Avrupa’nın önemli demokrasilerinden Fransa’da yerel seçimler, 23 ve 30 Mart 2014 tarihlerinde iki turlu olarak gerçekleştirilecek. 36.681 komündeki Belediye Meclislerinin (Conseil Municipal) oluşturulacağı ve daha sonra Belediye Meclis üyelerinin (Les Conseillers Municipaux), 6 yıl görev yapacak olan Belediye Başkanları (Les Maires) ve Belediye Başkan Yardımcılarını (Les Maires Adjoints) seçeceği seçimlerin büyük bir rekabete sahne olması bekleniyor. Ülkenin siyasi ve kültürel başkenti Paris’in de dâhil olduğu seçim bölgelerinde yapılacak seçimler, ülkedeki genel oy oranının ortaya çıkması açısından da önemli bir gösterge olacak. Şimdi Fransa’nın yerel seçimlerine daha yakından bakalım.
Fransa yerel seçim haritası[1]
Avrupa’nın halen en merkezi yönetimlerinden birine sahip olan Fransa’da, yine de 1982’de sosyalist siyasetçi ve Mitterrand’ın İç İşleri Bakanı Gaston Defferre döneminde başlatılan yerelleşme (desantralizasyon) çalışmaları sayesinde belediyelerin gücü kademeli olarak arttı.[2] Act I adı verilen bu gelişmelerin ardından, 2003-2004 yıllarında Jean-Pierre Raffarin’in Başbakanlığı döneminde Act II adı verilen reformlarla bu yetkiler genişletildi. 2010 yılında kimilerinin Act III adını verdiği önceki Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy döneminde yapılan bazı reformlarla ise belediyelerin yetkileri son halini aldı.[3] Fransa’da yerel yönetim yetkileri, Avrupa’nın bazı ülkelerine kıyasla halen çok geride bulunuyor. Ancak mevcut Cumhurbaşkanı François Hollande’ın bu konuda ilerleyen yıllarda bazı adımlar atabileceği ifade ediliyor.
Seçimlerde en çok ilgi çeken yarış kuşkusuz başkent Paris’te olacak. Yarışın Fransız Sosyalist Partisi (PS) adayı Anne Hidalgo ile Halk Hareketi İçin Birlik (UMP) adayı Nathalie Kosciusko-Morizet arasında geçmesi bekleniyor. Son anketler, iki kadın aday arasından PS adayı Hidalgo’nun az farkla (% 52,5 – % 47,5) önde olduğunu gösteriyor.[4] Ancak ilk turda hiçbir adayın seçimi kazanması beklenmiyor. Son 2 dönemdir PS adayının kazandığı seçimlerde, son ana kadar yarışın büyük bir rekabete sahne olacağı aşikâr.
Anne Hidalgo
Paris Belediye Başkan adaylarından 1959 İspanya doğumlu Anne Hidalgo, 2001 yılından beri belediyelerde çeşitli kademelerde görev almış tecrübeli bir isim.[5] 1994’ten beri PS üyesi olan Hidalgo, geçmişte çeşitli siyasi tartışmalara da dâhil olmuş ülkesinde iyi tanınan bir isim. Feminist bir siyasetçi olan Hidalgo’nun en dikkat çekici özelliklerinden birisi de fuhuş konusunda “prohibitionnisme” adı verilen yasakçılığı savunması.[6] Hidalgo’nun 2013 yılında kaleme aldığı “Mon Combat Pour Paris” (Paris İçin Kavgam) adlı bir kitabı da bulunuyor.[7]
Nathalie Kosciusko-Morizet
Diğer iddialı aday Nathalie Kosciusko-Morizet ise 1973 doğumlu çok genç bir siyasetçi. Daha önce Longjumeau (Essonne) Belediye Başkanlığı yapan Kosciusko-Morizet, İngiliz kadın lider Margaret Thatcher’a hayran olduğunu belirtiyor.[8] Polonya kökenli bir aileden gelen Kosciusko-Morizet, aynı zamanda çevre hakları konusunda da aktivist bir isim olarak biliniyor.[9] Yarışın bu iki dikkat çeken kadın aday arasında geçmesi bekleniyor. Son anketler Hidalgo’yu önde gösterse de, genel olarak Cumhurbaşkanı Hollande’ın performansından memnun olmayan seçmen, yerel seçimde de UMP’yi tercih edebilir. UMP açısından temel sorun ise, eski Cumhurbaşkanı Sarkozy ve partisinin son dönemde hep skandallarla birlikte anılıyor olması.[10]
Seçimlerde bir başka dikkat çeken konu ise, Türk kökenlilerin seçimlerde adaylıklarının artması. 23-30 Mart tarihlerinde gerçekleşecek seçimlerde 8 Türkiye kökenli aday oluşturdukları bağımsız listeler ile belediye başkanlığı için seçime giderek, bir ilke imza attılar. Fransa genelinde belediye başkanlığı içi yarışan Türkiye kökenli aday sayısı 8’e yükselirken, Belediye encümen aday sayısı 136’ya ulaştı.[11] Bu konuda en dikkat çeken ve oy potansiyeli en yüksek Belediye Başkan adayları arasında, Valenton Belediye Başkan adayı Metin Yavuz, Chalette Sur Loing’da Halit Sumar, Nancy’de Bora Yılmaz, Strasbourg’da Tuncer Sağlamer, Doubs’da İlker Çiftçi, Mulhouse’da Kadir Ekici ve Fabersviller’de Şerafettin Güldal bulunuyor.[12] Ayrıca yerel seçimlerde Fransa basınının ilgisini çeken başka ilginç adaylar da söz konusu.[13]
TRT’nin Fransa yerel seçimleri haberi
Seçimlerin ülkedeki genel oy oranlarını yansıtması açısından da önemli bir gösterge olacağı düşünülüyor. Özellikle son dönemde oylarının çok yükseldiği ifade edilen Marine Le Pen’in lideri olduğu Le Front National’in (Ulusal Cephe) seçimlerde göstereceği performans merak konusu. Yine iki büyük parti PS ve UMP arasında kimin daha çok oy alacağı, 2017 Cumhurbaşkanlığı seçimleri öncesinde bir test işlevi görecek. UPA adına Fransa seçimlerini takipte olacağız.
