Fransa’da şu sıralar en çok konuşulan konu; medyatik eşi şarkıcı Carla Bruni’nin de etkisiyle dünya medyasının sevdiği ve sıkça yer verdiği bir isim olan önceki Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy’nin[1] yeniden UMP – Halk Hareketi Birliği Partisi’nin başına geçip geçmeyeceği tartışmaları… Hatırlanacağı üzere yerel seçimlerin ardından Avrupa Parlamentosu seçimlerinde de beklentileri karşılayamayan UMP’de, Genel Başkan Jean-François Copé kısa bir süre önce istifa etmişti. Her ne kadar Copé’nin istifası seçim yenilgilerinden çok kendisinin görevde olmadığı 2012 yılındaki seçim dönemi harcamalarındaki usulsüzlükle ilgili olsa da[2], kimilerine göre bu gelişmeler Sarkozy’nin geri dönüşünü engellemek için yapılıyor.
Copé’nin istifasının ardından UMP’de şu sıralar hareketli günler yaşanıyor. Sarkozy zaten aylar evvel, takvimler henüz 9 Eylül 2013’ü gösterirken Fransızlara seslenmiş ve yeniden göreve hazır olduğunu belirtmişti.[3] Yazar André Bercoff’a göre, Sarkozy’nin geri dönmesinden bir kârı olmayacak, zira Sarkozy geri dönerse iktidardaki sosyalist Hollande’ın çıkaracağı zorlukların yanında parti içerisinde de François Fillon, Alain Juppé ve Xavier Bertrand gibi isimlerle mücadeleye girecek.[4] UMP’ye daha yakın olarak bilinen Fransız Le Figaro gazetesinin yaptığı internet anketinde ise Sarkozy’nin geri dönüşünü isteyenlerin oranı şimdilik sadece 30 civarında gözüküyor.[5] Ancak Ağustos ayında yapılacak kongre öncesinde parti içerisinde Sarkozy’e yakın Luc Chatel ve Roger Karoutchi gibi isimler çoktan harekete geçtiler.[6] UMP’de liderlik yarışında Fillon ve Juppé gibi isimlerin de etkili olabileceği ve bu nedenle Sarkozy’nin geri dönüşünü erteleyebileceği konuşuluyor.
Sarkozy’nin geri dönüşünü kolaylaştıran çeşitli faktörler de mevcut. Öncelikle Marine Le Pen ve Ulusal Cephe’nin son Avrupa Parlamentosu’nda ispatlanan hızlı yükselişi, ırkçı ve Avrupa Birliği karşıtı söylemleri olan aşırı sağ karşısında Sarkozy’in demokrasi sınırları içerisindeki sağcılığını daha cazip kılıyor. Ülkedeki artan ekonomik ve siyasal sorunlar nedeniyle Fransız sağ seçmenin Sarkozy gibi karizmatik bir lider olmadan kolaylıkla aşırı sağa yönelebildiği görülüyor. Bu nedenle Sarkozy’nin geri dönüşünü isteyenler azımsanmayacak kadar çok. İkinci önemli bir etken; Sarkozy’nin son dönemde artan diplomatik hareketliliği ve adeta bir gölge Cumhurbaşkanı gibi çalışmaya devam etmesi. Sarkozy son olarak geçtiğimiz hafta Rusya Federasyonu Devlet Başkanı Vladimir Putin’le Soçi’de özel bir görüşme yaptı.[7] Görüşme basına “özel sohbet” olarak duyurulsa da, Sarkozy’nin Putin’le sıcak görüntüler sergilemesi kendisinden siyasal destek aradığı yönünde çeşitli yorumlara neden oldu. Amerika Birleşik Devletleri’nde bir sonraki seçimlerde Demokratların Başkan adayı olacağı iddia edilen Hillary Clinton’ın da, yeni kitabı “Hard Choices” – “Zor Seçimler”de Sarkozy’e önemli bir yer ayırması Fransız medyası tarafından dikkat çekici bulundu.[8] Üçüncü olarak; 2012 yılında Sarkozy’e ağır bir yenilgi tattırarak, Fransız Sosyalist Partisi – PS’nin adayı olarak Cumhurbaşkanı seçilen François Hollande’ın şu ana kadar başarılı bir performans gösterememesi önemli bir etken olarak belirtilebilir. Hollande ve partisi bugüne kadar Fransa’nın ekonomik sorunlara kalıcı bir çözüm getiremediği gibi, “lüks vergisi” gibi uygulamalar nedeniyle bir kısım sermayedarın tepkisini de çekti.[9] Hollande’ın şu ana kadar beklendiği ölçüde başarılı olamaması ve Le Pen’in aşırılığı, Sarkozy’i 2017 seçimlerinde ortalama Fransız seçmeni için kötünün iyisi haline getirebilir.
