TÜRKİYE VS. VATİKAN: 59 YIL SONRA CUMHURBAŞKANI DÜZEYİNDE İLK ZİYARET

upa-admin 07 Şubat 2018 3.196 Okunma 0

Kaynak: http://www.sozcu.com.tr/2018/dunya/cumhurbaskani-erdogan-vatikanda-2204483/#&gid=1&pid=4, (Erişim Tarihi: 06.02.2018).

Türkiye’den Vatikan’da 59 yıl sonra Devlet Başkanı düzeyinde ilk ziyareti gerçekleştiren Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Vatikan’da resmi tören ile karşılandı. Cumhurbaşkanı Erdoğan, Vatikan’da Katoliklerin ruhani lideri Papa Franciscus (Francis) ile görüştü. 4-5 Şubat 2018 günü, Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan, resmi temaslarda bulunmak için İtalya’ya gitti. Daha sonra Vatikan’a geçen ve San Damaso Kapısı’nda Papalık İkametgah Valisi Başpiskopos Georg Ganswein tarafından resmi törenle karşılanan Erdoğan, görüşmenin son derece dostane bir havada geçtiğini ve ağırlıklı olarak Kudüs, mülteciler ve Suriye konularının ele alındığını açıkladı.[1]

La Stampa’ya verdiği özel mülakatta Türkiye’nin AB üyeliğine halen inanıp inanmadığı sorusu yöneltilen Cumhurbaşkanı Erdoğan, bu soruya cevaben şunları söyledi: “Türkiye, aday ülke olarak yükümlülüklerini yerine getiriyor; ancak üyelik süreci bizim tek başımıza ilerletebileceğimiz bir süreç değil. AB’nin de üzerine düşeni yapması gerekir. Herşeyden önce bize verilen sözlerin tutulması lazım. AB, katılım müzakerelerinde hem önümüzü tıkıyor, hem de sürecin ilerlememesinin sorumlusu bizmiş gibi gösteriyor. Bu, haksızlıktır. AB üyesi bazı ülkelerin Türkiye için farklı alternatifleri gündeme getirmeleri de bir haksızlıktır.” AB ile ilişkiler konusunda tam üyeliğe vurgu yapan Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Türkiye’nin arzusu, AB’ye tam üyeliktir. Bunun dışındaki seçenekler, bizleri tatmin etmekten uzaktır. AB’den beklentimiz, önümüzdeki suni engellerin bir an önce kaldırılması ve yapıcı bir tutum izlenmesidir. Türkiye’nin üyeliği iç siyasi hesaplara kurban edilmemelidir.” ifadelerini kullandı.[2]

Kaynak: http://www.bbc.com/turkce/42936385, (Erişim Tarihi: 07.02.2018).

Kaynak: http://www.trthaber.com/haber/gundem/cumhurbaskani-erdogan-ile-papa-franciscus-bir-araya-geldi-349209.html, (Erişim Tarihi: 06.02.018).

Erdoğan-Franciscus görüşmesinde, Kudüs’ün Birleşmiş Milletler (BM) kararları ve uluslararası hukuk tarafından belirlenmiş statüsünün korunmasının önemi de vurgulandı. Kudüs, mülteciler, Ortadoğu’daki gelişmeler, terörle mücadele ve farklı dinlerin mensupları arasındaki ilişkiler hakkında görüş alışverişinde bulunuldu. ABD yönetimine Kudüs kararının sakıncaları ve uygulamaya geçirilmemesi yönünde telkinleri sürdürmenin önemine değinildi. Papa Franciscus, Cumhurbaşkanı Erdoğan’a Kudüs ile ilgili çabaları ve Türkiye’nin Suriyeli mültecilere yönelik yardımlarından dolayı teşekkür etti.

