KKTC Cumhuriyet Meclisi Başkanı ve Cumhuriyetçi Türk Partisi (CTP) Lefkoşa milletvekili Sayın Dr. Sibel Siber, 29 Aralık 2014 tarihindeki doktora dersimde, doktora öğrencilerim ve Girne Amerikan Üniversitesi (GAÜ) İşletme ve Ekonomi Fakültesi öğretim üyelerinden oluşan seçkin bir topluluk önünde bir yuvarlak masa toplantısı gerçekleştirdi. Bu yazıda, Nisan 2015’te düzenlenecek olan Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin en iddialı adaylarından olan Sibel Siber’in bu konuşmada değindiklerini size kısaca özetlemeye çalışacağım.
Konuşmasına “neden Cumhurbaşkanlığı’na aday olduğu” yönündeki sorulara yanıt vererek başlayan Siber, adaylığına gerekçe olarak “değişim ve dönüşüm ihtiyacı” dedi. KKTC’de seçilen Cumhurbaşkanı’nın, diğer Devlet Başkanlarından farklı olarak aynı zamanda müzakerelerde Kıbrıs Türk toplumunun lideri olduğunu belirten Siber, adada son yaşanan gelişmelerle birlikte, KKTC’nin hem iç sorunlara yönelik daha aktif çalışma gösteren, hem de müzakere masasında çözüm yanlısı ve dünya ile aynı dili konuşan bir Cumhurbaşkanı’na ihtiyaç duyduğunu ifade etti. Siber, uluslararası kamuoyunda, 2004 yılında Annan Planı’na “evet” oyu vermiş ve çözüm yanlısı gibi algılanan bir Rum toplum lideri (Nikos Anastasiades), Türk tarafında ise referandumda “hayır” diyen ve “çözümsüzlük çözümdür” sözüyle özdeşleşen bir lider (Derviş Eroğlu) algısının varolduğunu belirtti. Rum lidere yönelik bu pozitif algılamanın, müzakere masasını terkettiği halde halen devam ettiğini ve Anastasiades’in müzakere masasına geri dönmesi konusunda yeterince uluslararası baskı görmediğini de sözlerine ekledi.
Sibel Siber’le
Ayrıca Sibel Siber, dış siyasette daha proaktif bir politika izlenmesi gerektiği iddiasında bulundu. Akademisyenlerden ve Kıbrıs müzakereleri konusunda deneyimli kişilerden oluşturulacak özel bir danışmanlar grubu ile daha dinamik ve etkin bir diplomasi oluşturulması gerektiği üzerinde duran Siber, KKTC Cumhurbaşkanı’nın müzakere sürecinde bir özne olduğunu hem Rum Kesimi’ne, hem de dünyaya hissettirmesi gerektiğini belirtti. “Rum Kesimi, politikası gereği bizi muhatap almaktan kaçınıyor ve Türkiye’yi muhatap almak istediğini her fırsatta belirtiyor” diyen Siber, Kıbrıs Türkleri’nin Kıbrıs Sorunu’nda haklı olduğunu, ancak bunu dışarıya daha iyi anlatmak zorunda olduklarını belirtti. Proaktif politikalar izleyen bir Cumhurbaşkanı’nın adada çok şey değiştirebileceğine inandığını belirten Siber’e göre; kendisi Nisan ayında yapılacak olan seçimde Cumhurbaşkanı seçilebilirse, iç sorunlara da büyük ağırlık verecek ama esas farkını dış temaslar ve uluslararası ilişkilerde gösterecektir.
Adada çözüme ulaşma yönünden Rum tarafındaki motivasyonun oldukça düşük olduğunu ifade eden Siber, bunun nedenini de Rumların uluslararası alanda tanınmış olmalarına bağladı. Kıbrıslı Türklerin izolasyon ve ambargo altında olduğunu, uluslararası toplumun parçası olmadığını ve kendi kimlikleriyle uluslararası müsabakalara, sportif ve kültürel yarışmalara dahi katılamadıklarını belirten Siber, bu durumun da halkı hem ekonomik, hem de moral olarak olumsuz yönde etkilediğini söyledi. Uluslararası toplumun ve uluslararası hukukun bir parçası olmayı arzulayan Kıbrıslı Türklerin çözüm yönündeki motivasyonunun güçlü olduğunu ifade eden Siber, “Uluslararası kamuoyuna barış istediğimizi göstermeliyiz” diye konuştu. Sibel Siber, konuşmasının bir bölümünde, 2004 yılından sonra KKTC 2. Cumhurbaşkanı Sayın Mehmet Ali Talat döneminde izlenen politikalar ile dış dünya ile ilişkilerde farklı ve olumlu bir ivme yakalandığını da sözlerine ekledi.
