Kuzey Amerika’da bulunan ve güçlü ekonomisiyle dünyanın en gelişmiş ülkelerinden biri kabul edilen Kanada’da, Parlamento’daki 308 milletvekili koltuğu ve Parlamento aritmetiği sonrasında ortaya çıkacak yeni hükümeti belirlemek için yapılacak federal seçimler, 19 Ekim 2015 tarihinde gerçekleştirilecektir.[1] Bu yazıda 2015 Kanada federal seçimlerinde yarışacak önemli lider ve partileri size tanıtmaya çalışacağım.
Hatırlanacağı üzere, ülkede 2011 yılında yapılan son federal seçimlerde, 2006’dan beri ülkenin Başbakanı olan Stephen Harper liderliğindeki merkez sağ çizgideki Kanada Muhafazakar Partisi (Conservative Party of Canada)[2] % 39,62 gibi yüksek bir oy oranına ulaşmış ve böylelikle Parlamento’da 166 sandalye elde ederek, 2000 yılından beri ilk kez tek parti iktidarını kurmayı başarmıştır. Seçimde ikinci sırayı Jack Layton liderliğindeki merkez sol-sosyal demokrat çizgideki Yeni Demokratik Parti[3] (New Democratic Party) almış ve bu parti, seçim sonucunda % 30,63 oy oranıyla toplam 103 sandalye elde ederek ülkedeki anamuhalefet partisi olmuştur. Michael Ignatieff liderliğindeki Kanada Liberal Partisi[4] (Liberal Party of Canada) % 18,91 oy oranıyla 34, Gilles Duceppe liderliğindeki Quebec Bloğu[5] (Bloc Québécois) % 6,04 oy oranıyla 4 ve Elizabeth May liderliğindeki Kanada Yeşiller Partisi[6] (Green Party of Canada) ise % 3,91 oy oranıyla 1 sandalye elde etmişlerdir.[7]
Stephen Harper
2015 federal seçimleri öncesinde yapılan anketlerde uzun yıllar sonra ilk kez ikinci sıraya gerilemiş olan Kanada Muhafazakar Partisi, seçime yine Başbakan Stephen Harper liderliğinde girecektir. Evanjelist bir siyasetçi olan ve İsrail’e yakınlığıyla bilinen Harper, 2006’dan beri aralıklarla ülkesinde Başbakanlık koltuğunda oturan 1959 doğumlu deneyimli bir isimdir.[8] 2003 yılında ABD’deki Bush iktidarının Irak müdahalesini muhalefetteyken hararetle savunan ve 2006’da Başbakan olduktan sonra da Kanada’yı dış politika ve özellikle askeri müdahalecilik açısından daha aktif bir ülke haline getiren Harper, o dönemden beri ayakta kalabilen dünyadaki tek siyasetçi (Amerika merkezli Foreign Policy dergisinin ifadesiyle “Son Neocon”) olarak dikkati çekmektedir.[9] İsrail’e çok yakın duruşunu eleştirilere karşın halen koruyan[10] Harper, son dönemde Batı dünyasının Rusya’ya yönelik uyguladığı ekonomik yaptırımlara katılması[11] ve IŞİD’e karşı yapılan hava operasyonlarında rol almak konusunda son derece hevesli davranmasıyla[12] gündeme gelmiştir. Nitekim IŞİD adlı terör örgütüne Kanada’dan dahi katılan bazı radikal İslami grupların ülkedeki varlığı, son aylarda uluslararası basında da yer almıştır. Ancak ülkede son dönemde terörle mücadele için içeride de güvenlik önlemlerinin arttırılması, Harper hükümetine yönelik eleştirilerin Kanada’da çoğalmasına neden olmuştur.[13] Ülke ekonomisinin son yıllarda resesyon görüntüsü vermesi de, Harper’ın elini zayıflatan bir diğer konudur.[14] Anketlerde oy oranı yüzde 28-31 arasında değişen Kanada Muhafazakar Partisi[15], seçime kadar önemli bir değişiklik yaşanmazsa bu seçimi ikinci sırada bitirecektir.