59 Yıl Aradan Sonra Cumhurbaşkanı Düzeyinde Ziyaret

Vatikan’a Türkiye’den Cumhurbaşkanı düzeyinde ilk ziyaret, 1959 yılında Cumhurbaşkanlığı görevini yürüten merhum Celal Bayar tarafından yapılmıştı. Cumhurbaşkanı Erdoğan, işte bu ziyaretten tam 59 yıl sonra Vatikan’a Devlet Başkanı düzeyindeki ilk ziyareti gerçekleştiren Türk Cumhurbaşkanı oldu. Erdoğan, yalnızca Vatikan’da değil, İtalya’da da önemli temaslarda bulundu. Türkiye ile İtalya arasında siyasi, ekonomik, savunma sanayi alanlarında ikili işbirliği konularının ele alındığı söz konusu görüşmelerde, Suriye, Irak ve Libya’daki son gelişmeler, Kudüs, terörle ve düzensiz göçle mücadele konularında işbirliği ve Türkiye-AB ilişkileri gibi her iki ülkenin ortak gündeminde yer almakta olan konular hakkında görüş alışverişinde bulunuldu. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Kudüs meselesine sahip çıkması, bölgesel çapta önemli rol üstlenme arzusunun bir yansıması olarak görülebilir. Erdoğan yönetimindeki Türkiye’nin, 1.3 milyar Katolik Hıristiyanı temsil eden Vatikan’ın karşısında Müslüman dünyasını temsilen muhatap alınmak istenmesi de, bu tarihi görüşmenin arka planında akılda tutulması gereken faktörler arasında.[3]

Zeytin Dalı Harekatı

İtalya temasları sırasında, “Türk Silahlı Kuvvetleri Afrin’e silahlı Kürt gruplarla mücadele etmek için girdi. Askeri hedef nedir?” şeklindeki soruya itiraz eden Cumhurbaşkanı Erdoğan, sözlerine şöyle devam etti: “Öncelikle sorunuzdaki şu hatalı cümleyi düzeltmek isterim. Türk Silahlı Kuvvetleri Afrin’e ‘silahlı Kürt gruplarla’ savaşmak için girmemiştir. Bizim Suriyeli Kürtlerle bir sorunumuz yoktur ve olamaz. Türkiye’nin mücadelesi Kürtlerle değil, silahlı terör örgütleriyledir. Türkiye’nin terör saldırılarına ve tacizlerine karşı uluslararası hukuktan kaynaklanan kendini savunma hakkı vardır. Zeytin Dalı Harekatı’nın amacı, ülkemiz sınırlarının güvenliğini sağlamak, Hatay ve Kilis illerimize bugüne kadar 700’e yakın taciz ve saldırının yapıldığı Afrin bölgesindeki teröristleri etkisiz hale getirmektir.“

“Afrin’de sivillerin öldürüldüğü“ne yönelik iddiaların sorulması üzerine ise, Cumhurbaşkanı Erdoğan, bu suçlamaların asılsız olduğunu vurguladı. Erdoğan, “Harekat başladığından bu yana çok sayıda roket saldırısı neticesinde Hatay ve Kilis illerimizde bulunan 4 vatandaşımız şehit olmuş, 90 kişi de yaralanmıştır. ‘Siviller öldürülüyor’ şeklinde bizi suçlayan YPG terör örgütü, birçok bölgede sivilleri canlı kalkan olarak kullanmaktadır.” ifadelerini kullandı. Suriye’nin toprak bütünlüğüne de işaret eden Erdoğan, röportajda, “Şunu açıkça söylüyorum: Bizim hiç kimsenin toprağında gözümüz yoktur.” ifadesine yer verdi.

“Bu anlaşmanın NATO ile irtibatlandırılması yanlıştır”

Türkiye’nin Suriye’de Rusya ile işbirliğinin son olarak S-400 hava savunma bataryaları alımına uzandığı ve bu durumun Kuzey Atlantik Paktı (NATO) ittifakında ciddi korkulara yol açtığı yorumuna karşı çıkan Erdoğan, şunları kaydetti: “Suriye kaynaklı saldırılar özellikle hava savunma sistemlerimizi güçlendirmemiz ve modernize etmemiz gerektiğini ortaya koydu. Bir süredir bu amaçla farklı devletlerle görüşüyorduk. Fiyatla beraber önceliğimiz muhataplarımızın teknoloji transferine de açık olmasıdır. Ayrıca süreç içinde bize problem çıkarılmamalıdır. S-400’ler meselesinde Rusya Federasyonu hem fiyat, hem teslimat, hem de ortak üretim ve teknoloji transferi noktasında ülkemizin beklentilerine cevap vermiştir. Bu anlaşmanın NATO ile irtibatlandırılması yanlıştır. Nitekim NATO üyesi Yunanistan da bu sistemlerin bir alt modeli olan S-300’leri envanterine katmıştır.”

