Giriş
Papa Francis, 26 Nisan 2025 Cumartesi günü Vatikan’da gerçekleştirilen görkemli fakat mütevazı bir cenaze töreniyle son yolculuğuna uğurlandı. Hayatı boyunca savunduğu eşitlik, yoksullara destek ve çevre bilinci değerleri, ölümünden sonra da onun anısına düzenlenen törenin her anına yansıdı. Tüm dünyadan devlet liderleri, dini temsilciler, sivil toplum kuruluşları, halk ve özellikle de toplumun dışlanan kesimlerinden insanlar, Aziz Petrus Meydanı’nda Papa Francis’e son kez saygılarını sunmak için bir araya geldi.
Törene Kimler Katıldı?
Papa Francis’in cenaze töreni, yalnızca Katolik dünyası için değil, tüm uluslararası toplum için de büyük bir olaydı. 130’dan fazla ülkeden resmi temsilciler törene katıldı. ABD Başkanı Donald Trump ve eşi Melania Trump, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, İngiltere Başbakanı Keir Starmer, İtalya Başbakanı Giorgia Meloni, Almanya Şansölyesi Olaf Scholz, İspanya Kralı VI. Felipe ve Kraliçe Letizia, Belçika Kralı Philippe ve Kraliçe Mathilde törende hazır bulundu.
Ayrıca, Türkiye’den TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş, Polonya Cumhurbaşkanı Andrzej Duda, Brezilya Devlet Başkanı Luiz Inácio Lula da Silva ve Arjantin Devlet Başkanı Javier Milei gibi liderler de cenazeye katılan önemli isimler arasında yer aldı. Dünya üzerindeki çeşitli dini toplulukları temsilen Ortodoks Patrikhanesi, Anglikan Kilisesi ve birçok Müslüman ülkenin din işleri başkanlıklarından temsilciler de törende hazır bulundular. Bu durum, Papa Francis’in dinler arası diyaloğa verdiği önemin bir yansıması olarak yorumlandı.
Diplomatik Temaslar: Barışa Umut
Tören, yalnızca dini bir etkinlik olmakla kalmadı; aynı zamanda diplomatik temaslar için de bir zemin oluşturdu. Tören öncesinde ve sonrasında devlet başkanları arasında kısa görüşmeler gerçekleştirildi. En dikkat çekici temas, ABD Başkanı Donald Trump ile Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski arasında oldu. Aziz Petrus Bazilikası’nın avlusunda yapılan yaklaşık 15 dakikalık görüşmede, Ukrayna-Rusya Savaşı bağlamında barış girişimleri ele alındı. Görüşmenin ardından her iki lider de barışın sağlanmasına yönelik diyalog kanallarının açık tutulacağı mesajını verdi. Papa Francis’in özellikle savaşlara karşı yürüttüğü mücadelenin anısına yapılan bu görüşmeler, törenin diplomatik yönünün de ne kadar önemli olduğunu ortaya koydu.
Törenin Akışı: Sadelik İçinde Görkem
Cenaze ayini Kardinaller Koleji Dekanı Giovanni Battista Re tarafından yönetildi. Re, Papa Francis’i “halkın Papası”, “barışın elçisi” ve “çağımızın vicdanı” olarak tanımladı. Konuşmasında Francis’in yoksullara verdiği önem, mülteciler için gösterdiği çaba ve çevre krizlerine karşı duyarlılığı vurgulandı. Re’nin konuşması sırasında meydanda sessizlik hâkimdi; zaman zaman duygulu anlarda halktan gözyaşları da yükseldi.
Tören, geleneksel Katolik ayin ritüelleri çerçevesinde yürütüldü. Ancak Papa Francis’in arzusu doğrultusunda, aşırı gösterişten kaçınıldı. Vatikan’ın geleneksel altın işlemeli taşıma tahtaları yerine, sade ahşaptan yapılmış bir tabut kullanıldı. Papa’nın cenaze arabası olarak da 2015 yılında Filipinler ziyareti sırasında kullandığı gösterişsiz bir papamobil tercih edildi.
Papa’nın naaşı, Aziz Petrus Meydanı’ndan Roma’nın tarihi sokakları boyunca halkın yoğun katılımıyla Santa Maria Maggiore Bazilikası’na taşındı. Yol boyunca dualar okundu, şarkılar söylendi ve çeşitli anma etkinlikleri düzenlendi. Töreni izleyenlerin sayısının 400.000’i bulduğu tahmin ediliyor.