Ancak Sarkozy’nin geri dönüşü için ciddi engeller de söz konusu. Adı daha önce Bettancourt, Karachi, Tapie, Kaddafi, Elysée ihalesi ve Yargıtay’ı etkileme gibi olaylara karışan, ancak henüz kesinleşmiş bir cezası bulunmayan Sarkozy, son olarak eski başdanışmanı Patrick Buisson’un kaydettiği gizli ses kayıtlarıyla ilgili bir skandal nedeniyle manşetlere oturmuştu.[10] Fakat Sarkozy’nin tüm bu skandallara rağmen çok dayanıklı olduğu ve geçmişten günümüze siyasi kariyerinde bu tip skandalları Türkiye Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan’ı andıran şekilde ustalıkla atlatabildiği bilinen bir gerçek.
Tüm bu nedenlerle Sarkozy’den bir geri dönüş beklemek hayal değil. Ancak 2017 yılındaki Cumhurbaşkanlığı seçimlerine kadar daha derenin altından çok sular akacağını da belirtmek gerekiyor.
Yrd. Doç. Dr. Ozan ÖRMECİ
[1] Sarkozy’nin kariyerinin kısa bir özeti için; “Profile: Nicolas Sarkozy”, BBC, Erişim Tarihi: 10.06.2014, Erişim Adresi: http://www.bbc.com/news/world-europe-11576712.
[2] “French UMP leader Copé quits amid election funding scandal”, Euronews, Erişim Tarihi: 10.06.2014, Erişim Adresi: http://www.euronews.com/2014/05/27/french-ump-leader-cope-quits-amid-election-funding-scandal/.
[3] Araz, Gizem (2014), “Sarkozy est de retour pour les élections 2017”, Uluslararası Politika Akademisi, Erişim Tarihi: 10.06.2014, Erişim Adresi: http://politikaakademisi.org/sarkozy-est-de-retour-pour-les-elections-2017/.
[4] “André Bercoff : pourquoi Sarkozy n’a pas intérêt à revenir”, Le Figaro, Erişim Tarihi: 10.06.2014, Erişim Adresi: http://www.lefigaro.fr/vox/politique/2014/06/06/31001-20140606ARTFIG00390-sarko-reste-chez-toi-le-conseil-d-andre-bercoff.php.
[5] “Nicolas Sarkozy doit-il prendre la tête de l’UMP ?”, Le Figaro, Erişim Tarihi: 10.06.2014, Erişim Adresi: http://www.lefigaro.fr/politique/2014/06/09/01002-20140609QCMWWW00197-nicolas-sarkozy-doit-il-prendre-la-tete-de-l-ump.php.
[6] “Les sarkozystes prêts à en découdre pour le contrôle de l’UMP”, Le Monde, Erişim Tarihi: 10.06.2014, Erişim Adresi: http://www.lemonde.fr/politique/article/2014/06/10/les-sarkozystes-prets-a-en-decoudre-pour-le-controle-de-l-ump_4434926_823448.html.
[7] “Putin Soçi’de Sarkozy ile görüştü”, Rusya’nın Sesi Radyosu, Erişim Tarihi: 10.06.2014, Erişim Adresi: http://turkish.ruvr.ru/news/2014_06_03/Putin-Soci-Sarkozy/.
[8] “Hillary Clinton égratigne Nicolas Sarkozy, amateur de potins”, Le Monde, Erişim Tarihi: 10.06.2014, Erişim Adresi: http://www.lemonde.fr/politique/article/2014/06/09/hillary-clinton-egratigne-nicolas-sarkozy-amateur-de-potins_4434932_823448.html?xtmc=sarkozy&xtcr=6.
[9] Bu konuda iki yazı için; Örmeci, Ozan (2013), “Bir Yılın Ardından Mösyö Hollande İktidarı”, Uluslararası Politika Akademisi, Erişim Tarihi: 10.06.2014, Erişim Adresi: http://politikaakademisi.org/bir-yilin-ardindan-mosyo-hollande-iktidari/ ve Örmeci, Ozan (2013), “François Hollande: 2013 Yılı Değerlendirmesi”, Uluslararası Politika Akademisi, Erişim Tarihi: 10.06.2014, Erişim Adresi: http://politikaakademisi.org/francois-hollande-2013-yili-degerlendirmesi/.
[10] Araz, Gizem (2014), “Sarkozy’ye Eski Başdanışmanından Darbe”, Uluslararası Politika Akademisi, Erişim Tarihi: 10.06.2014, Erişim Adresi: http://politikaakademisi.org/sarkozyye-eski-basdanismanindan-darbe/.