Türkiye’nin şu anda S-400 hava savunma sistemine ek olarak Fransa ve İtalya ile görüştüğünden de bahseden Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Uzun menzilli hava ve füze savunma sistemleri üretimi projesinde Aselsan ve Roketsan ile İtalyan-Fransız ortaklığı EUROSAM yakın işbirliği içindeler. Fransa ziyaretim sırasında bu konuda mutabakat sağlandı, çalışmalar başladı. Türkiye olarak savunma sanayisine büyük önem veriyoruz. Yalnızca tüketen, ithal eden bir ülke olmak istemiyoruz.” yorumunu yaptı.

Türkiye-İtalya İlişkileri

Roma temaslarında, Vatikan’ın dışında İtalya’ya da çalışma ziyareti gerçekleştirecek olan Erdoğan’a, İtalya’daki temaslarından beklentileri de soruldu. Cumhurbaşkanı Erdoğan, eski İtalya Başbakanı Silvio Berlusconi’nin kendisinin yakın arkadaşı olduğunu ve onun döneminde çok iyi bir işbirliği başlattıklarını hatırlatarak, “Onun görevde olduğu dönemde, ülkelerimiz arasındaki ilişkilerin oldukça canlı ve olumlu olduğunu söyleyebilirim. O dönemki havayı yeniden bulmalıyız. İtalya ile ikili ilişkilerimizi geliştirmeliyiz. Örneğin, Augusta Westland Atak helikopterlerimiz konusunda çok önemli bir anlaşma yapmıştık. Bu kapsamda ilişkileri geliştirmek istiyoruz.” ifadesini kullandı.

Papa Franciscus’un ardından İtalya Cumhurbaşkanı Sergio Mattarella ve Başbakan Paolo Gentiloni ile görüşeceğini dile getiren Erdoğan, “Bir de işadamlarıyla görüşme yapacağım. Umuyorum ki karlı olacaktır. İtalya, üçüncü büyük ticaret ortağımızdır. Türkiye’deki yabancı şirketler sıralamasında, siz, 1.400 kadar şirketle sadece 11. sıradasınız. Bu sayıyı arttırmak istiyoruz. Osmangazi Köprüsü ve Yavuz Sultan Selim köprülerini İtalyan ortaklarla hayata geçirdik. 2017 yılında iki ülke şirketlerinin büyük projelere imza atabileceklerine inanıyorum.” açıklamasında bulundu.

Libya’daki Gelişmeler

Ziyaret kapsamında Libya’nın İtalya için büyük önem arz ettiğinin hatırlatılması ve bu ülkeye dönük bir İtalyan-Türk ortak eyleminin olma ihtimalini sorması üzerine, Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye’nin Libya’nın toprak bütünlüğünü ve siyasi birliğini güçlü şekilde desteklediğini belirtti. Erdoğan, “Libyalı dostlarımızın 2014 yılından itibaren ortaya koydukları diyalog arzusunu teşvik ediyoruz. Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri’nin Libya Özel Temsilcisi Ghassan Salame’yi samimi çaba içinde görüyoruz. Onun da desteğiyle sürdürülen bölgesel ve ulusal uzlaşı sağlanması, yeni anayasanın kabul edilmesi ve nihayet seçimlerin düzenlenmesine yönelik süreci destekliyoruz.” ifadelerini kullandı. İtalya’nın da Türkiye gibi Libya’da barış ve istikrar istediğine dikkati çeken Erdoğan, şunları söyledi: “İtalya ve Türkiye, Trablus’ta Büyükelçiliklerini tekrar faal hale getirmişlerdir. Bu, ülkelerimizin Libya’ya önem verdiklerini gösteriyor. Türkiye ve İtalya, Libya’yı en iyi anlayabilecek ve değerlendirebilecek iki ülkedir. Tecrübeleri ve birikimleriyle Libya’ya en iyi katkı yapabilecek konumdadırlar. Libya’da her iki ülkenin varlığı arttıkça, işbirliği yapılabilecek meseleler de artacaktır. Böylece, Türkiye ile Libya arasında kurulması düşünülen Ortak Çalışma Grubu’na da işlerlik kazandırılabilecektir.“

