Çek Cumhuriyeti’nde geçtiğimiz Cumartesi günü yapılan seçimler sosyal demokratların zaferi ile sonuçlandı. 2010 Mayıs’ında seçilen Petr Nečas Başbakanlığındaki merkez sağ Sivil Demokratik Parti (ODP) iktidarının, ülkede patlak veren rüşvet skandalı sonrasında 17 Haziran 2013’te dağılması neticesinde gidilen erken seçimlerde en büyük çıkışı merkez çizgideki liberal Memnuniyetsiz Vatandaşlar Hareketi (ANO) yaparken, oy oranını koruyan Çek Sosyal Demokrat Partisi (CSSD) seçimlerde zafere ulaştı.
1971 doğumlu genç sosyal demokrat siyasetçi ve eski Maliye Bakanı Bohuslav Sobotka liderliğindeki Çek Sosyal Demokrat Partisi (CSSD), seçim sonucunda % 20,45 oya ulaşırken, ikinci sırayı henüz 2011 yılında kurulmuş ve liderliğini 1954 doğumlu Slovak asıllı girişimci Andrej Babiš’in yaptığı Memnuniyetsiz Vatandaşlar Hareketi (ANO) % 18,65 oyla aldı.[1] Çek Cumhuriyeti’nin en zengin ikinci işadamı olduğu söylenen ve Agrofert gıda şirketinin sahibi olan Babiš, böylelikle ülkenin kısa demokratik tarihindeki en büyük sürprizlerden birine imza attı.[2] Seçimlerde üçüncü sırayı % 14,91 oyla Vojtěch Filip liderliğindeki sosyalist Bohemya ve Moravya Komünist Partisi (KSCM) alırken, dördüncü sırayı % 11, 99 oyla Karel Schwarzenberg liderliğindeki merkez sağ-Hıristiyan Demokrat çizgideki Gelenek Zenginlik Sorumluluk 09 Partisi (TOP 09), beşinci sırayı % 7, 72 oyla seçim öncesinde yaşanan skandal sonucu yüzde 12’nin üzerinde oy kaybeden merkez sağ çizgideki ve kadın politikacı Miroslava Němcová liderliğindeki Sivil Demokratik Parti (ODP), altıncı sırayı % 6,88 oyla aynı ANO gibi ilk kez seçime giren ve radikal demokrasi talepleriyle dikkat çeken Japon asıllı Çek işadamı Tomio Okamura liderliğindeki Doğrudan Demokrasi Şafağı Partisi (UPD), yedinci sırayı ise % 6,78 oyla Pavel Bělobrádek liderliğindeki ve merkez sağ çizgideki Hıristiyan Demokrat Birlik – Çekoslovak Halk Partisi (KDU-CSL) aldı.[3]
Bohuslav Sobotka
Seçimleri kazanan Çek Sosyal Demokrat Partisi’nin genel merkezinde kutlamalar yapılırken, parti lideri Bohuslav Sobotka koalisyon görüşmelerine hazır oldukları mesajını şu sözlerle verdi; “Önümüzdeki günlerde diğer siyasi partilerle bir araya gelip istikrarlı bir hükümet kurmak için kendi parti programlarımızı ve siyasi önceliklerimizi karşılaştırmayı planlıyoruz”.[4] İkinci sırada gelmesi beklenen sosyalist çizgideki Bohemya ve Moravya Komünist Partisi’nin üçüncü olması, iktidarda bir sol koalisyon hükümetinin olacağına yönelik tüm hesapları altüst ederken, ANO ve UPD gibi yeni partilerin yüzde 5 barajını aşarak parlamentoya girmeleri, ülkeyi ilerleyen aylarda zor günlerin beklediğini ispatlar nitelikteydi.
Çek Cumhuriyeti’nde koalisyon hükümeti önümüzdeki günlerde belli olacak.
Yrd. Doç. Dr. Ozan ÖRMECİ
Girne Amerikan Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü Başkanı
Twitter: https://twitter.com/ozanormeci
[1] “Czech legislative election, 2013”, Wikipedia, Erişim Tarihi: 31.10.2013, Erişim Adresi: http://en.wikipedia.org/wiki/Czech_legislative_election,_2013.
[2] “Andraj Babiš”, Wikipedia, Erişim Tarihi: 31.10.2013, Erişim Adresi: http://en.wikipedia.org/wiki/Andrej_Babiš.
[3] “Czech legislative election, 2013”, Wikipedia, Erişim Tarihi: 31.10.2013, Erişim Adresi: http://en.wikipedia.org/wiki/Czech_legislative_election,_2013.
[4] “Çekler sol partilere yöneldi”, Euronews, Erişim Tarihi: 31.10.2013, Erişim Adresi: http://tr.euronews.com/2013/10/26/cekler-sol-partilere-yoneldi/.
