Uluslararası Politika Akademisi-UPA’da Dr. Eren Alper Yılmaz’ın bu haftaki konuğu Fransa Ticaret Odaları Ağı – CCI France International kurumunun İstanbul ofisinde (CCI France-Turquie) Proje ve İş Geliştirme Yöneticisi olarak çalışan Fransa uzmanı Temmuz Yiğit Bezmez oldu.
Fransa siyaseti ve ekonomi politikaları konusunda uzman olan Bezmez, ilk turu 10 Nisan’da gerçekleşen ve ikinci turu 24 Nisan’da gerçekleştirilecek Fransa Cumhurbaşkanlığı seçimlerini yorumladı. Öncelikle ana hatlarıyla ilk tur sonuçlarını ve partilerin aldıkları oy oranlarını yorumlayan Bezmez, 2017’deki seçimlerle karşılaştırıldığında sandığa gitmeme oranlarında artış meydana geldiğine ve 18-24 yaş arasında seçmen grubunda sandığa gitmeme oranının % 41’i bulduğuna dikkat çekti. Bununla birlikte, oy verme tercihlerini etkileyen tüm faktörlere bakıldığında, tüm yaş gruplarındaki önceliğin satın alma gücü olduğunu ve ekoloji ve sosyal eşitsizliklerin özellikle 50 yaş altı seçmen grubunun parti ve lider tercihleri noktasında temel etmenler olduğunu belirtti. Bezmez, ilk tur sonuçlarında 2017’de olduğu gibi Emmanuel Macron’un liderliğinin Fransa’nın geleneksel merkezini paramparça ettiğini ifade ederken, Sosyalist Parti (PS) ve merkez sağın temsilcisi (Les Républicains) partilerinin büyük bir hezimete uğradığını vurguladı. Öte yandan, Boyun Eğmeyen Fransa hareketinin lideri Jean-Luc Mélenchon’un seçimlerde ikinci tura kalamamasına karşın, aldığı oy oranının oldukça etkileyici olduğunun altın çizen Bezmez, Mélenchon’un yalnızca 421.000 oy farklıyla ikinci tura kalmayı kaçırdığını belirtti. Bununla birlikte, Le Pen, Eric Zemmour, Aignan gibi aşırı sağın temsilcilerinin toplam oy oranının % 35 seviyelerine çıkmasının önemli bir bulgu olduğunu vurguladı. Ukrayna’daki savaşın seçimlerde oynadığı role de değinen Bezmez, Rusya’nın Ukrayna’yı işgal sürecinde Macron’un liderliğinin Fransız halkı nezdinde olumlu karşılandığını ve süreci yönetim biçiminin beğeni topladığını vurguladı. Krizin ilk tur tartışmalarında başta iklim krizi olmak üzere pek çok önemli başlığı gölgede bıraktığının da altını çizdi. Macron’un Paris gibi büyük şehirlerde birinci çıktığını, Le Pen’in sağ eğilimli güney bölgelerinde ve kuzeyde yer alan sanayi şehirlerinde birinci olduğunu, Mélénchon’un ise Paris banliyöleri gibi azınlık ve göçmen gruplarının bulunduğu yerlerde birinci olduğunu sözlerine ekledi.
20 Nisan Çarşamba günü gerçekleştirilecek Macron-Le Pen düellosuna da değinen Bezmez, 2017 seçimlerindeki tartışmadan bu yana yelpazenin değiştiğini, Macron’un 2017’de olduğu kadar rahat bir tartışma geçirmeyeceğini söyledi. Le Pen’in o tartışmada hazırlıksız ve yetersiz görüntüsünden uzaklaşmak isteyeceğini ve “rövanş”ı almak için elinden geleni yapacağını belirtirken, bu tartışma programlarının Fransız kamuoyunda önemli bir etkisinin olduğunu tarihten örnekler vererek anlattı. Geçtiğimiz hafta boyunca cereyan eden öğrenci hareketlerine de yorumda bulunan Bezmez, “Macron ve Le Pen arasında seçim yapmayı reddediyoruz” mottosuyla hareket eden öğrencilerin ve benzer eylemlerin seçimlerden sonra da devam edebileceğini ve temsiliyet krizinin bazı politikalarda ısrar edilmesi durumunda derinleşebileceğini belirtti. Cumhurbaşkanlığı seçiminin ikinci turunda Mélenchon seçmenin mobilize edilip sandığa götürülmesinin kritik olduğunu belirten Bezmez, Mélenhon’un “kime oy vermeyeceğimizi gayet iyi biliyoruz” sözlerini hatırlattı. Buna karşın, kendisine oy verilmesi yönünde bir çağrı yapmayan Mélenchon’un seçmenlerini ekoloji ve sosyal adaletsizlikler üzerinden yakamaya gayret edeceğini, nitekim Cumartesi günü gerçekleştirilen Marsilya mitinginde kullandığı söylemlerin buna yönelik olduğunu söyledi. Bununla birlikte, emeklilik reformu, Fransa-AB ilişkisi, Ukrayna’daki savaş, göç, sosyal yardımlar, gelir adaletsizliği gibi konuların ikinci turda belirleyici etkenler arasında yer alacağını ifade etti. Macron’un Avrupa projesine liderlik etmesinin ona artı puan kattığını ifade eden Bezmez, Macron’un Avrupa idealinin tam olarak anlaşılması için 2017 Sorbonne konuşmasının irdelenmesinin önemli olacağını vurguladı. Son olarak, Bezmez, ikinci turdaki seçim sonuçlarının ise 2017’deki düellonun aksine açık ara farkla bitmeyeceğini ve Macron’un çok büyük ihtimalle kazanacak olmasına karşın aradaki makasın daralacağını belirtti.