Erdoğan’ın Türkiye’ye Dair Gelecek Öngörüsü

Erdoğan, Roma’daki temasları sırasında inanç insanı olan Papa ile görüşeceğinin hatırlatılması ve kendisi için inancın öneminin sorulması üzerine, “Dindar olmak ve inanç benim için herşeydir. Bu, benim vazgeçebileceğim birşey değildir. Dinimin bana emrettiği her şey benim önceliğimdir.” yorumunu yaptı. Türkiye’yi gelecekte nasıl hayal ettiği sorusuna ise, Erdoğan, “Türkiye’yi dünyanın en gelişmiş 10 ülkesi arasında düşlüyorum. Şu anda Avrupa’da 5., dünyada 16. sıradayız. Hedefimiz ilk 10’a girmek.” yanıtını verdi. “Roma ziyaretiniz sırasında, Türkiye’yi insan haklarını ihlal etmekle suçlayan bazı grupların protestoları olması bekleniyor. Bu protestoculara yönelik bir şey söyleyecek olsanız ne söylerdiniz?” şeklindeki soru üzerine ise, Erdoğan, şunları kaydetti: “Ben terörü destekleyenlere bir hitapta bulunmam. Teröristlere Afrin’de davrandığım gibi davranırım. Bunu böyle yaparım, çünkü anladıkları dil bu ve böyle de yapmayı sürdüreceğim. İtalya teröristlerle hangi dilden konuşuyor? Fransa, Büyük Britanya, Amerika, Rusya teröristlerle hangi dilden konuşuyor ki? İşte ben de o dilden konuşuyorum.“

Kaynak: https://www.ntv.com.tr/galeri/dunya/cumhurbaskani-erdogan-papa-gorusmesinde-abdnin-kudus-karari-ele-alindi,ryf_OcxLhEKV0YVUkLdhrw/W1cNzNu7zE6GcGO8d4Ucbw, (Erişim Tarihi: 06.02.2018).

Vatikan Ziyaretinin Gündemi: Kudüs

Vatikan ziyaretinin ana gündem maddesini “Kudüs’ün durumu” olarak açıklayan Cumhurbaşkanı Erdoğan, Papa Franciscus ile ABD Başkanı Donald Trump’ın Kudüs’e dair uluslararası hukuka aykırı olan açıklaması sonrasında da görüştüklerini hatırlattı. Erdoğan, sözlerini şöyle sürdürdü: “Kendisine Kudüs konusundaki görüşmemiz dolayısıyla teşekkür etmek istiyorum. Papa Franciscus, Kudüs konusunda zaman kaybetmedi ve Hıristiyan alemine doğru mesajı iletti; çünkü Kudüs sadece Müslümanların bir sorunu değildir. Her ikimiz de Kudüs’ün statüsünü savunuyoruz ve onu koruma iradesine sahibiz. Hiçbir ulus, tek yanlı adımlar atma ve milyarlarca insanı ilgilendiren bir konuda uluslararası hukuku göz ardı etme hakkına sahip değildir. 21 Aralık 2017 tarihinde BM Genel Kurulu’nda kabul edilen karar da ABD’nin kararının hukuk dışı olduğu teyit etmiştir. Bu karara İtalya’nın da olumlu oy kullanmasından memnuniyet duydum. Gördüğünüz gibi büyük Amerika’nın yanında sadece İsrail ve 5-6 küçük ülke yer aldı.“