Yrd. Doç. Dr. Ozan ÖRMECİ
[1] “Municipales: la carte des 50 villes à enjeux”, Le Monde, Erişim Tarihi: 23.03.2014, Erişim Adresi: http://www.lemonde.fr/municipales/visuel/2014/03/12/50-villes-a-enjeux-pour-les-municipales_4363643_1828682.html.
[2] “Gaston Defferre”, Wikipedia, Erişim Tarihi: 23.03.2014, Erişim Adresi: http://en.wikipedia.org/wiki/Gaston_Defferre.
[3] “Guide to the 2014 French Locals”, World Elections, Erişim Tarihi: 23.03.2014, Erişim Adresi: http://welections.wordpress.com/guide-to-the-2014-french-elections/.
[4] “Fransa’da yerel seçim heyecanı”, Sabah, Erişim Tarihi: 23.03.2014, Erişim Tarihi: http://www.sabah.com.tr/Dunya/2014/03/13/fransada-yerel-secim-heyecani/.
[5] Detaylar için; “Anne Hidalgo”, Wikipedia, Erişim Tarihi: 23.03.2014, Erişim Tarihi: http://en.wikipedia.org/wiki/Anne_Hidalgo.
[6] “Anne Hidalgo”, Wikipédia, Erişim Tarihi: 23.03.2014, Erişim Tarihi: http://fr.wikipedia.org/wiki/Anne_Hidalgo.
[8] “Paris mayoral candidate Nathalie Kosciusko-Morizet: I want to lure the French back from London”, The Telegraph, Erişim Tarihi: 23.03.2014, Erişim Adresi: http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/europe/france/9903389/Paris-mayoral-candidate-Nathalie-Kosciusko-Morizet-I-want-to-lure-the-French-back-from-London.html.
[9] Detaylar için; “Nathalie Kosciusko-Morizet”, Wikipedia, Erişim Tarihi: 23.03.2014, Erişim Tarihi: http://en.wikipedia.org/wiki/Nathalie_Kosciusko-Morizet.
[10] Bu konuda bir yazı için; Araz, Gizem (2014), “Sarkozy’ye Eski Başdanışmanından Darbe”, Uluslararası Politika Akademisi, Erişim Tarihi: 23.03.2014, Erişim Adresi: http://politikaakademisi.org/sarkozyye-eski-basdanismanindan-darbe/.
[11] “Belediye Başkan Adaylarından Çağrı, ‘Haydi Sandığa’”, Avrupa Gazetesi, Erişim Tarihi: 23.03.2014, Erişim Tarihi: http://www.avrupagazete.com/siyaset/43705-belediye-baskan-adaylarindan-cagri-haydi-sandiga.html.
[12] “Belediye Başkan Adaylarından Çağrı, ‘Haydi Sandığa’”, Avrupa Gazetesi, Erişim Tarihi: 23.03.2014, Erişim Tarihi: http://www.avrupagazete.com/siyaset/43705-belediye-baskan-adaylarindan-cagri-haydi-sandiga.html.
[13] Bu konuda bir haber için; “Municipales 2014: tour de France de ces candidats les plus inattendus”, Le Figaro, Erişim Tarihi: 23.03.2014, Erişim Tarihi: http://elections.lefigaro.fr/municipales-2014/2014/02/25/01052-20140225ARTFIG00206-municipales-2014-tour-de-france-de-ces-candidats-les-plus-inattendus.php.