Giriş
Türkiye ile Almanya’nın diplomatik ilişkilerinin 100. yılı temasıyla, Almanya Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier, 22-24 Nisan 2024 tarihlerinde İstanbul, Ankara ve Gaziantep’i kapsayan resmi bir ziyaret gerçekleştirdi. Bu ziyaret, önemli durakları ve ikili ilişkilere dair bazı önemli konu başlıklarını içermektedir. Bu yazıda, bu ziyaret analiz edilecektir.
1.Gün: Sirkeci Garı ve Döner Şov
Steinmeier’in ilk gün programı İstanbul’da başlamıştır. Kendisini, İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Başkanı Ekrem İmamoğlu ve CHP TBMM Grup Başkanvekili Gökhan Günaydın karşılamış, Steinmeier, daha sonrasında İmamoğlu ve İstanbul Valisi Davut Gül ile Demiryolu Müzesi’ni ziyaret etmiştir. İstanbul programının şüphesiz en önemli durağı, binlerce Türk işçinin trenlerle Almanya’ya doğru yola çıktığı Sirkeci Garı olmuştur. Önce burada göç deneyimi olan kişilerle bir araya gelen Steinmeier, günün devamında ise önde gelen Alman şirketlerinin Türkiye temsilcileri ile tekne gezisinde buluşmuştur.
Üç günlük gezi heyetine döner ustası Arif Keleş’i de dahil eden Steinmeier, İstanbul’da verdiği resepsiyonda misafirlere Berlin’den özel olarak getirtilen bir şişin üzerindeki 60 kilogram döneri bizzat kendisi keserek ikram etmiştir. Steinmeier, İstanbul durağında yaptığı açıklamada, iki ülke arasındaki ilişkilerin en düşük seviyede olduğu bir dönemde Devlet Başkanı olarak gerçekleştirdiği ilk ziyaretinde döner diplomasisine vurgu yapmıştır. Ancak bu açıklamaları, Almanya’daki Türkler tarafından “klişe” olarak değerlendirilmiş ve bazı eleştirilere yol açmıştır.
Erişim Adresi: https://gazeteoksijen.com/turkiye/almanyadaki-turklerden-steinmeiera-doner-tepkisi-tam-bir-klise-209550
2.Gün: Gaziantep Durağı
Ziyaretinin ikinci gününde Gaziantep’e giden Steinmeier için bir okulda tören düzenlenmiştir. Törende konuşma yapan Gaziantep Valisi Kemal Çeber, 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı’nda kendisini ağırlamaktan memnuniyet duyduğunu dile getirmiştir. Almanya Cumhurbaşkanı ise, buradaki konuşmasında, Gaziantep ve Almanya’nın Duisburg şehirlerinin 2005 yılından bu yana kardeş şehir olduklarını belirtmiş, törenin gerçekleştiği okulun Alman Kalkınma Vakfı’nın desteğiyle yapılan 23 okuldan biri olduğunu ve bu okulda Türkiye’deki Suriyeli çocukların eğitimine destek verildiğinden bahsetmiştir.
Almanya ile yakın ilişkilerinden söz eden Çeber de, 6 Şubat 2023’te Kahramanmaraş merkezli deprem felaketinden etkilenen şehrin Nurdağı ilçesinde Almanya’nın sahra hastanesi kurarak kendilerine destek verdiğini ve bunun kendileri için öneminin altını çizmiştir. Önemli bir ticaret şehri olan Gaziantep’ten Almanya’ya ihracatın büyüklüğünden bahseden Çeber, Karkamış, Oğuzeli ve İslahiye ilçelerindeki tren garının Türk ve Alman mühendisler tarafından 1900’lü yılların başında inşa edildiğinden söz etmiştir.
Bütün bu noktalar değerlendirildiğinde programda Gaziantep’in yer almasının önemi ortaya çıkmaktadır.
