FRANÇOIS HOLLANDE: 2013 YILI DEĞERLENDİRMESİ

2014 yılının ilk günlerini yaşadığımız şu tarihlerde, Türkiye haricinde birçok ülkede devlet başkanlarının 2013 yılı performanslarını değerlendiren ciddi yazılar kaleme alınıyor. Bu ülkelerden birisi de Fransa… Bu nedenle Fransız internet sitesi Luipresident.fr, Hollande’ın 2013 yılında verdiği sözlerden ne kadarını tuttuğu, ne kadarını ise tutamadığı konusunda kapsamlı bir dosya hazırladı.[1] Bu yazıda bu dosyadan yararlanarak Fransız Cumhurbaşkanı’nın performansını ve bu ülkede geçtiğimiz yıl yaşanan önemli değişiklikleri özetlemeye çalışacağım.

François Hollande’ın Cumhurbaşkanlığı seçimleri öncesinde söz verdiği ve sonrasında yerine getirdiği sözlerden ilki, ülkede oldukça ses getiren ve ismini Guyana asıllı Fransız siyasetçi Christiane Taubira’dan alan “La Lois Taubira” (Taubira Yasası) adlı yasa ile ülkede hemcinsler arasında evliliğe izin vermiş olmasıdır. Muhafazakâr kesimin şiddetli tepkilerine karşın, yasanın ülke genelinde kabul görmüş olduğunu belirtmek gerekir.

Christiane Taubira ve Jean-Jacques Urvoas, Taubira yasasının geçmesini kutluyorlar

Hollande’ın sözünü verip başarıyla hayata geçirdiği bir diğer konu, vergi kaçakçılığı ile mücadele alanında olmuştur. Mediapart adlı Fransız internet gazetesinin ortaya çıkardığı ve “L’Affaire Cazuhac” (Cazuhac Olayı) olarak bilinen skandal sonucu Fransız Maliye Bakanı Jérôme Cazuhac’ın İsviçre ve Singapur’da kayıtdışı servetinin bulunduğu iddia edilince, Hollande bu konuda kararlı davranmış ve Bakanı’nı istifaya zorladığı gibi vergi kaçakçılığı konusunda çok daha ağır cezalar öngören bir yasa da hazırlatmıştır.

Fransız Cumhurbaşkanı’nın üçüncü gerçekleştirdiği sözü ise, önceki Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy döneminde Cumhurbaşkanı’nın belirlediği Fransız televizyonu ve medya kuruluşu başkanlarını atama yetkisini, daha önce söz verdiği gibi bir konseye (Conseil supérieur de l’audiovisuel-CSA) vermiş olmasıdır. Bu da Cumhurbaşkanı’nın demokratik duruşunu pekiştiren bir hamle olmuştur. Fransız Cumhurbaşkanı’nın sözünü gerçekleştirdiği dördüncü konu ise emeklilik reformu alanında olmuştur.

Bu başarılı reformlar dışında kısmen gerçekleştirilebilen reformlara baktığımızda, bu alanda en dikkat çekici konular; bankacılık reformu, Anayasa Konseyi’nin daha sonra iptal ettiği 1 milyon euro ve üzeri gelire sahip vatandaşlardan yüzde 75 gelir vergisi alınmasını öngören “lüks vergisi” yasası, İç İşleri Bakanı Manuel Valls’in polislerin kişilerin fiziksel görüşüne göre keyfi uygulamalar yapmalarını engelleyen yeni ve olumlu bir düzenleme ve Elize Sarayı’nın (Cumhurbaşkanlığı) finanse ettiği ve bütçeye ek yük getirdiği düşünülen kamuoyu yoklamalarını kısıtlaması olmuştur. Bu yasalardan özellikle lüks vergisinin ülkede pek hoş karşılanmadığını ve Gérard Depardieu gibi tanınmış bir Fransız aktörün bu yasa nedeniyle Rusya vatandaşlığına geçtiğini hatırlamakta fayda var. Ayrıca kamuoyu yoklamalarının kısıtlanması da daha çok kamuoyu desteği almaya yönelik sembolik bir anlam ifade ediyor ve ülke ekonomisini düzlüğe çıkaracak bir hamle değil.

 Fransa’daki işsizlik oranları

Hollande’ın bu kısmen başardığı reformlar dışında başarısız olduğu konulara baktığımızda ise; ilk dikkat çeken konu ülkedeki işsizlik oranlarını söz vermesine karşın henüz düşürememiş olmasıdır. Hollande göreve başlandığı yüzde 10 dolaylarında olan işsizlik, bugün de yüzde 10.90-11 dolaylarındadır.[2] Bu konu Cumhurbaşkanı’nın en zayıf karnı olarak gözükmekte ve dahası ülkedeki göçmenleri hedef alan aşırı milliyetçi eğilimlerin yükselmesine de katkıda bulunmaktadır. İkinci önemli başarısızlık Cazuhac Olayı sonrasında yapılan bazı reformlara karşın, mali disiplin ve vergi denetimi konularında kapsamlı adımlar atılamaması olmuştur. Üçüncü dile getirilen konu, Fransız Dış İşleri Bakanı Laurent Fabius’un “Suriye’de Cenevre Sözleşmesi’ne aykırı olarak kimyasal silahlar kullanılırsa, Fransa’nın tepkisi hemen ve şimşek gibi olacaktır” sözlerine karşın Fransa’nın bu konuda inisiyatifi daha sonra ABD ve Rusya’nın diplomatik çabalarına bırakmış olmasıdır. Bu durumu aslında bir başarısızlıktan ziyade, sürece katkı veren bir açıklama olarak değerlendirmek kanımca hatalı olmayacaktır.

Yrd. Doç. Dr. Ozan ÖRMECİ