mekanizmalarının netleştirilmesi.
Hasan Kerem ÜNSAL