Sibel Siber, GAÜ İşletme ve Ekonomi Fakültesi doktora öğrencileri ve öğretim üyeleriyle
KKTC Cumhuriyet Meclisi Başkanı ve Cumhurbaşkanı adayına göre adada çözüm; 1960 Kıbrıs Cumhuriyeti’ne dönüş şeklinde değil, BM Güvenlik Konseyi kararları, 1977-1979 antlaşmaları, 23 Mayıs ve 1 Temmuz anlaşmaları ışığında ve yeni ve eşitliğe dayalı, iki toplumlu ve iki bölgeli federal bir sistem temelinde olmalıdır. “Kıbrıs Cumhuriyeti modeli, fonksiyonel bir federasyon modeliydi ve ömrü 3 yıl sürdü” diye sözlerini sürdüren Siber’e göre; çözüm sonrasında göçmenlik-vatandaşlık konusunda da bir sorun yaşanmaması gerekir, zira “iyi bir barışta (çözümde), göç ve göçmenlik olmaz”. Kapalı Maraş konusuna eskiden beri müzakere masası için bir taviz unsuru olarak bakıldığını belirten Siber, olası bir çözümde toprak tavizinin gündeme geleceğini, ama önemli olanın bunun ne için ve ne karşılığında olacağının olduğunu söyledi. Maraş’ın BM kontrolünde açılmasının, Kıbrıslı Türklere uygulanan tüm ambargo ve izolasyonların kalkması ve hava ve deniz limanlarının açılması karşılığında hem Rauf Denktaş, hem de Mehmet Ali Talat döneminde Rumlara zaten teklif edildiğini ama her seferinde Rumlar tarafından reddedildiğini de belirten Siber, Mehmet Ali Talat-Dimitris Hristofyas ikilisinin geçmişte 33 konu başlığı üzerinde uzlaşıya vardıklarını, ama Anastasiades’in müzakerelere yeniden başlama teklifine karşı güçlü bir tepki verilememesi nedeniyle bu uzlaşının yeterince iyi değerlendirilemediğini iddia etti.
Doğalgaz konusunda ise, ada açıklarında bulunan doğalgazın her iki toplumun ortak malı olduğunu ve bunun Rum tarafınca da kabul edildiğini ifade eden Siber, buna karşın doğalgaz arama ve sondaj çalışmalarına Rum tarafının tek taraflı olarak başladığına dikkat çekti. Siber, bunun müzakere sürecine ve çözüm ruhuna aykırı olduğunu da sözlerine ekledi. Türk tarafının önerisinin, doğalgazın her iki tarafın da katılımıyla kurulacak özel bir komitede ele alınması şeklinde olduğunu belirten Siber, ancak Rum tarafının bunu ısrarla reddettiğini söyledi. Rum tarafınca yapılan tek taraflı anlaşmalarla nedeniyle, KKTC’nin de kendisini tanıyan tek ülke olan Türkiye Cumhuriyeti ile bir anlaşma yaptığını ve Barbaros Hayrettin Paşa sismik araştırma gemisinin o yüzden ada açıklarına geldiğini söyleyen Sibel Siber, Barbaros Hayrettin Paşa gemisini bahane ederek Anastasiadis’in masadan kalkmasının hiçbir haklı yanı olmadığını belirtti ve tüm krizlerde çözüm yerinin müzakere masası olduğunu Rumlara hatırlattı.
Ek olarak, Annan Planı sonrasında Avrupa Birliği tarafından Kıbrıslı Türklere verilen sözlerin tam olarak tutulmadığını, bunun da Kıbrıslı Türklerde hayal kırıklığı yarattığını ifade eden Siber, halen Avrupa Parlamentosu’nda Kıbrıslı Türklerin temsil edilmediğini ve Kıbrıslı Türklerin sadece bireysel olarak Avrupa Birliği vatandaşlığı aldığını anlattı. Siber, seçilmesi durumunda müzakere sürecinden umutlu olduğunu ve adada çözüm ile birlikte bölge barışına da büyük katkı sağlanacağını belirtti. Dr. Sibel Siber, bir soru üzerine bugüne kadar denenmeyen tek unsurun “müzakere masasında bir kadın olduğunu” esprili bir şekilde ifade ederek konuşmasına son verdi.
KKTC Cumhuriyet Meclisi Başkanı ve Cumhurbaşkanı adayı Sibel Siber, pozitif enerjisi ve Kıbrıs müzakerelerine hakimiyeti ile kaliteli bir Cumhurbaşkanı adayı profili sergiledi ve yarışta güçlü rakibi Derviş Eroğlu kadar iddialı bir aday olduğunu tüm katılımcılara gösterdi. Kendisine ve diğer tüm adaylara başarılar dilerim. Kıbrıs’tan sevgilerle…
Yrd. Doç. Dr. Ozan ÖRMECİ