3. Gün: Son Durak Ankara
Steinmeier’in gezisinin son durağı başkent Ankara olmuş ve kendisi hem Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Genel Başkanı Özgür Özel ile hem de Cumhurbaşkanı ve Adalet ve Kalkınma Partisi (AK Parti) Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan ile görüşmüştür. Steinmeier, Ankara programına Anıtkabir’i de dahil etmiş ve Atatürk’ün mozolesine çelenk bırakmıştır.
CHP Genel Başkanı Özgür Özel ile basına kapalı olarak 50 dakika süren görüşmesini Almanca olarak gerçekleştiren Steinmeier, Özel’in Almancasını “mükemmel” olarak nitelendirmiştir. Almanya’nın Ankara Büyükelçiliğinde gerçekleşen görüşmede, CHP heyetinde Genel Sekreter Selin Sayek Böke, Grup Başkanvekili Ali Mahir Başarır, Genel Başkan Yardımcıları Deniz Yücel, Yalçın Karatepe, Gökçe Gökçen, Gül Çiftçi, İlhan Uzgel ve İstanbul milletvekili Namık Tan da yer almıştır.
Erişim Adresi: https://gazeteoksijen.com/turkiye/almanya-cumhurbaskani-steinmeierdan-ozgur-ozele-almancaniz-mukemmel-209503
Steinmeier, Anıtkabir ziyaretinin ardından Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi’nde Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş ile bir araya gelmiştir. Son olarak, Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde bir araya gelen Steinmeier, görüşme sonunda Erdoğan ile ortak basın toplantısı düzenlemiştir.
Bu noktada, Steinmeier, iki ülkenin Ortadoğu’daki çatışmalara yönelik farklı bakış açıları olsa da, Filistin konusunda “iki devletli çözüm” konusunda hemfikir olduklarını belirtmiştir. Almanya Cumhurbaşkanı, Türkiye ziyaretini genel anlamda “kıymetli” olarak nitelendirmiş ve özellikle ikili ilişkilerin 100. yıldönümünde bu ziyaretin önemine vurgu yaparak, iki ülkenin birbiri için “vazgeçilmez” olduğunu ifade etmiştir.
Erişim Adresi: https://www.gazeteduvar.com.tr/steinmeier-turkiye-ziyaretini-degerlendirdi-farkli-bakis-acilarimiz-var-haber-1686887
Sonuç
Sonuç olarak, Almanya Cumhurbaşkanı Steinmeier’in ikili ilişkilerin 100. yıldönümü kapsamında gerçekleştirdiği ve Türkiye Cumhuriyeti için önemli bir tarih olan 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı’nı da kapsayan ziyareti önemli mesajlar içermektedir. Bu ziyaret, her ne kadar daha çok kamuoyu diplomasisi bağlamında önemli gibi anlaşılsa da, her iki ülkenin bölge ve dünya siyasetinde farklı politikalarına rağmen iki ülkeyi birbirine bağlayan derin kültürel ve ekonomik bağlar geçmişte olduğu gibi gelecekte de gözardı edilemeyeceğini göstermesi bakımından anlamlıdır. İki ülkeyi birbirine bağlayan temel parametreler ise, Almanya’daki Türk asıllı nüfusun yoğunluğu ve bunların Alman ekonomisi, siyaseti ve kültürüne pozitif etkileri, iki ülkenin gurbetçilerin de etkisiyle daima yüksek seviyede seyreden ticari hacmi, Türkiye’nin Batı yönelimi ve Avrupa Birliği üyeliği talebinin değişmez bir politika olması ve her iki ülkenin de aşırı ideolojilerden uzak demokratik ve liberal rejimler olmaya çalışmalarıdır.
Kapak fotoğrafı: https://www.odatv.com/dunya/almanya-cumhurbaskani-frank-walter-steinmeier-turkiye-ziyareti-neden-gaziantep-merkelin-turkiye-gezisi-120040005
Dr. Gamze HELVACIKÖYLÜ