Thomas Mulcair
2015 Kanada federal seçimlerinde ilk sırayı alması beklenen parti ise, Thomas Mulcair[16] liderliğindeki sosyal demokrat Yeni Demokratik Parti’dir. Oy oranı farklı anketlerde yüzde 31-34 aralığında değişen parti, 2012 yılında parti Genel Başkanlığına seçilen Katolik siyasetçi Mulcair liderliğinde büyük bir çıkış gerçekleştirmiş ve son dönemde anketlerde ilk sıraya yükselmeyi başarmıştır.[17] Seçime 1971 doğumlu genç liderleri (eski ünlü Başbakan Pierre Elliott Trudeau’nun oğludur) Justin Trudeau[18] Genel Başkanlığında giren Kanada Liberal Partisi de, son anketlerde yüzde 28-30 oy seviyesine yükselmiş ve seçimde çok iddialı bir konuma gelmiştir.[19]
Justin Trudeau
Seçimde fazla iddialı olmayan diğer partilere bakıldığındaysa; Gilles Duceppe liderliğindeki Quebec Bloğu’nun % 3-4 ve Elizabeth May liderliğindeki Kanada Yeşiller Partisi’nin % 5-8 oy oranlarına ulaşması beklenmektedir. İlk kez seçime girecek Jean-François Fortin liderliğindeki Quebec merkezli bir diğer parti olan merkez çizgideki Demokraside Güç Partisi’nin (Strength in Democracy)[20] ise seçimde ne yapacağı büyük bir muammadır.
2015 Kanada federal seçimleri sonucunda en makul gözüken, seçimin ardından ülkede bir koalisyon hükümetinin kurulmasıdır. Burada en makul seçenekler ise, Kanada Muhafazakar Partisi-Kanada Liberal Partisi ya da Yeni Demokratik Parti-Kanada Liberal Partisi koalisyon formülleridir.
Yrd. Doç. Dr. Ozan ÖRMECİ
[1] Seçimin resmi web sitesi için; http://www.elections.ca/home.aspx.
[2] Web sitesi için; http://www.conservative.ca/.
[3] Web sitesi için; http://www.ndp.ca/.
[4] Web sitesi için; http://www.liberal.ca/.
[5] Web sitesi için; http://www.blocquebecois.org/.
[6] Web sitesi için; http://www.greenparty.ca/en.
[7] https://en.wikipedia.org/wiki/Canadian_federal_election,_2011.
[8] Hakkında bilgiler için; https://en.wikipedia.org/wiki/Stephen_Harper.
[9] Bu konuda bir yazı için; http://foreignpolicy.com/2015/09/02/the-last-neocon-canadas-stephen-harper/.
[10] http://www.aljazeera.com/indepth/opinion/2015/05/law-law-canadians-criticise-israel-150517073103880.html.
[11] http://tr.sputniknews.com/rusya/20150629/1016266546.html.
[12] http://www.bbc.com/news/world-us-canada-32029156.
[13] http://www.aljazeera.com/indepth/opinion/2015/07/canada-joins-failing-war-terror-bill-c51-150724092110473.html.
[14] http://www.thestar.com/business/2015/09/01/canadian-economy-in-recession-gdp-figures-show.html.
[15] https://en.wikipedia.org/wiki/Opinion_polling_in_the_Canadian_federal_election,_2015.
[16] Hakkında bilgiler için; https://en.wikipedia.org/wiki/Thomas_Mulcair.
[17] https://en.wikipedia.org/wiki/Opinion_polling_in_the_Canadian_federal_election,_2015.
[18] Hakkında bilgiler için; https://en.wikipedia.org/wiki/Justin_Trudeau.
[19] https://en.wikipedia.org/wiki/Opinion_polling_in_the_Canadian_federal_election,_2015.
[20] Web sitesi için; http://www.strengthindemocracy.org/.