Kudüs’ün statüsünün korunmasına vurgu yapan Erdoğan, “BM kararları doğrultusunda, şehrin statüsü muhafaza edilmelidir. Orada Müslümanlar, Hıristiyanlar ve Yahudilerin barış içinde yan yana yaşamalarını, herkesin hakkını korunmasını sağlamak ancak bu şekilde mümkün olabilir. Kudüs’te barış ortamının sağlanması için uluslararası toplum da üzerine düşeni yapmalıdır. Kudüs’ün statüsünün korunması, her üç dinin mabetlerinin ve kutsal mekanlarının güvence altına alınması, Filistin halkının haklarının tanınması büyük önem arz ediyor. Papa’nın ayrıca Kudüs’teki farklı Hıristiyan cemaatlerinin bu yönde mesajlar vermiş olması önemlidir.” ifadelerini kullandı.[4]

Kaynak: https://www.ntv.com.tr/galeri/dunya/cumhurbaskani-erdogan-papa-gorusmesinde-abdnin-kudus-karari-ele-alindi,ryf_OcxLhEKV0YVUkLdhrw/z2LTiiHU9UOSQEwHoGrVIw, (Erişim Tarihi: 06.02.2018).

Vatikan’dan Açıklama

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Papa Franciscus’un yaptıkları ikili görüşmeye ilişkin Vatikan Şehir Devleti’nden de resmi bir açıklama yapıldı. Vatikan Basın Ofisi’nin açıklamasında, “samimi” bir ortamda geçtiği belirtilen görüşmede, iki liderin, ikili görüşmelerinde, “Türkiye’nin durumu ve bu ülkedeki Katolik azınlığın koşulları ve çok sayıda sığınmacıyı ağırlaması ve bunun getirdiği zorluklar“ın ele alındığı vurgulandı. Orta Doğu’da yaşanan gelişmelerin de liderlerin konuştuğu konular arasında yer aldığına işaret edilen açıklamada, “özellikle Kudüs üzerinde durulduğu, barışı desteklemenin ve insan haklarına saygı duyarak ve uluslararası meşruiyet çerçevesinde diyalog ve müzakere ile bölgede istikrarın sağlanması gerektiğinin altının çizildiği” de belirtildi. Erdoğan, Papa’nın ardından Vatikan Devlet Sekreteri Kardinal Pietro Parolin ve Vatikan Dış İlişkiler Sekreteri Monsenyör Paul Richard Gallagher ile de görüştü.[5] Görüşmede, Erdoğan, Papa’ya eski İstanbul’u 24 parçada tasvir eden minyatür İznik çinisi ile Mesnevi’nin İtalyanca ve İngilizce baskılarını hediye etti.

Kaynak: https://www.ntv.com.tr/galeri/dunya/cumhurbaskani-erdogan-papa-gorusmesinde-abdnin-kudus-karari-ele-alindi,ryf_OcxLhEKV0YVUkLdhrw/KoZATgKpK0SrkKL1Sl4Thg, (Erişim Tarihi: 06.02.2018).

Kaynak: http://aa.com.tr/tr/pg/foto-galeri/-cumhurbaskani-erdogan-italya-cumhurbaskani-mattarella-ile-gorustu-/0/499815, Erişim Tarihi: 07.02.2018.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, daha sonra İtalya Cumhurbaşkanı Sergio Mattarella ile başkent Roma’daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nda bir ikili görüşme gerçekleştirdi. Vatikan’da Papa Franciscus ile bir araya geldikten sonra başkent Roma’ya geçen Erdoğan, Cumhurbaşkanlığı Sarayı Quirinale’de resmi törenle karşılandı. Erdoğan, burada İtalyan mevkidaşı Sergio Mattarella ile bir araya geldi. İki liderin Cumhurbaşkanlığı Sarayı’ndaki basına kapalı görüşmesi yaklaşık 50 dakika sürdü. İki lider, daha sonra heyetler arası çalışma yemeğine katıldı.[6] Mattarella’yla yaptığı görüşmenin ardından, Erdoğan, İtalya Başbakanı Paolo Gentiloni ile de görüştü.