Halkın Katılımı ve Papa’ya Veda
Papa Francis’in halkla kurduğu sıcak ilişki cenaze törenine de yansıdı. Sadece Katolikler değil, çeşitli dinlere mensup insanlar da törene katıldı. Özellikle evsizler, mülteciler, işçiler, LGBTİ+ topluluklarından bireyler gibi toplumun kenarında kalan grupların törende görünür olması dikkat çekiciydi. Papa’nın mezarına çiçek bırakanların çoğunluğu da bu kesimlerden geldi.
Törenin ardından Roma’nın farklı meydanlarında halk ayinleri ve sessiz anma etkinlikleri düzenlendi. Aziz Petrus Meydanı’nda yaklaşık 200.000 genç, ellerinde barış bayraklarıyla Papa’ya veda etti. Bu gençler arasında dünyanın dört bir yanından gelen izciler ve Katolik gençlik grupları da bulunuyordu. Papa’nın gençlerle kurduğu bağ, bu kalabalık ve coşkulu veda ile bir kez daha gözler önüne serildi.
Papa’nın Son İstirahati: Santa Maria Maggiore
Francis’in vasiyeti üzerine cenazesi, Vatikan’daki geleneksel Papalık Mezarları yerine, Santa Maria Maggiore Bazilikası’na defnedildi. Bu bazilika, Papa’nın Roma’da en çok ziyaret ettiği ve manevi bir bağ hissettiği kutsal mekânlardan biriydi.
Defin töreni ise son derece sade tutuldu. Mezarı, üzerinde sadece “Franciscus” yazan sade bir mermer taşla işaretlendi. Mezarlık görevlileri, Francis’in isteği doğrultusunda mezara süslemeler yapılmadığını ve mezar çevresine özel bir bakım uygulanmadığını açıkladı. Bu, Papa’nın yaşam felsefesini ve sade ruhunu ölümünden sonra da sürdürmek istediğinin bir göstergesiydi.
Medyada ve Kamuoyunda Yansımalar
Papa Francis’in cenazesi, dünya basınında geniş yer buldu. The Guardian, cenazeyi “barış ve adaletin görkemli vedası” olarak tanımlarken, The New York Times, Papa’yı “dünyanın ruhu için savaşan adam” olarak nitelendirdi.
Birçok lider, sosyal medya hesaplarından Papa hakkında duygusal mesajlar paylaştı. ABD Başkanı Trump, Papa Francis’i “modern zamanların en büyük barış elçisi” olarak tanımladı. Fransa Cumhurbaşkanı Macron ise, “Papa Francis insanlığın sesi oldu. Şimdi onun mirasını yaşatma sırası bizde.” dedi.
Dünya genelinde Katolik kiliselerinde ve diğer dini topluluklarda Papa için anma ayinleri düzenlendi. Özellikle Latin Amerika, Afrika ve Güneydoğu Asya’da yapılan törenlerde Papa’nın yoksullar için verdiği mücadeleye vurgu yapıldı.
Gelecek Süreç: Novemdiales ve Yeni Papa Arayışı
Cenazenin ardından Katolik Kilisesi’nde geleneksel “Novemdiales” süreci başladı. Bu dokuz günlük yas döneminde her gün Aziz Petrus Bazilikası’nda özel ayinler düzenleniyor. Ayinlerde, Papa’nın ruhu için dualar edilirken, aynı zamanda kilisenin geleceği için de dua ediliyor.
Öte yandan, yeni Papa’nın seçileceği konklav süreci de başladı. 135 yaş altı Kardinaller, 5 Mayıs’ta Sistine Şapeli’nde toplanacak. Yeni Papa’nın seçiminde Francis’in mirasına sahip çıkacak bir ismin öne çıkması bekleniyor. Bu süreç, Katolik dünyasında büyük bir merak ve umutla takip ediliyor.
Sonuç: Bir Devrin Sonu, Bir Mirasın Başlangıcı
Papa Francis’in cenaze töreni, yalnızca bir din adamının uğurlanması değil, aynı zamanda dünya barışı, adalet ve insan onuru gibi evrensel değerlerin yüceltilmesi anlamına geldi. Onun yaşamı boyunca mücadele ettiği değerler, törenin her aşamasında hissedildi.
Francis, sadece Katoliklerin değil, dünyanın dört bir yanındaki mazlumların, ezilenlerin ve yoksulların sesi olmuştu. Onun cenazesi de, bu evrensel misyonun sessiz ama güçlü bir çığlığı olarak tarihe geçti. Şimdi gözler, Papa Francis’in mirasını devam ettirecek yeni liderin kim olacağına çevrilmiş durumda.
Oğuzhan MANİOĞLU
